تحقیق خلاقیت

خلاصه

از ديدگاه روانشناسي خلاقيت ذاتي نيست بلكه قوه خلاقه از كودكي در اكثر افراد وجود دارد . خانواده ، جامعه و آموزش و پرورش هر كدام بسته به سهم خود باعث شكوفا شدن آن مي شوند. در خانواده والدين مي توانند با در اختيار قراردادن فرصت هاي لازم به كودكان محيطي با اطمينان خاطر و آرامش رواني كافي براي آنها ايجاد كنند و اعتماد به نفس آنان را بالا ببرند. بر اساس تحقيقات مشخص شده است كه اوج خلاقيت در دوران كودكي است پس والدين بايد مانع از سئوال كردن ، كنجكاوي كودكان نشوند و آنان را تحقير و تمسخر نكنند چرا كه باعث افت اين استعداد در آنان مي شود. نقش معلم در پرورش خلاقيت بسيار حائز اهميت است اگر دانش آموزي جواب سئوال را مانند جواب معلم يا كتاب ندهد و از نيروي ذهن خود كمك بگيرد اين خود يك خلاقيت است و معلم نبايد پرخاشگري بكند. راهكارهايي كه يك معلم مي تواند براي ايجاد خلاقيت در كلاس استفاده كند متفاوتند اما راهكاري را كه من در كلاسهاي خود تجربه كرده ام استفاده از پرسش هاي واگرا است سئوالاتي كه در واقع اعمال هوشي را منعكس مي كنند و با توجه به اطلاعات حتي ضعيف دانش آموز به راحتي انديشه و فكري جديد را به وجود مي آورد. همچنين دروسي مانند هنر كه بسيار كم رنگ در دروس آموزشي دانش آموزان به چشم مي خورد بسيار تاثير گذار در خلاقيت آنان است. از طرفي امكانات و تجهيزات هم مي توانند در پرورش خلاقيت موثر باشد به طور مثال اگر كتب درسي مدارس تفكيك بشوند و بر حسب موقعيت بومي و منطقه اي دانش آموزان و يا بر حسب استعداد دانش آموز از لحاظ هوش در اختيار آنان قرار بگيرد        مي توانند بسيار موثر باشد . همچنين آشنايي دانش آموزان با مراكز علمي و تحقيقاتي موجود در كشور ، گردش هاي علمي هدفدار ، به روز بودن اطلاعات معلمين در زمينه هاي آموزش هاي خلاقيت كه در كشورهاي پيشرفته تدريس مي شود، آموزش والدين ، فعاليت هاي خارج از كلاس ، و بسياري مسائل ديگر همگي تاثير گذار در پرورش خلاقيت در بين دانش آموزان مي باشد در پايان نبايد فراموش كنيم كه براي ايجاد خلاقيت در بين دانش آموزان تنها حرف زدن كافي نيست بلكه مسئولين و علي الخصوص آموزش و پرورش به عنوان نهادي تربيتي و آموزشي نقش مهمي را ايفا كند و بايستي در اين زمينه بسيار سرمايه گذاري كند و بهره انجام آن هم آني نيست كه بلافاصله نتايج آن را مشاهده كند.

مقدمه 

با پيشرفت روزافزون دانش و تكنولوژي و جريان گسترده اطلاعات ، امروزه جامعة ما نيازمند آموزش مهارت هايي است كه با كمك آن بتواند همگام با توسعه علم و فناوري به پيش برود. هدف بايد پرورش انسان هايي باشد كه بتواند با مغزي خلاق با مشكلات رو به رو شده و به حل آن بپردازند. به گونه اي كه انسان ها بتوانند به خوبي با يكديگر ارتباط بر قرار كرده و با بهره گيري از دانش جمعي و توليد افكار نو مشكلات را از ميان بردارند. هيچ كس قادر نيست به ميزان اطلاعات واقعي هر كس كه در گوشه ذهن او نهفته است پي ببرد . اين اطلاعات زماني به حركت در مي آيد كه انگيزه اي قوي سبب رها شدن آن به بيرون ذهن مي شود در اين مرحله انسانها به سرنوشت يكديگر حساسند و در جهت رشد يكديگر مي كوشند و در نهايت سبب مي شود جرياني از علم و دانش و تجربيات ميان آنها جاري شود كه همين امر زمينه ساز نوآوري و خلاقيت در تمام دوران هاست اما غنا و عظمت آن را مديون گروه كوچكي از انسان ها هستيم كه كاشف ، مخترع ، هنرمند يا متفكر ناميده مي شود . از كشف آتش تا اختراع راديو و سفينه هاي فضايي ، از نقاشي هاي ديواري در غارها تا آثار هنرمنداني نظير كمال الملك و پيكاسو و از اولين آثار مكتوب نانوشته ها تا سرودهاي فردوسي و شكسپير همه محصول كار و انديشه جمع كوچكي از بشريت است.

خلاقيت 

خلاقيت را مي توان نوعي توانايي دانست كه به ايجاد چيزي منجر مي گردد . در گذشته وجود قوه خلاقه را در افراد موهبت الهي مي دانستند و بر اين باور كه فرد خلاق از ابتدا داراي اين قدرت است و آموزش در اين مورد هيچ نقشي ايفا نخواهد كرد اگر چنين باشد نظام تعليم و تربيت بايد در سطح جهان فقط تعداد معدودي هنرمند خلاق و ارزشمند و افراد با استعداد پرورش دهد. اگر خلاقيت ذاتي باشد هوش هم بايد از ابتدا ثابت باشد. بنابراين اصلاً آموزش و پرورش در اين مورد نقشي ندارد و هيچ چيز از طريق آموزش ياد گرفته نمي شود و نيز هيچ فرصتي براي شكوفا شدن استعدادهاي خلاق در دانش آموزان نداريم ولي بايد گفت امروزه چارچوب روان شناسي به ما اجازه مي دهد كه بر اين عقيده باشيم كه فرآيند خلاقيت ذاتي نيست. همين فرآيند روان شناسي به ما اجازه مي دهد كه بگوييم در اكثر افراد از كودكي قوه خلاقه وجود دارد و در طي سالهاي متمادي افراد بنا به هر دليل ياد مي گيرند كه خلاق نباشند. در واقع آموزش دبستاني در مرحله اول و در مراحل بعدي والدين و در نهايت جامعه از آنها مي خواهد اين گونه نباشند.