بررسي جهاني بودن تربيت با استفاده از آموزه هاي اسلام

- تربیت عملی است عمدی و آگاهانه و دارای هدف از سوی فردی بالغ به منظور ساختن، پروردن و دگرگون کردن فرد.

- تربیت پروردن قوای ذهنی، ادراک، حافظه، تداعی معانی، دقت و اراده است.

- تربیت کوششی است برای ایجاد تغییرات و رشد و نمو، آشکار کردن، فعلیت دادن استعدادها و قوای پنهانی.

فهرست مطالب

فصل اول   ۱

کلیات طرح   ۱

۱-۱مقدمه   ۲

۱-۲بیان مسأله   ۴

۱-۳ اهداف تحقیق   ۹

۱-۴ ضرورت و اهمیت تحقیق   ۱۰

۱-۵ سؤالات پژوهش   ۱۱

فصل دوم   ۱۲

مطالعات نظری   ۱۲

۲-۱ مبانی نظری تحقیق   ۱۳

بررسی مفهومی   ۱۳

الف- تربیت   ۱۳

تربیت از دیدگاه فلاسفه و علمای اخلاق   ۱۳

تربیت از نظر روانشناسان   ۱۴

تربیت ازنظرجامعه شناسان   ۱۴

تربیت از نظر دیگر دانشمندان (رشته های دیگر علوم)   ۱۴

تربیت از دیدگاه اسلام   ۱۵

ب-تربیت اسلامی   ۱۶

ج- اسلام   ۱۹

معنا و مفهوم اسلام با توجه به آیات قران   ۲۰

مشخصات اسلام   ۲۳

د- انسان   ۳۱

ارزش های انسان   ۳۳

ضد ارزش ها   ۳۷

میدان آزادی و ارادة انسان   ۳۸

طغیان انسان علیه محدودیت ها   ۳۹

ه- تربیت جهانی   ۴۰

۲-۲ پیشینه تحقیق   ۴۰

۲-۲-۱ کتاب های تربیتی:   ۴۱

۲-۲-۱-۱ تعلیم و تربیت اسلامی، علی شریعتمداری، سال   ۴۱

۲-۲-۱-۲ نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، خسرو باقری،  ۱۳۸۲   ۴۲

۲-۲-۱-۳ روش تربیتی اسلامی، محمد قطب، ۱۳۵۲   ۴۳

۲-۲-۱-۴ تعلیم وتربیت دراسلام ،مرتضی مطهری،۱۳۷۴   ۴۴

۲-۲-۲-۱ اسلام و تربیت جهانگرا، زهرا سائوبه،۱۳۸۱   ۴۷

۲-۲-۲-۲ ثمره تعلیم و تربیت در قران کریم،   ۴۹

فصل سوم   ۵۲

روش شناسی تحقیق   ۵۲

۳-۱ طرح تحقیق   ۵۳

۳-۲ روش تحقیق   ۵۳

۳-۳ جامعه و نمونه آماری   ۵۳

۳-۴ ابزار اندازه گیری   ۵۴

۳-۵ روش انجام تحقیق   ۵۴

فصل چهارم   ۵۶

تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق   ۵۶

مقدمه   ۵۷

۴-۱ فردی   ۵۷

۴-۱-۱ جسم   ۵۷

یک دستور مهم بهداشتی   ۵۹

غذای حرام و فلسفة آن   ۶۰

ضرر به خویشتن   ۶۳

پاکیزگی   ۶۳

مسواک زدن   ۶۴

عطر   ۶۵

ورزش   ۶۵

۴-۱-۲ روان   ۶۶

ویژگیهای روح در قرآن مجید   ۶۶

اراده   ۶۷

تغییرات هنگام سختی‌ها   ۶۸

الهامات ووحی   ۶۸

۴-۱-۳  ذهن   ۷۰

افعال عقل   ۷۰

ارزش خرد در میزان قران   ۷۲

مقام عقل در روایات اسلامی   ۷۶

۴-۱-۴ بعد عاطفی   ۷۷

محبت   ۷۷

ملاک ها و ضوابط محبت   ۷۸

دین و محبت   ۷۹

سفارش به محبت در روایات اسلامی   ۷۹

۴-۱-۵ جنبه های عالی رشد   ۸۰

۴-۱-۵-۱ زیبا دوستی   ۸۰

۴-۱-۵-۲ حقیقت جویی   ۸۲

۴-۲ اجتماعی   ۸۳

۴-۲-۱ خانواده   ۸۳

تأکید بر ازدواج در اسلام   ۸۳

۴-۲-۲ نیکی به پدر و مادر   ۸۵

روایات   ۸۹

۴-۲-۳ احسان و تفقد و رسیدگی به همه مردم   ۹۱

۴-۲-۴  حسن خلق   ۹۶

خوش رویی، خوش خویی   ۹۷

خوشرویی در مواجهه با افراد   ۱۰۰

خوشگویی   ۱۰۳

۴-۲-۵ صبر   ۱۰۵

۴-۲-۶ فرو بردن خشم   ۱۱۰

۴-۲-۷ آداب عمومی یا آداب معاشرت   ۱۱۳

۴-۲-۷-۱- آداب ورود به خانه ها؛   ۱۱۳

۴-۲-۷-۲- سلام ؛   ۱۱۷

سلام و تحیت در روایات   ۱۱۹

۴-۲-۷-۳- آداب مجالس   ۱۲۰

۴-۲-۷-۴-  راه رفتن با تواضع   ۱۲۱

۴-۲-۸ حیات اجتماعی وروابط انسانهاذیل عدالت   ۱۲۳

عدالت یک رکن مهم اسلام   ۱۳۳

۴-۲-۹ ادای حقوق دیگران   ۱۳۴

۴-۲-۹-۱ امانتداری   ۱۳۴

۴-۲-۹-۲ وفای به عهد   ۱۳۷

وفای به عهد در روایات اسلامی   ۱۳۸

۴-۲-۱۰- نظارت اجتماعی   ۱۳۹

آیا امر به معروف موجب سلب آزادی است؟   ۱۴۷

امر به معروف و نهی از منکر از خشونت جداست.   ۱۴۸

۴-۲-۱۱ احترام به حقوق بشر   ۱۴۹

۴-۲-۱۲ امنیت کامل و همه جانبه اجتماعی   ۱۵۸

جمع بندی نکات با توجه به روایات   ۱۶۱

۴-۳ فرهنگی   ۱۶۴

۴-۳-۱ علوم و اهمیت آن   ۱۶۴

اهمیت علم، منحصر به علوم دینی نیست   ۱۶۹

فراگیری علوم مفید در روایات اسلامی   ۱۷۲

مقام علماء و جایگاه معلم   ۱۷۶

۴-۳-۲ افکار   ۱۷۹

عدم تکیه بر اخبار غیر موثق یا اخبار فاسقان   ۱۸۲

مذمت تقلید کورکورانه در تربیت اسلام   ۱۸۲

۴-۳-۳ منطق آزاداندیشی اسلام   ۱۸۴

۴-۳-۴ برخورد منطقی با همه مخالفان   ۱۸۶

۴-۳-۵ هنر و ادبیات   ۱۸۸

شعر و شاعری در اسلام   ۱۸۹

موسیقی   ۱۸۹

فلسفه تحریم غنا   ۱۹۰

۴-۳-۶ داستان   ۱۹۱

نقش داستان در زندگی انسانها   ۱۹۱

۴-۳-۷  سنن و مناسک   ۱۹۴

فلسفه و اسرار عمیق حج   ۱۹۵

۱- بعد اخلاقی حج   ۱۹۵

۲- بعد سیاسی حج   ۱۹۶

۳- بعد فرهنگی حج   ۱۹۷

۴- بعد اقتصادی حج   ۱۹۸

۴-۳-۸ کار   ۱۹۹

کار از دیدگاه بزرگان   ۱۹۹

اسباب و سرچشمه های روزی   ۲۰۰

اگر روزی هر فرد مقسوم است آیا به کار و تلاش نیازی هست؟   ۲۰۱

۴-۴ اقتصادی   ۲۰۲

۴-۴-۱ معامله و مبادله وشرایط آن   ۲۰۲

تنظیم اسناد تجاری   ۲۰۲

۴-۴-۲  مالکیت در اسلام   ۲۰۸

۴-۴-۳  اسراف   ۲۰۹

۴-۴-۴  اقتار   ۲۱۱

۴-۴-۶  انفاق   ۲۱۳

انفاق یکی از طرق حل مشکل فاصلة طبقاتی   ۲۱۳

موارد مصرف انفاق   ۲۱۷

ذکریک نمونه متعالی انفاق درقرآن   ۲۱۸

۴-۴-۷  پرهیز از ربا، رشوه، کم‌فروشی   ۲۱۹

انواع ربا   ۲۱۹

ربا یکی از علل فاصله طبقاتی کشورهای ثروتمند و فقیر   ۲۲۱

رشوه   ۲۲۲

کم فروشی   ۲۲۵

۴-۴-۸جمع آوری مال   ۲۲۸

نخست اینکه: «وسیله» باشد و نه «هدف»   ۲۲۸

۴-۴-۹ مال یتیم   ۲۲۹

سفارش دیگر قرآن در مورد اموال ایتام   ۲۳۱

۴-۵ سیاسی   ۲۳۲

۴-۵-۱ حکومت   ۲۳۲

ضرورت حکومت برای مردم   ۲۳۲

اهداف حکومت اسلامی   ۲۳۶

۴-۵-۲  صلح   ۲۳۸

۴-۵-۳  روابط بین المللی   ۲۴۶

رفتار مسلمین با غیر مسلمانان   ۲۵۳

۴-۵-۴  آداب جهاد   ۲۵۴

انواع جهاد   ۲۵۷

۱- جهادابتدائی ؛   ۲۵۷

۲- جهاد برای خاموش کردن آتش فتنه؛   ۲۵۸

۳- جهاد برای حمایت از مظلومان؛   ۲۵۹

نیروهای دفاعی   ۲۶۰

۴-۵-۵  اسیران جنگی   ۲۶۵

روایات اسلامی دربارة اسیران   ۲۶۶

۴-۵-۶  انتظار   ۲۶۸

نخستین فلسفه- تربیت و خودسازی فردی   ۲۶۹

فلسفه دوم- خودیاری های اجتماعی   ۲۷۰

فلسفه سوم- منتظران راستین در فساد محیط حل نمی شوند   ۲۷۱

۴-۵-۷ آزادی   ۲۷۲

آزادی عقیده   ۲۷۶

۴-۵-۸  وحدت سیاسی   ۲۷۹

اعتراف مورخان و دانشمندان   ۲۸۱

۴-۵-۹  مشورت   ۲۸۳

شرایط مشاورین   ۲۸۷

وظیفه مشاور   ۲۸۸

۴-۶ معنوی   ۲۸۹

۴-۶-۱  اثباب وجود خدا   ۲۸۹

۱- برهان نظم   ۲۸۹

۲- برهان حرکت   ۲۹۰

۳- برهان وجوب و امکان   ۲۹۱

۴- برهان علت و معلول   ۲۹۲

۵- برهان صدیقین   ۲۹۳

شواهد زنده فطری بودن خداشناسی   ۲۹۳

دلایل توحید   ۲۹۷

۴-۶-۲  رابطه خداباانسان   ۲۹۸

۴-۶-۲-۱ رازقیت   ۲۹۸

شگفتی در جهان ارزاق   ۳۰۲

اگر روزی همه تضمین شده پس چرا گروهی گرسنه اند؟   ۳۰۴

روزی و عوامل تنگی و وسعت در روایات اسلامی   ۳۰۵

۴-۶-۲-۲  خالقیت   ۳۰۶

عالم اسرارآمیز جنین جلوه ای از خالقیت   ۳۰۷

۴-۶-۲-۳  احیاء و اماته   ۳۱۰

سایر آیات   ۳۱۳

۴-۶-۲-۴  کرامت به انسان   ۳۱۳

۴-۶-۳  رابطه انسان با خدا   ۳۱۵

۴-۶-۳-۱  تسلیم   ۳۱۵

۴-۶-۳-۲  عبادت   ۳۱۵

۴-۶-۳-۳  اطاعت   ۳۱۶

۴-۶-۳-۴  توکل   ۳۱۷

۴-۶-۳-۵ اخلاص   ۳۱۷

۴-۶-۳-۶  استعانت   ۳۱۸

۴-۶-۳-۷  تشکر   ۳۱۸

فصل پنجم   ۳۲۰

نتیجه گیری و پیشنهادها   ۳۲۰

۵-۱ خلاصه رساله   ۳۲۱

۵-۲  پاسخ به پرسشهای تحقیق   ۳۲۵

۵-۳  نتیجه گیری   ۳۲۵

۵-۴  پیشنهادها   ۳۲۶

فهرست منابع وماخذ   ۳۲۸

الف- تربیت

۱- تربیت از ۲ ریشة رً بَوَ یا رُبُو  به معنای زیادتی یا افزایش و فزونی و رشد و رَ بَبَ (رَبَّ ) به معنای پرورش کاری به منظور افزودن، اضافه کردن این گونه نتیجه می شود:

«اداره و هدایت جریان ارتقایی و رشد بشر به منظور جهت دادنش به سوی کمال بینهایت»

در این تعریف اداره به معنای سرپرستی کردن و کفالت، هدایت در معنای راهنمایی و جهت را نشان دادن و جریان به معنی حرکت از یک نقطه به نقطه دیگر آمده است و کمال بینهایت مقصود خداوند است. (قائمی امیری،۱۳۸۵)

۲- تربیت از نظر لغوی به معنای نشو ونموو نما دادن و زیاد کردن، برکشیدن و مرغوب یا قیمتی ساختن است .[۱]

۳- تربیت همانا کشاندن آدمی است به سوی ارزش های والای انسانی، چنان که آن ارزش ها را بفهمد، بپذیرد، دوست بدارد و به کار آورد.

تربیت از دیدگاه دانشمندان مختلف:

صاحب نظران در عرصه های مختلف نیز تعاریف خاصی از تربیت بیان داشته اند که به تعدادی از آنها اشاره می شود:

تربیت از دیدگاه فلاسفه و علمای اخلاق

- تربیت هنر رهبری و هدایت انسان در سازندگی و آموزش اوست.

- تربیت عبارت است از پروردن قوای جسمی و روحی انسان برای وصول به کمال مطلوب.

- تربیت عملی است که گرایش به رهبری، آسان کردن رشد انسانی، روانی، فکری، معنوی و مسئولیت اجتماعی کردن انسان را بر عهده دارد.

- تربیت رساندن جسم و روح است به بالاترین پایه جمال و کمال.

تربیت از نظر روانشناسان

- تربیت عملی است عمدی و آگاهانه و دارای هدف از سوی فردی بالغ به منظور ساختن، پروردن و دگرگون کردن فرد.

- تربیت پروردن قوای ذهنی، ادراک، حافظه، تداعی معانی، دقت و اراده است.

- تربیت کوششی است برای ایجاد تغییرات و رشد و نمو، آشکار کردن، فعلیت دادن استعدادها و قوای پنهانی.

تربیت ازنظرجامعه شناسان

- تربیت عبارت است از عملی که از طریق نسل بالغ درباره آنها که هنوز رشد کافی نیافته اند صورت می گیرد و غرض آن پرورش جسمی، فکری و اخلاقی آنهاست برای عضویت در جامعه و زندگی آینده.

- تربیت عبارت است از انتقال سنن، آداب و رسوم، مهارت ها و فرهنگ یک جامعه به اعضای جوان‌تر و یا انتقال میراث اجتماعی.