چکیده

     محیط معماري به عنوان بستر فعالیت هاي انسان تأثیرات عمیقی را برسلامت روان او می گذارد. کاهش استرس در انسان به عنوان یکی  از شاخصه هاي سلامت بیماران می تواند با طراحی درست این بستر تامین گردد. ازجمله محیط هاي معماري که به اقتضاي فعالیت هاي جاري در خود، بسیار پراسترس می باشد بیمارستان است. این استرس با اثرات منفی بر سلامت بیمار، روند درمان بیماري را به تأخیر می اندازد. ازطرف دیگر، یکی از قشرهاي آسیب پذیر جامعه که با دچارشدن به بیماري آسیب پذیرتر شده و تأثیرات منفی محیط برآنها بیشتر می باشد کودکان هستند.

     تا کنون اکثر بیمارستانهاي کودکان در کشور ایران، بدون توجه به روحیات کاربران اصلی آن ها و تنها با محوریت درمانی طراحی شده اند. این امر باعث می شود که کودک بیمار، همواره هنگام مراجعه و بستري شدن براي انجام اعمال درمانی در این محیط ها دچار نوعی ترس و اضطراب شوند، که خود این نکته باعث کاهش تأثیر درمان بر روي آنها می شود، در کشورهاي پیشرفته از سالها پیش معماران تدابیری در جهت رفع این مشکل انجام داده  اند. این راهکارها در زمینه هایی از قبیل "هنر درمانی"، "طبیعت درمانی"، "رنگ درمانی"، "عطر درمانی" و "نور درمانی"  انجام گرفته است. هدف از این بحث یافتن عوامل استرس زا در بیمارستان، با شناخت ویژگی هاي محیطی تأثیرگذار بر ادراك کودك بیمار از محیط معماري و در نتیجه کمک به طراحی بیمارستان می باشد.

     روش تحقیق این پژوهش یک روش ترکیبی بوده که شامل روش های تحقیق کیفی، همبستگی و تجربی بوده که راهبردهای ویژه ای را در بر می نماید. بدین منظور در این پژوهش از راهبردهای تحقیق کیفی، با استفاده از تدابیر مختلف همچون، توجه به فهم پاسخگویان از شرایط شخصی خود در این مراکز که می تواند پاسخگوی شرایط فضای درمانی و بهبود روابط محیطی در بیمارستان کودکان باشد، بهره می گیریم. همچنین با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون خطی چند متغیره به تاثیر عواملی نظیر تعامل با محیط، کیفیت فضایی، مبلمان و نیازهای روحی کودکان بیمار بر روی کاهش استرس نزد آنها با استفاده از نرم افزار SPSS پرداخته شده است. در نهایت با استفاده از روش مشاهدات تجربی، به مطالعه و بررسی عواملی محیطی، فیزیکی و روانی کودکان بیمار در فضای بیمارستان پرداخته و با استفاده از راهبردهای غیر تصادفی به تاثیرپذیری این عوامل نزد کودکان بیمار و سالم پی خواهیم برد.

واژگان کلیدی: بیمارستان کودکان، کاهش عوامل استرس زا، ویژگی های محیطی، بهبود کیفی فضای درمان،  معماری مراکز درمانی