تحقیق بررسي رابطه ميان طبقات اجتماعي و نوع اعتياد در شهر تهران

«اعتیاد به مواد مخدر عبارتست از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود، و به حال شخص و اجتماع زیان بخش است».

فهرست مطالب

مقدمه   ۱

الف- بیان مسئله:   ۲

ب- طرح مسئله:   ۷

آمار معتادین در ایران:   ۱۲

ت- سؤالات پژوهش:   ۱۳

ث- اهداف تحقیق:   ۱۴

ج- اهمیت موضوع:   ۱۵

اهمیت کاربردی:   ۱۶

تعاریف و مفاهیم   ۱۹

الف- دارو (drug)   ۲۰

ب- وابستگی (Dependence)   ۲۱

پ- اجتماعی (Social)   ۲۱

ت- بی تفاوتی (Tolerance)   ۲۱

تعریف اعتیاد:   ۲۱

معتاد:   ۲۴

تعریف طبقه ی اجتماعی:   ۲۷

مقدمه   ۳۰

انتخاب طرح تحقیق   ۳۱

الف- روش تحقیق   ۳۵

ب: تکنیکهای مورد استفاده در تحقیق:   ۳۷

ب- ۱: مشاهده   ۳۷

روش های مشاهده   ۳۹

راهنمای تهیه گزارش از مشاهده   ۴۲

ب- ۲: روش مصاحبه   ۴۳

مصاحبه چیست؟   ۴۳

چگونگی آغاز مصاحبه   ۴۷

نقاط قوت مصاحبه:   ۵۰

نقاط ضعف مصاحبه:   ۵۱

بایدها و نبایدها در مصاحبه   ۵۲

ب- ۳: روش مشارکت در تحقیق:   ۵۷

ب- ۴: بررسی اسناد:   ۶۰

پ- جامعه آماری:   ۶۲

ج- حجم نمونه:   ۶۳

د- روش نمونه گیری:   ۶۴

تعریف مفاهیم اصلی تحقیق:   ۶۴

فصل چهارم   ۷۰

داده های تحقیقنتایج حاصل از پرسشنامه:   ۷۰

مقدمه   ۷۱

جداول فراوانی متغیرهای اصلی تحقیق:   ۷۴

فصل پنجم   ۱۳۰

نتیجه گیری وپیشنهادات   ۱۳۰

الف – نتیجه گیری:   ۱۳۱

ب- تاکتیک های مؤثر پیشنهادی:   ۱۳۴

منابع   ۱۳۷

منابع:

شیخاوندی داور ،( بررسی مسائل اجتماعی ایران) تهران، نشر آریانا

کریمی درمنی ، حمیدرضا۱۳۸۲/( توانبخشی گروههای خاص) تهران ، نشر نی

سلیتنروریخ، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه خسرو مهندسی، تهران ۱۳۴۴٫

مختاری عبدالحسین،( چیستی و چرایی اعتیاد) ، تهران: نشر دایره

رابرتسون، یان،  ۱۳۷۴، (درآمدی بر جامعه) ترجمه حسین بهروان، مشهد آستان قدس رضوی، چاپ دوم.۱۳۷۶٫

بروس کوئن، ۱۳۷۶(درآمدی به جامعه شناسی) ترجمه محسن ثلاثی، تهران، توتیا.

لیاقت غلامعلی ، (اعتیاد به مواد مخدر، جنبه های کاربردی پیشگیری، عوامل خانوادگی و درمان) – تهران: دانشگاه آزاد اسلامی (تهران)، واحد مرکزی ۱۳۸۰٫

کلمن ورنان ،(اعتیاد چیست؟ و معتاد کیست؟ ) ترجمه محمدرضا میرفخرایی/ نشر اوحدی

فرجاد محمدحسین، بهروش هما،  وجدی زهره / (اعتیاد راهنمای کاملی برای چگونگی برخورد خانواده و جامعه با اعتیاد به مواد شناخت علل و عوارض و درمان اعتیاد) تهران، بدر ۱۳۷۴٫

ترمی ای هوریک ، لئونارد بیک من( انتخاب طرح تحقیق کاربردی راهنمای علمی) ، ترجمه دکتر محمد اعرابی و داوود ایزدی- دفتر پژوهشهای فرهنگی.

دی ای.واس (پیمایش در تحقیقات اجتماعی) ؛ ترجمه هوشنگ نایبی، تهران ، نشر نی ۱۳۷۶٫

رنجبر محمدرضا( کاربرد مصاحبه و گزارش نویسی در مددکاری اجتماعی) تهران: انتشارات آوای نور.

کاترین مارشال، کرچن ب. راس من ، (روش تحقیق کیفی) ؛ ترجمه علی پارسانیان و محمد اعرابی- تهران: دفتر پژوهش فرهنگی.

کیونز، آنتونی ( در آمدی برجامعه شناسی) ترجمه منوچهر صبوری.- تهران: نشر نی، ۱۳۷۶٫

قیاسی علیرضا ( دانستنیهای تخصصی مبارزه با مواد مخدر ) ۱۳۸۲،

پورافکاری نصرت ، ( خلاصه روانپزشکی وعلوم رفتاری ) جلددوم شهر آسب.

دیویدد ام .مک روال – هنری ای اسپیتر /اعتیاد ا زاصول تاعمل ) ترجمه محسن گل پرور ، خلعتبری ، تبردست – تهران : کانون گسترش علوم ، ۱۳۸۰٫

پیکهارد ،  کارل ( کلیدهای پیشگیری ومقابله بااعتیاد در نوجوان وجوان ) مترجم مسعود هما ،- تهران : صابرین ، کتابهای دانه /۱۳۸۰٫

غنجی ، علی ( فرهنگ آموزشی مبارزه مواد مخدر ) معاونت آموززشی ناجا، اداره کل پشتیبانی ، نشر آموزش ۱۳۷۸٫

مقاله: عوامل اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر گرایش جوانان به مواد مخدر (منطقه شرق تهران)

مقاله: اعتیاد مسئله اجتماعی مهم در میان دانشجویان

مقاله: روانشناسی و جامعه شناسی/ نشریه دادرسی.

مقاله: اعتیاد و کمین جوانان: خانواده ها مراقب باشند. نشریه جمهوری اسلامی

مقاله: پدیده اعتیاد و ابعاد فرهنگی آن نگاهی به علل و عوامل مؤثر بر اعتیاد در ایران نشریه اطلاعات ۴/۹/۸۰٫

مقاله: علل اعتیاد جوانان ونوجوانان از نظر روانشاختی و جامعه شناختی و توصیه های پیشگیرانه/ مهدی کوکبی.نشریه دادرسی.

مقاله: سالهای دور از خانه: بررسی علل ابتلای جوانان خوابگاهی به اعتیاد در گفت و گوی اختصاصی با دکتر مجید ابهری ‍‍]گزارش] نشریه مردم سالاری ۲۱/۲/۸۴٫

مقاله: نقش خانواده در وابستگی نوجوانان و جوانان به مواد مخدر؛ منصور بیرامی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه تبریز، نشریه اصلاح و تربیت ۷۱ و ۷۲٫

مقاله: خانواده عامل اساسی در اعتیاد فرد یا ترک آن است بررسی کارشناسی علل گرایش دوباره به مواد مخدر پس از ترک آن: احد آهنگر انزابی، نشریه کیهان ۲۶/۱۱/۸۱٫

مقاله: نگاهی به علل و عوارض اعتیاد و آثار آن بر خانواده، نشریه پیام زن دی ۱۳۷۸٫

باهر حسین ، ( عنوان مدیریت مبارزه با مصرف دود ) ناشر اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان تهران .چاپ اول ۱۳۸۰٫

تعریف اعتیاد:

برای دستیابی به مفهوم و معنی ماده مخدر باید به تعریف اعتیاد نیز توجه داشت.

در طول قرن هجدهم اعتیاد به مواد مخدر را یک نوع مسمومیت تدریجی می دانستند[۱] با این وجود موضوع همچنان از نظر نحوه ی تشخیص و هم از جهت چگونگی درمان موضوع تحقیقات مختلف بوده و هست.

آنچه که در طول این سالهای دراز از کنکاش و بررسیها بدست آمده این است که اعتیاد به مواد مخدر جنبه های مختلف دارد و بطور کلی اعتیاد یک امر مطلوب نیست.

آنچه که محققین را به این طرز فکر کشانیده و دنیای اعتیاد را این چنین وسیع جلوه گر ساخته چند جنبه بودن اعتیاد است که در اینجا به اهم آنها اشاره می شود.

الف: اعتیاد یک بیماری است.

ب: معتاد مجرم است.

ج: اعتیاد یک مسمومیت است.

د: اعتیاد یک بیماری اجتماعی است.

هـ: اعتیاد یک بیماری روانی است.

و: اعتیاد بی تفاوتی در مقابل دارو است.

ز: اعتیاد یک بیماری مسری است.

ح: اعتیاد وابستگی جسمانی به مواد مخدر است.

ی: اعتیاد وابستگی روانی به مواد مخدر است.

و…….

تا اینکه در سال ۱۹۳۰ سازمان ملل متحد برای دستیابی به تعریفی همه جانبه تر، کمسیونی از متخصصین کشورهای مختلف تحت عنوان کارشناسان تشخیص داروهای اعتیادآور، که هم اکنون شعبه ای از سازمان بهداشت جهانی است، تشکیل داد و این کارشناسان سرانجام در سال ۱۹۵۰ با تعریف زیر برای اعتیاد به مواد مخدر موافقت کردند:

«اعتیاد به مواد مخدر عبارتست از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود، و به حال شخص و اجتماع زیان بخش است».

خصوصیات اعتیاد از این قرار است:

وجود تمایل شدید و مقاومت ناپذیر، یا احتیاج و یا اضطرار به استعمال دارو بدست آوردن آن، از هر راهی که امکان دارد.

وجود گرایش به ازدیاد میزان دارو.

وجود وابستگی و روانی و جسمانی به آثار دارو[۲].

آخرین تعریفی که در مورد مفهوم ا عتیاد در اینجا بیان می شود تعریف دکتر نگل[۳] محقق آمریکایی است که می گوید: «اعتیاد حالت فردی است که در اثر مداومت در استعمال یک داروی خاص، خویشتن داری[۴] خود را از دست داده است و در نتیجه استعمال داروی مذکور آنقدر افراط می کند که این کار به حال او و اجتماع مضر واقع می شود[۵].

معتاد:

     معتاد به انسانی اطلاق می شود که از چهار طریق خوردن و تزریق، دود کشیدن و یا تنفس و بالاخره از راه مقعد یک یا چند ماده مخدر را بطور مداوم مصرف کند و در صورت قطع این عمل با مشکلات تنی- روانی روبرو گردد.

در واقع می توان گفت معتاد کسی است که در اثر مصرف مکرر و مداوم، متکی به ماده مخدر یا دارو شده باشد و یا به عبارت دیگر قربانی هر نوع وابستگی دارویی یا روانی مواد مخدر باشد معتاد شناخته می شود. و در صورتی که دارو به بدن نرسد اختلالات روانی و فیزیکی موسوم به سندرم محرومیت ایجاد می شود.

حال که ما در اینجا مفاهیم را بررسی کردیم لازم است به بررسی اثرات اعتیاد بپردازیم:

در ایران چه می گذرد …..

به گزارش مهر، ایران به لحاظ جغرافیایی همسایه بزرگترین کشور تولید کننده خشخاش و مخدرهای طبیعی است که به طور متوسط سالانه حدود ۳ هزار تن مواد مخدر تولید می کند و در سال جاری نیز بنابر اطلاعات دریافتی، با کمک و همکاری بیشتر کشورهای مستقر در افغانستان، کشاورزان خشخاش کار توانستند این میزان را به ۵ هزار تن برسانند.

با توجه به فرهنگ اعتقادی اسلامی ایرانیان و ناهنجار شناختن مصرف مواد مخدر، جامعه ایران در بعد مبارزه با عرضه و تقاضا هر ساله هزینه های هنگفتی  صرف می کند. به طوری که طی این سالها سهم ایران از این مبادلات به شهادت رسیدن ۳ هزار و ۵۰۰ نفر از بهترین جوانان این مرز و بوم در راه مبارزه با باندهای قاچاق مواد مخدر بوده است.

تعریف طبقه ی اجتماعی:[۷]

به مجموعه کسانی اطلاق می شود که در پیوستاری اقتصادی دارای موقعیت مشترکی هستند اگر چه مقصود از طبقه بیان موقعیت افراد در بازار است- به عقیده وبر- ، ولی «طبقه ی اجتماعی» بیشتر بر مواردی چون حیثیت، سبک زندگی تأکید دارد.

یان رابرتسون در تعریف طبقه ی اجتماعی می گوید: «دسته ای از مردم که در جامعه ی نابرابر دارای پایگاههای کاملاً برابر و هم وزن می باشند[۸].

در تعریف دیگری طبقه ی اجتماعی اینگونه آمده است: