چکیده

 تحقيق حاضر در نظر داشته است شاخصهاي ارزيابي عملكرد مديران مدارس ابتدايي را بررسي و جهت تبيين يك نظام هماهنگ، اعتبار بخشي نمايد. برای این منظور سوالهای ویژه زیر مد نظر قرار گرفت: 1- چه شاخص هایی براي ارزيابي عملكرد مديران مدارس ابتدايي منطقه 7 شهر تهران وجود دارد؟ 2- درجه اعتبار هر يك از شاخص های ارزيابي عملكرد مديران مدارس ابتدايي منطقه 7 شهر تهران به چه ميزان مي باشد؟ 3- آيا شاخص هاي ارزيابي عملكرد مديران ابتدايي منطقه 7 بين مدارس دخترانه و پسرانه تفاوت معني داري وجود دارد؟  جامعه آماری این تحقیق عبارت بود از کلیه مدیران مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه منطقه 7 شهر تهران  که تعداد آنها با توجه به تعداد مدارس موجود 51  نفر میباشد. آز آنجا که تعداد جامعه محدود بود، در این تحقیق نمونه گیری انجام نشد و از سرشماری کامل استفاده گردید. بنابراین تعداد نمونه با تعداد جامعه برابر میباشد.  بر مبنای مدل نظری اصول مدیریتی فایول که وظایف مدیران را در چهار حیطه برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری و نظارت خلاصه می کند و همچنین نظریه کاتز و دیگران که معتقد است مدیران موفق باید داراي شایستگی هاي داشته باشند تحت عنوان شایستگی های ادراکی، انسانی، فنی ، همچنین نتایج تحقیقات هما غفوریان (1381) و سعید خواجه (1380) که شاخص های عملکرد و مهارتهای مدیران مدارس را بررسی کرده بودند، چارچوب نظری تحقیق حاضر بر مبنای شش شاخص عمده برای ارزیابی عملکرد مدیران مدارس ابتدایی منطقه 7شهر تهران بنا نهاده شد. این شش شاخص عملکردی عبارت بودند از برنامه ریزی، سازماندهی، تجهیزات، رهبری آموزشی، فوق برنامه، و نظارت. به جهت اعتباریابی این شاخص ها ابتدا مصاحبه با مدیران مدارس ابتدایی همگن در منطقه 8 و متخصصان ذیربط بعمل آمد و سپس پرسشنامه ای محقق ساخته ای تنظیم گردید. این پرسشنامه حاوی مقیاس پنج درجه ای لیکرت از خیلی مخالف تا خیلی موافق بود. اعتبار شاخص ها و ملاک ها از نظر مدیران جامعه نمونه همگن مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون آلفای کرونباخ به منظور درجه پایایی انجام شد. نتایج آزمون برای هریک از شاخص ها به ترتیب برنامه ریزی 84% ، سازماندهی 89%، تجهیزات 81% ، رهبری آموزشی 86% ، فوق برنامه 86%، نظارت 86% نشان داد.  پس از سنجش روایی و پایایی پرسشنامه مذکور از آن برای اعتباریابی واقعی شاخص ها در میان مدیران مدارس منطقه 7 یعنی جامعه اصلی مورد مطالعه استفاده گردید.نتایج تحقیق حاضر نشان داد که از نقطه نظر مدیران مدارس ابتدایی جامعه مورد مطالعه شاخص های عملکردی شش گانه به شرح بیان شده میتوانند شاخص های مناسب و معتبر برای ارزیابی عملکرد آنان باشد. هر چند که برخی از ملاکها با میانگین پایین ارزیابی شده اند و این نشانه ای از ضرورت بررسی مجدد و انتخاب ملاک های قویتر و شفاف تری برای ارزیابی عملکرد مدیران می باشد ، لکن در مجموع این شاخص ها و ملاک ها موید شاخص های مورد نظر در تحقیقات قبلی می باشد. برای پاسخ به سوال سوم تحقیق یعنی یافتن تفاوت معنی داری اعتبار شاخص ها بین مدیران مدارس پسرانه و دخترانه آزمون یومن ویتنی اجرا شد. نتایج آزمون نشان داد که  که شاخص های ارزیابی عملکرد مدیران ابتدایی منطقه 7 بین مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه هیچ تفاوت معناداری در جامعه مورد مطالعه  و جود ندارد.  

فهرست مطالب

فصل اول

مقدمه 

 بیان مساله

 اهميت و ضرروت تحقيق 

تعاريف نظري و عملياتي

فصل دوم

 پيشينه پژوهش  

اعتبار بخشي درآموزش و پرورش:

ساختار، نقش و وظايف

نقش و وظايف دبيرخانه تخصصي شوراي اعتباري بخشي (تضمين کيفيت)

نقش و وظايف مدارس و موسسات آموزشي

نقش مهارت ها در دستيابي به کیفیت

الگوي شايستگي مديران آموزشي

استاندا رد سازي

نقش مدارس ابتدايي در بنياد کيفيت ها

شرايط و ضرورت ها در استاندارد کردن عملکرد

فصل سوم

روش تحقیق

جامعه آماری 

روش نمونه گیری 

حجم نمونه 

روش جمع آوری اطلاعات

ابزار پژوهش 

روش اجرا 

روش جمع‌آوري اطلاعات

روایی و پایایی

فصل چهارم

روش پژوهش و تحليل داده‌ها

تحليل يافته‌هاي پژوهش

فصل پنجم 

نتـايـج پـژوهـش

خلاصه پژوهش و نتيجه‌گيري:

پيشنهادات پژ وهش:

منابع فارسی

پیوست ها

مقدمه

اصل بازرسي و نظارت به عنواني يكي از وظايف حساس و اصلي در هر سازمان است كه به وسيله آن مي توان بر ساختار عملكرد و برنامه هاي يك مجموعه نظارت كرد و نقاط ضعف، قوت و اعتدال يا انحراف را فهميد.

در سايه نظارت است كه ميزان موفقيت سازمانها ارزيابي و با برنامه ها تطبيق داده  مي شود. امروز در هر دستگاهي نظارت به منزله چشم آن دستگاه و مديريت مربوط است و بازرسي لازمه نظارت است (كامراني، 1380 ص2) البته مديران و سرپرستان و ساير كاركنان بر اين باورند كه آنچه را خود ارزشيابي مي كنند يا ديگران درباره آن قضاوت مي كنند تا زماني كه بر اساس معيارهاي غيرعلمي و ذهني انجام گيرد نه تنها هدفهاي مورد نظر را برآورده نمي كند بلكه عده اي در اجراي آن از خود مقاومت نشان خواهند داد. اما ارزشيابي ابزاري است كه سازمانها و كاركنان و مديريتها را در رسيدن به اهداف سازمان كمك مي كند و اگر اين ابزار به خوبي طراحي و اجرا گردد مي تواند وسيله مناسبي براي تشويق آموزش و بهسازي عملكرد كاركنان باشد (يوسفي،سال سوم، ص82) 

 بيان مسأله 

نظارت و ارزيابي عملكرد از واحدهاي آموزشی ، از طريق فرمهاي تنظيم يافته طبق سيستم متمركز وزارت آموزش و پرورش به استانها ابلاغ مي گردد. استانهاي كشور نيز با توجه به امكانات، شرايط و ويژگيها اين فرمها را با انجام تعدیل های لازم به نواحي و مناطق مختلف خود ابلاغ مي كند. طي بررسي بر روي فرم هاي ارزيابي عملكرد در طي پنج سال اخير مشاهده شد كه فرمها تغيير كرده و با توجه به مجموعه مصوبات آموزش و پرورش و آيين نامه هاي اجرايي، مالي و آيين نامه امتحانات و اساس نامه هاي موجود در وزارت آموزش و پرورش فرم مدوني كه با اصول علمي مديريت آموزشي هماهنگي داشته باشد وجود ندارد. بهبود كيفيت آموزشي هدف متعالي هر نظام آموزشي است و تمامي تلاشها و چالشهاي مدرسه و كلاس بايد "به يادگيري معنا دار" در فراگيران بيانجامد و گرنه تمامي كوشش ها و جوشش هاي فرايند تدريس (ياددهي و يادگيري) كاري بيهوده و بي فايده است در نگاه جديد به آموزش و منابع انساني كه به آن به عنوان سرمايه گذاري و سرمايه نگريسته مي شود تلاش بر اين است که ميزان توفيق نيل به اهداف با ابزاری سنجيده شود تا بتوان درباره آن به قضاوت و مقايسه پرداخت (بختياري، 1382) تركيب عناصر بسياري در ابعاد سازماني، انساني و محيطي، فضاي سازمان را پديد مي آورند مقوله بندي اين عناصر در چند مفهوم به آسان سازي درك پيچيدگيهاي فضاي سازمانها و تهيه استانداردها براي بهسازي تاثيرات آنها در بهره وري كمك مي كند. به اين منظور عناصر سازمان در سه مقوله سازماني يا حقوقي، انساني يا حقيقي و ارتباطات محيطي يا باز دسته بندي مي شود. تشكيل چنين ساخت دانشي براي مديريت سازمان پايه شكل يابي ساخت شناخت مديران است بدون چنين ساخت دانشي ايجاد ساخت شناخت مديران براي اداره سازمانها امكان پذير نسيت. تشكيل چنين ساخت دانشي نيز در ذهن كاركنان براي كنترل بر اعمال سازماني خود از ضروريات است . در واقع بدون چنين ساخت ذهني كاركنان نمي توان به كيفيت كار سازمان مطمئن بود. اين مقوله بندي قابل گسترش به همه سازمانها به ويژه سازمانهاي آموزشي مي باشد. (بهرنگي، 1382)     با توجه به بيانات فوق مي توان اين نكته را استنتاج كرد كه به منظور ارزيابي عملكرد مديران، ابتدا باید خود با يك ساخت شناخت ذهني از مديريت آموزشي وارد ميدان شد تا بتوان براساس ذهنيت مديريتي فعاليتهاي مديران را مورد بررسي و ارزيابي قرارداد. تحقيق حاضر در نظر دارد شاخصهاي ارزيابي عملكرد مديران مدارس ابتدايي را بررسي و جهت تبيين يك نظام هماهنگ، اعتبار بخشي نمايد.