مقدمه

محقق در این فصل ابتدا به مبانی نظری تحقیق و تشریح مفاهیم پرداخته و نظریه و مفاهیم از دیدگاه دانشمندان و خبرگان مربوطه مطرح شده است. سپس به پیشینه تحقیق و تحقیقاتی که درباره موضوع این تحقیق بطور مستقیم یا غیرمستقیم کار شده، پرداخته است.

لازم به ذکر با توجه به اینکه حل مسئله انتخاب ژن‌های عامل بیماری از دو فاز 1- نرمال‌سازی داده‌ها 2- تغیین ژن‌‌های عامل بیماری تشکیل شده، لذا قسمت پیشینه تحقیق نیز 2 قسمت تقسیم شده است. یعنی، در ابتدا پیشینه تحقیقات انجام شده در حوزه نرمال‌سازی ریزآرایه‌ها آورده شده و سپس پیشینه تحقیقات مربوط به تعیین ژن عامل بیماری.

2-1- ادبیات تحقیق

2-1-1-   بیماری اندومترویوز

اندومتریوز یک بیماری خوشخیم سیستم ژنیتال زنان است و به صورت وجود بافتی شبیه بافت اندومتر شامل غدد و بافت محافظ[1]، خارج از رحم تعریف می‌گردد. (کدیور و همکاران، 1390)

در ادبیات پزشکی بیماری اندومتریوز بیش از 300 سال قبل، شرح داده شد اما تا قبل از قرن بیستم، به صورت درست این بیماری درک نشد. براساس مشاهده بالینی و نمونه‌‌های هیستوپاتولوژیک[2] جان سمپسون طی مقاله‌ای نتیجه‌گیری‌های زیر را در سال 1921 ارائه کرد. این بافت ممکن است در لگن یا خارج از لگن وجود داشته باشد. 1- این بیماری به طور شایع در لگن در محل‌هایی از جمله تخمدان‌ها، کلدوساک[3] خلفی و جلویی، لیگامان (رباط) رحمی، پریتوین[4] لگنی و سپتوم رکتوواژینال مشاهده می‌شود. (کدیور و همکاران، 1390) و (Speroff & Glass & Kase, 1999)

2- اندومتریوز خارج لگنی هنگامی تعریف می‌شود که ضایعات اندومتریوتیک جای دیگری در بدن مثل دهانه رحم[5]، ولوا[6]، واژن[7]، سیستم ادراری، جدار شکم، قفسه صدری، ریه و سیستم اعصاب مرکزی یافت شود. (کدیور و همکاران، 1390)

3- اندومتریوز جلدی که شایع‌ترین محل بروز آن جدار شکم است، معمولا به شکل ثانویه و به دنبال اقدامات جراحی انجام شده بر روی جدار شکم و لگن در محل اسکار جراحی رخ می‌دهد. اما می‌تواند به شکل خود به خودی در غیاب عمل جراحی قبلی ظاهر شود. این موارد بیشتر بر روی اسکار فیزیولوژیک در محل ناف ظاهر می‌شود. این اندومتریوز گاهی اوقات سال‌ها پس از عمل جراحی برای برداشتن رحم و تخمدان‌ها ایجاد می‌شود. وقوع اندومتریوز حتی در مردان نیز مشاهده است که با دریافت دوز بالا استروژن قابل درمان است. (کدیور و همکاران، 1390) و (Speroff & Glass & Kase, 1999)