بررسی تاثیر راهبردهای یادگیری برافزايش پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان تیز هوش

چکیده :

بررسی تاثیر آموزشهای راهبردهای یادگیری (مرور ذهنی، بسط دهی، سازمان دادن، نظارت بر درک) بر پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان تیز هوش مقطع دبیرستان .

روش نمونه گیری افراد نمونه از نظر تعداد ، جنس و غیره : نمونه گیری تصادفی ساده که از بین دانش آموزان تیز هوش دخترانه پایه اول ۲ کلاس گزینش شد که یک کلاس به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس گروه کنترل محسوب گردیدهمچنین ابزار اندازه گیری مورد استفاده آزمون راهبردهای یادگیری و آزمونهای رسمی نیمسال اول و نیمسال دوم.بوده است.

روش پژوهش به صورت آزمایشی انجام گرفته است و در اینجا طرح پژوهش به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل می باشد.

نتیجه کلی فرضیه اول بدین صورت می باشد که آموزش راهبردهای یادگیری باعث افزایش پیشرفت تحصیلی می شود و مورد تایید نیز قرار گرفت و فرضیه های ۲ و ۳و ۴و ۵ مبنی بر :

وجود رابطه بین راهبرد مرور ذهنی بر پیشرفت تحصیلی ، وجود رابطه بین راهبرد بسط ذهنی بر پیشرفت تحصیلی ، وجود رابطه سازمان دهی بر پیشرفت تحصیلی و وجود رابطه بین راهبرد نظارت بر درک بر پیشرفت تحصیلی نیز مورد تایید قرارگرفتند.

فهرست مطالب

چکیده

فصل یکم: کلیات پژوهش

مقدمه ۲

بیان مساله ۵

اهمیت پژوهش ۷

اهداف پژوهش ۸

سوالات پژوهش ۸

فرضیات پژوهش ۹

تعریف عملیاتی متغیرها ۹

فصل دوم: پیشینه پژوهش

الف)تاریخچه نظریه های یادگیری ۱۳

جایگاه هوشیاری در مکاتب روانشناسی ۱۷

آغاز نظریه های شناختی یادگیری ۱۸

نظریه های رشد شناختی ۲۰

نظریه خبرپردازی یادگیری ۲۳

الگوهای شناختی ۲۵

تاریخچه پژوهش های فراشناختی ۲۸

ب)مرور مبانی نظری ۳۰

حافظه کوتاه مدت ۳۱

تقطیع ۳۴

حافظه دراز مدت ۳۴

تداخل ۳۵

مدل پردازش اطلاعات در یادگیری ۳۶

فرایندهای کنترل کننده در پردازش اطلاعات و استفاده موثراز آن در آموزش ۳۷

الف)فرایندهای کنترل کننده در ثبت حس (اولین مخزن) ۳۷

ب)فرایندهای کنترل کننده در حافظه کوتاه مدت و دراز مدت ۳۸

اقسام حافظه دراز مدت ۳۸

حافظه رویدادی ۳۸

حافظه معنائی ۳۹

حافظه روندی(روشی) ۴۰

شناخت چیست؟ ۴۰

فرایندهای شناختی حافظه ۴۲

شناخت و رابطه آن با پردازش اطلاعات ۴۲

ب) فراشناخت چیست؟ ۴۳

رابطه شناخت و فراشناخت ۴۴

عناصر تشکیل دهنده فرا شناخت ۴۶

طبقات دانش فراشناخت ۴۷

الف) اطلاعات فرد از نظام شناختی خود ۴۸

ب) اطلاع فرد از تکلیف ۴۹

ج) اطلاع فرد از راهبردها ۴۹

فرا شناخت در برابر فرا حافظه ۵۰

فرا شناخت در دانش آموزان ۵۱

رشد فراشناخت ۵۲

کمک به فراشناخت دانش آموزان ۵۳

اهمیت فراشناخت در آموزش ۵۴

کاربرداصول روانشناسی شناختی درتدریس ۵۴

تشریح راهبردهای یادگیری ۵۵

راهبردهای شناختی در برابر راهبردهای فراشناختی ۵۶

تشریح راهبردهای شناختی و انواع آن ۵۹

۱ ) راهبرد تکرار یا مرور ذهنی ۵۹

الف)راهبرد تکرار ویژه موضوع های ساده و پایه ۶۰

ب) راهبرد تکرار ویژه موضوع های پیچیده و معنی دار ۶۱

۲) راهبرد بسط و گسترش معنائی ۶۵

الف)راهبرد بسط ویژه تکالیف ساده و پایه ۶۶

ب)راهبرد بسط ویژه تکالیف پیچیده ۷۰

۳) راهبردهای سازماندهی ۷۱

الف)راهبردهای سازماندهی ویژه تکالیف ساده و پایه ۷۲

ب) راهبردهای سازماندهی ویژه تکالیف پیچیده ۷۲

تشریح راهبردهای فراشناختی و انواع آن ۷۵

دانش و کنترل خود ۷۷

دانش و کنترل خودو خود تنظیمی ۸۱

دانش و کنترل فرایند ۸۲

کنترل اجرائی رفتار ۸۴

ارزشیابی ۸۶

نظم دهی ۸۷

فراشناخت و فرایادگیری ۸۸

چگونگی تسهیل یادگیری ۸۹

یک یادگیرنده کارامد چیست؟ ۹۰

اهمیت یادگیرنده راهبردی شدن ۹۱

ویژگی های یادگیرندگان راهبردی ۹۲

ج)مرور تحقیقات قبلی ۹۲

۱)پیشینه پژوهش در خارج ۹۲

نمونه پژوهشهای مربوط به تدوین مطالعه پیش بین در این رابطه ۹۴

نمونه تحقیقات تجربی و شبه تجربی آموزش راهبردها ۹۶

پژوهشها در مناطق مختلف جهان ۱۰۰

۲-پیشینه پژوهش در ایران ۱۰۲

فصل سوم: روش پژوهش

مقدمه (روش تحقیق) ۱۰۹

جامعه آماری ۱۰۹

نمونه و روش نمونه گیری ۱۰۹

ابزار اندازه گیری ۱۰۹

شیوه اجرای آزمون راهبردهای یادگیری ۱۱۰

روش نمره گذاری ۱۱۳

اعتبار و روایی تست ۱۱۳

روش جمع آوری اطلاعات ۱۱۷

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ۱۱۸

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه ۱۲۰

بخش اول:توصیف اطلاعات ۱۲۰

بخش دوم:تحلیل یافته ها ۱۲۱

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و بررسی نتایج ۱۲۷

محدودیتهای پژوهش ۱۳۳

پیشنهاد های پژوهش ۱۳۳

منابع فارسی ۱۳۵

منابع انگلیسی ۱۴۰

چکیده انگلیسی

مقدمه : 

بسم الله الرحمن الرحیم 

اقرأ باسم ربک الذی خلق ، خلق¬الانسان من علق ، اقرأ و ربک الاکرم ، الذی علم بالقلم ، علم الانسان مالم یعلم [۱]. 

ای رسول بخوان به نام پروردگارت که آفریننده عالم است . آن خدایی که آدمی را از خون بسته بیافرید ، بخوان (قرآن را) که پروردگار تو کریم¬ترین کریمان است آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدمی آنچه را نمی دانست تعلیم داد .

تعلیم و یاد دادن نادانسته ها اولین و مهم¬ترین پیام الهی و بزرگترین رسالت انبیا و معلمین بشر است و یادگیری و آموختن مهم¬ترین وظیفه هر انسان است لذا از تولد تا مرگ و در هر زمان و موقعیتی باید این تعلیم و تعلم بین انسانها به نحو شایسته انجام گیرد . از طرف دیگر خداوند در وجود انسان توانمندی ها و استعدادهای شگرفی به ودیعه نهاده است که به واسطه این خلقت به خود آفرین گفته و به انسان مقام اشرف مخلوقات داده است .

یکی از ویژگی های مهم انسانی برخورداری از ظرفیت ذهنی شگرف و توانایی عظیم یادگیری است .

بخش اعظم اطلاعات بشری از طریق این مهارت کسب می شود . پیشرفت و تمدن ، مقابله با طبیعت و مهار آن ، رفع نیازهای متنوع خود ، دستیابی به تکنولوژی پیچیده و غیره همه حاصل تلاش انسان برای یادگیری و تجربه¬اندوزی بوده است .

بیان مساله

در ایران همه نهادهای دولتی از جمله وزارت آموزش و پرورش همه ساله مبالغ هنگفتی از بودجه کشور را صرف مسائل آموزش و پرورش از جمله تربیت معلم ، تهیه و چاپ کتاب ، حقوق کارکنان،  تدارک کلاس های بازآموزی و کارآموزی ، تدریس روش های مختلف آموزشی و غیره می کنند. خانواده ها نیز سرمایه و وقت زیادی را صرف یادگیری فرزندان خود می کنند و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان وقت و نیروی زیادی را صرف مطالعه ، آموزش ویادگیری می کنند ، اما باز هم متوجه می شویم که یادگیری درست صورت نگرفته است، یادر حد مورد انتظار نیست و آنها به نتیجه دلخواه نرسیده اند و آمادگی های لازم را کسب نکرده اند . لذا نه تنها دولت به بازخورد مناسب نمی رسد،بلکه حتی افت تحصیلی [۸] از مهم ترین مسائل مبتلا به نظام آموزشی کشور ماست که همه آن سرمایه ها و اوقات گرانبها را  هدر می دهد (واحدی، ۱۳۷۹). البته در این مورد عوامل مختلفی از جمله «علل مربوط به فراسیستم اجتماعی» مانند : فقدان یا کمبود بازار کار مناسب برای فارغ التحصیلان ، وجود مشغولیت های ذهنی و یا سرگرمی های مختلف و نیز «علل مربوط به نظام آموزشی» ماند : ارزشیابی بر اساس محفوظات ، فقدان یا کمبود ارتباط مطالب با زندگی واقعی فرد ، بی ثباتی و تغییرات پی در پی نظام آموزشی و غیره در تعامل با هم و با درجه تاثیر متفاوت در این مساله نقش دارند . یکی از عوامل مهم در عدم یادگیری مطلب ، عدم به کارگیری ظرفیت بالای یادگیری و فعالیت دانش آموزان مدارس در اثر عدم آشنایی دانش آموزان با راهبردهای یادگیری و مطالعه و استفاده صحیح از آنها است . به نظر تایرنی[۹] و همکاران (۱۹۹۰) هدف اساسی خواندن و یا مطالعه و یادگیری ، توانا ساختن کودکان و دانش آموزان است تا خود را بشناسند، علایق و استعدادهای خود را رشد دهند ، برای مشکلات گروهی و فردی راه حل هایی بیابند و نیز اینکه بتوانند راهبردهای خود را تحول بخشیده و مستقل از دیگران مطالب را درک کنند (یوسفی،۱۳۸۰).