علـــل گرايش جوانــان و نوجوانــان به سوء مصرف مـــواد اعتيـــاد آور

-           عوامـل فردی

-           عوامـل خانوادگی

-           عوامـل اجتماعی

-           اوقـات فراغت و فعاليتـهای جايگزين

عـلل گرايش جوانان و نوجوانان به سؤ مصرف مواد اعتياد آور (ويژه نوجوانان و جوانان )

تا به حال به این  مسئله فکر کردین که چطور یک نفر به مواد مخدر معتاد می شه؟ آیا به نتیجه خاصی هم رسیدین یا نه؟ در اینجا علل مختلف گرایش جوانها را به مواد اعتیادآور بررسی می کنیم. بسیاری از جوانها و حتی پدر و مادرها فکر می کنن که دلیل اعتیاد فرد، اصرار دوستان بوده است. در حالی که این تنها انگیزه سوء مصرف مواد در جوانان نیست. اگر بخواهیم انگیزه های مصرف مواد مخدر جوانها را بشناسیم، فهرست بلند بالایی میشه، نگاه کنین:

کنجکاوی، کسب لذت، تسکین درد، فراموش کردن مشکلات، شوخی و خنده، هیجان طلبی یا میل به خطر کردن، احساس بزرگ شدن، پیوستن به گروهی خاص، و . . . این علل با وجود این که چندان مهم به نظر نمی رسند، باعث اعتیاد میلیونها انسان شده اند. بیشترین لذت اعتیاد جوان در ایران دو عامل کنجکاوی و کسب لذت است.امروزه متخصصین، یک عامل را زمینه اعتیاد نمی دانند و معتقدند عوامل مختلف دست به دست هم میدن و فرد را معتاد می کنن. این عوامل تشکیل شدن از عوامل فردی ( عوامل روانی، زیستی و بیولوژیک )، عوامل خانوادگی و عوامل اجتماعی. هر کدام از این سه عامل به تنهایی نیز قادرند تا موجب گرایش فرد به اعتیاد شوند.

يکــی از مهمتــرين عوامــل گرايــش جوانــان و نوجوانــان به مصــرف مـواد اعتيــاد آور کنجــکاوی و هيجــان طلبــی است .

عوامـل فـردی

فشــارهای عصبــی و بيــماريــهای روحــی :

کسانی که دائماً در معرض فشارهای عصبی و محیطی قرار دارن، بیشتر از دیگران در معرض خطر گرایش به اعتیاد هستن. موقعیت هایی همانند کنکور، از دست دادن نزدیکان، شکستهای عاطفی، مالی، شغلی، تحصیلی، انتخاب همسر، و . . . ممکن است در زندگی هر جوانی پیش آید و اگر شما راه صحیح مقابله با آن ها را ندانید، امکان دارد برای دستیابی به تسکین و آرامش مقطعی، به مواد اعتیادآور روی آورید. از آن جایی که امروزه رابطه بین بیماریهای روانی و اعتیاد به اثبات رسیده، خیلی خوب است که جوانها به جای راه حلهای مقطعی و نادرست (توسل به مواد اعتیادآور و . . .) به فکر یافتن راه حل های مناسب برای رفع مشکلات خود باشند.

ســن بحـرانی :

سنین شانزده تا بیست و چهار سال، سنین پر خطر برای جوانان محسوب میشوند.

شخصيـت هـای خـاص :

بعضی از افراد با خصوصیات شخصیتی خاص خودشان، بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار

می گیرن. به طور مثال کسی که به خاطر خجالت و رودربایستی، توان نه گفتن به دوشتش را نداره، ممکنه با هر تعارف ساده به مصرف مواد، آلوده بشه. ممکنه یک نفر در نتیجه کمبود اعتماد به نفس سراغ مواد بره و یا برعکس اعتماد به نفس بالایی داشته باشه و فکر کنه که با مصرف مواد به هیچ وجه معتاد نمی شه . حالا فردی را تصور کنین که دائماً تو خودشه و با کسی حرف نمی زنه. این فرد بدنبال مصرف مواد، اخلاقش عوض میشه و فکر میکنه می تونه مشکل رفتاری خودش را تا آخر عمر با مصرف مواد برطرف کنه، در صورتیکه اعتیاد به مرور زمان مشکلات او را چندین و چند برابر خواهد کرد. جوانی که دائماً نظرش عوض میشه و در تصمیم گیری ضعیفه، در آن لحظه خاص که باید برای یک عمر زندگیش تصمیم بگیره، اشتباه می کنه و همه چیز خراب میشه. 

مشـکلات جسمـانی :

بعضی ها برای تسکین درد از مواد مخدر استفاده می کنن، در صورتیکه پزشکان با بهره گیری از داروهای مسکن می تونن طوری درد رو کنترل کنن که فرد به آن داروها وابسته نشه.

عـدم آگاهـی از خطـرات مصـرف مـواد مخـدر :

گروهی دائماً در حال تبلیغ برای مواد مخدر هستن، برای اینکه یا رفتار خودشون رو توجیه کنن

و یا مواد شون رو بفروش برسونن. ولی اگر جوانها از خطرات و عوارض مصرف مواد واقعاً اطلاع درستی داشته باشن، محاله که هر گونه ماده اعتیادآوری را مصرف کنن.

نگـرش مثـبت به مـواد مخـدر :

مجموع اطلاعات غلط و باورهای نادرست، موجب میشه که فرد، نگرش و دیدگاه مثبتی نسبت به مصرف مواد مخدر پیدا کنه و زشتی مصرف برایش از بین بره، اینکه ببینم اطلاعات درست را از کجا بگیریم و از کی بشنویم، اهمیت زیادی داره.

مشاغـل خـاص :

بعضی از مشاغل خاص که فعالیت جسمی سنگین و تغییر ساعتهای خواب و بیداری را بدنبال دارن، فرد را مستعد ابتلا به اعتیاد می کنن. کسانی که این مشاغل رو دارن، باید بیشتر مراقب خودشان باشند.(1)

« اضطراب، افسردگی شديد، پرخاشگری و رفتارهای ضد اجتماعی، زمينه ساز بروز اعتياد هستند.»

1-         مجموعه مهارتهای زندگی – فصل 9

عوامــل خــانوادگی

ممکنه، همه خانواده ها، در همه زمینه ها، کاملاً موفق نباشن. ساختار خانواده ها همیشه یکسان نیست. بعضی خانوادها، بی پرسرپرست یا تک سرپرست هستن. این چنین خانواده هایی، معمولاً با مشکلاتی مواجه می شوند. مشکلات و دشواریهای خانوادگی، در شرایطی دیگری نیز پیش می آید. مثلاً وقتی که در بین افراد خانواده، فردی معتاد است، تعداد اعضاء خانواده زیاد هستن و یا روابط خانوادگی متشنج است. اگر چه همه این عوامل، مشکل آفرین هستن، اما باید بدانی که برای هر مشکلی، یک راه حل درست و منطقی وجود دارد. استفاده از مواد اعتیادآور، قطعاً راه حل رفع این مشکلات نیست و در این دشواری ها خواهد افزود.

چنانچه تو با یکی از این مشکلات مواجه هستی، به چگونگی رفع آنها فکر کن، با مشاور مدرسه یا یک بزرگتر مورد اعتماد، مشورت کن. مطمئناً راه حل مناسبی برای حل مشکلات خودت پیدا میکنی.(2)

« اعتياد راه حل رفع مشکلات نيست »

« در خانواده هايی پر تنش روابط عاطفی بين اعضاء کاهش می يابد و احتمال گرايش آنان به اعمال بزه کارانه و مواد اعتيادآور بسيار بيشتر است.»

عوامـل اجتمـاعی

در دستـرس بودن مـواد مـخدر :

یک از عوامل اعتیاد در میان جوانان در دسترس بودن مواد است. اما سؤال اینه که مگر قند و شکر در دسترس بیماران مبتلا به مرض قند نیست؟ پس چرا آن را مصرف نمی کنند؟

2- راهنمای آموزش مهارت زندگی

زنــدگی در محــله های آلــوده :

خواه ناخواه همنشینی با آدمهای معتاد و محله هایی که افراد معتاد و بی بند و بار در آنها زندگی می کنند، انسان را تحت تاثیر قرار میده. ساکنین این محله ها بیشتر از سایرین در معرض خطر هستن اما در این محله ها هم، جوانهایی هستند که معتاد نمیشن !!! آنها چکار می کنن؟