مقایسه افسردگی مادران کودکان با ناتوان هوشی و مادران کودکان معلول جسمی-حرکتی

عقب ماندگی ذهنی ون یا به اصطلاح بهتر «نارسایی رشد هوشی» موضوع تازه و جدیدی نیست بلکه در هر دوره و زمان افرادی در اجتماع وجود داشته است که از نظر فعالیتهای ذهنی درحد طبیعی نبوده¬اند اصطلاح بیگانه یا خارجی که به فرانسه “آلینه” و به انگلیسی “الین” گفته می شود برای مجانین و “آلینیست” برای روانپزشکان و پزشکان معالج این بیماران از قدیم الایام بکار رفته و این کلمات از “آلینوس” کلمه یونانی مشتق شده است چون عقب مانده ها را مانند مجانین بیگانه از عالم خارج و اجتماع می دانستند اگر چه بعدها متوجه شدند که این بیماران بعلل ضایعات مغزی تماسشان با عالم خارج تغییر کرده است در قوانین اسپارتها کشتن و از بین بردن افراد عقب مانده را مجاز می دانستند ولی برعکس در بعضی از مذاهب آسیایی مانند مذهب کمفوسیوس در چین که پیروان این دین عقیده دارند آنچه را که به خود نمی پسندی به دیگران روا مدار. و زرتشت در ایران مردم را تشویق می کردند که با عقب مانده های ذهنی رفتاری انسانی داشته باشند و به آنها کمک کنند در دین ما اسلام نیز با آیات و روایات و احکام زیادی روبرو می شویم که توصیه می کند با معلولان از هر طیف و طبقه بای به ملاطفت و احترام و مهربانی برخورد کنیم و حقوق آنها را رعایت کنیم (میلانی فر – 

 فهرست

فصل اول   ۱

کلیات پژوهش   ۲

مقدمه   ۲

بیان مسأله   ۵

موضوع پژوهش   ۶

هدف پژوهش   ۶

اهمیت موضوع پژوهش   ۶

فرضیه پژوهش   ۸

فصل دوم   ۹

پیشینه پژوهش   ۱۰

بخش اول – معلول ذهنی   ۱۰

مروری بر تاریخچه مطالعات و تحقیقات مربوط به عقب ماندگی   ۱۰

عقب ماندگی ذهنی   ۱۳

علل مؤثر در عقب ماندگی ذهنی   ۱۶

عوامل قبل از تولد   ۱۷

عوامل مربوط به هنگام تولد   ۱۹

ضربه های وارد بر مغز کودک هنگام تولد:   ۲۰

عوامل عقب ماندگی ذهنی بعد از تولد   ۲۱

عوامل فرهنگی و تربیتی و عقب ماندگی ذهنی   ۲۳

طبقه بندی کودکان عقب مانده ذهنی   ۲۳

گروه آموزش پذیر   ۲۵

گروه تربیت پذیر   ۲۵

ویژگیهای کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر   ۲۶

اهداف کلاسهای کودکان عقب مانده آموزش پذیر   ۲۸

عقب ماندگی ذهنی و خانواده   ۲۹

نظام رویارویی والدین با مسأله عقب ماندگی ذهنی   ۳۰

ویژگیهای روانی والدین   ۳۵

بخش دوم – معلولیت جسمی – حرکتی   ۳۷

مروری بر تاریخچه مطالعات و تحقیقات   ۳۷

معلولیت چیست؟   ۳۹

انواع معلولیتها   ۴۱

معلول جسمی و حرکتی کیست؟   ۴۲

عوامل معلولیت جسمی   ۴۴

بیماریهای عصبی   ۴۴

انسفالوپاتی   ۴۵

فلج مغزی   ۴۵

طبقه بندی فلج مغزی   ۴۶

الف. نوع اول شامل:   ۴۷

ب – نوع دوم شامل:   ۴۷

ضربه مغزی   ۴۸

اسپینابیفیدا   ۴۹

فلج اطفال   ۴۹

تصلب چندگانه عصبی   ۵۰

بیماریهای استخوانی – عضلانی   ۵۱

تورم مفصلها   ۵۱

استخوان سازی ناقص   ۵۲

دسیتروفی عضلانی   ۵۲

سایر تغییر شکلهای استخوانی – عضلانی مادرزادی:   ۵۴

گروه بندی معلولین جسمی   ۵۵

انواع ضایعات   ۵۶

واکنشهای افراد معلول   ۵۸

خصوصیات شخصی   ۵۹

روابط اجتماعی   ۵۹

پیشرفت تحصیلی   ۶۰

واکنشهای خانوادگی   ۶۱

توانبخشی   ۶۳

اهم برنامه های سازمان آموزش و پرورش استثنایی   ۶۴

برای افراد معلول جسمی و حرکتی   ۶۴

بخش سوم – افسردگی   ۶۵

نگاهی کوتاه به تاریخچه افسردگی   ۶۶

افسردگی چیست؟   ۶۸

اختلالهای افسردگی   ۷۰

ویژگیهای اختلال افسردگی اساسی   ۷۱

ویژگیهای تشخیصی دوره افسردگی اساسی   ۷۳

انواع افسردگی   ۷۴

اختلال افسرده خویی   ۷۵

عوامل بروز بیماری افسردگی   ۷۶

درمان   ۷۹

روان درمانی   ۷۹

دارودرمانی   ۸۰

شوک درمانی   ۸۱

بستری کردن بیمار در بیمارستان   ۸۲

ارزیابی پاسخ به درمان   ۸۳

عوامل مؤثر در ارزیابی چگونگی زمان   ۸۳

کفایت دوزدار و سطوح خونی در ضد افسردگیها:   ۸۳

پیشگیری بهترین روش درمان   ۸۴

روش مشاوره   ۸۵

مروری بر تحقیقات قبلی   ۸۵

فصل سوم   ۸۸

روش پژوهش   ۸۹

روش پژوهش   ۸۹

جامعه آماری   ۸۹

نمونه های مورد مطالعه   ۸۹

ابزار جمع آوری اطلاعات   ۹۰

روش گردآوری دادهها   ۹۳

فصل چهارم   ۹۴

تجزیه وتحلیل داده ها   ۹۵

مقدمه   ۹۵

فصل پنجم   ۹۷

نتایج پژوهش   ۹۸

نتیجه گیری   ۹۸

محدودیت پژوهش   ۹۹

پیشنهادات حاصل از پژوهش   ۹۹

فهرست منابع   ۱۰۱

مروری بر تاریخچه مطالعات و تحقیقات مربوط به عقب ماندگی

  تاریخچه آموزش و پرورش معلولین ذهنی از حدود سال ۱۸۰۰ میلادی آغاز می شود در این میان برخلاف انتظار همگان پرچمداران عمده چنین نهضتی به طور عمده پزشکان بوده¬اند افرادی همچون ایتارد، سگوین، مونته سوری و دکر ولی همه حرفه پزشکی داشته¬اند.

در اواخر قرن هیجدهم روشهای آموزش و پرورش ویژه به طور موفقیت آمیزی برای ناشنوایان به کار برده می شد تقریباً در همین زمان بود که در آن مارک ایتارد فیلسوف و پزشک فرانسوی که در یک مؤسسه مربوط به ناشنوایان کار می کرد اظهار نمود که روشهای تربیتی مشابه ناشنوایان ممکن است در آموزش و پرورش افراد دارای نقص ذهنی منشأ اثر باشد ولی از فلسفه اصالت حواس و همچنین از عقیده بعد از انقلاب فرانسه که می گوید انسان دارای امکانات نامحدود است و محیط آموزش و پرورش عامل تعیین کننده رشد ذهنی است الهام گرفته بود.

در سال ۱۷۹۹ دو شکارچی در جنگلهای آویرون فرانسه به کودکی تقریباً دوازده ساله برخوردند که به تنهایی و همانند وحشیها در جنگل زندگی می کرد آنها او را شکار کردند به پایتخت بردند در آنجا ایتاردلنام وی را «ویکتوریا» گذاشت و تلاش وسیع را برای آموزش وی آغاز کرد سرانجام پس از پنج سال این تلاشها به شکست انجامید اما نقطه آغازی درخشان در امر آموزش کودکان عقب مانده ذهنی تلفی

می شود زیرا به تشخیص پتیل که یکی دیگر از پرچمداران اصلاحگرای قرون ۱۹ – ۱۸ به شمار می رود «ویکتوریا» عقب ماندگی ذهنی داشته است.

ادراردسگوین نیز از جمله کسانی است که سهمی مهم در پیشبرد آموزش و پرورش کودکان عقب مانده ذهنی داشته است وی در سال ۱۸۴۶ کتابی تحت عنوان درمان خلاق، بهداشت و آموزش و پرورش کودکان عقب مانده ذهنیمنتشر کرد او آزمونی را طراحی کرد که هنوز برای کودکان عقب مانده ذهنی مورد استفاده قرار می گیرد دکتر ماریا مونته سوری نیز یکی دیگر از علاقمندانی بود که با ارائه روش آموزشی جدیدی از حدود ۱۸۹۷ به بعد پرچمدار اصلاحگرای روشهای آموزشی و پرورشی این کودکان شد.

عقب ماندگی ذهنی

عقب ماندگی ذهنی یک وضعیت و حالت خاص ذهنی است که در اثر شرایط مختلف قبل از تولد و هنگام تولد و یا پس از تولد کودک پدید می آید عقب ماندگی ذهنی می تواند در اثر مرض، عفونت و ویروس به وجود آید اما قابل سرایت به دیگری نیست مانند دست پایانی است که به خوبی کار نمی کند. (افروز، ۱۳۷۹).

باید اذعان کرد که تعریف دقیق و روشن عقب ماندگی ذهنی چندان ساده

نمی باشد زیرا که عقب ماندگی ذهنی با یک شرایط یکسان و به یک میزان و یا علل مشابه و آثار همانند در همه افراد عقب مانده ذهنی مشاهده نمی شود عقب ماندگی ذهنی یک پدیده تک بعدی و یا بسط نمی باشد بلکه یک شرایط مرکب و پیچیده ذهنی است به همین جهت بسیاری از متخصصین امور تربیتی با روانشناسی روانپزشکی و پزشکی علاقمند به بررسی ابعاد مختلف عقب ماندگی ذهنی از دیدگاه تخصصی خود

می باشند. بدیهی است که پزشکان در تعریف عقب ماندگی ذهنی عمدتاً توجه خاصی به ضایعات مغزی روانشناسان بیشتر به چگونگی رفتار در این افراد توجه می نمایند. (افروز، ۸۰).

علل مؤثر در عقب ماندگی ذهنی

علل عقب ماندگی ذهنی را می توان به ۳ مرحله در رابطه با تولد کودک تقسیم نمود.

الف – علل قبل از تولد که شامل عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد.

ب – عوارض هنگام تولد: که شامل عارضه های زمان تولد می باشد.

ج – علل بعد از تولد:  که شامل بیماریهای مختلف، تصادفات و ضایعات مختلف عصبی و مغزی و عوامل محیطی و فرهنگی می باشد.

عوامل قبل از تولد

اختلالات ژنتیکی: گروهی از عقب ماندگیهای ذهنی در آغاز انعقاد نطفه شروع حاملگی، مشخص گردند. عوارض و مشکلات دائمی باعث ایجاد اختلالات فراوان در رشد جسمی و ذهنی کودکان می گردد کودکانی که به علت اختلالات ژنتیکی دچار عقب ماندگی می شوند دارای خصوصیات جسمی و ذهنی یکسان نمی باشد به طور مثال کودکان منگول (سندرم دان) که وجوه و خصوصیات مشترکی با هم دارند باز هم به طور یکسان نیستند. کودکانی که به علت P.K.U اختلالات متابولیکی در سوخت و ساز دوران رحمی در مبتلا به نارسایی ذهنی می شود نیز با هم با اختلالات زیادی دارند چنانچه اطفال مبتلا به P.K.U یا اختلالات متابولیکی در بدو تولد تشخیص داده شود (در حین هفته اول) با تغییر رژیم غذایی و درمانی مخصوص می توان از تأثیرات منفی شرایط قبل از تولد پیشگیری نمود بیشتر اختلالات ژنتیکی به علل وجود ژنهای مغلوب می باشد با ژنهای غالب .