گونه شناسی و گاهنگاری نسبی ظروف عصر آهن بخش پیش از تاریخ موزه ملی ایران باستان 

هدف و اهمیت تحقیق:

تمدنهای امروزین بر پایه فرهنگ اداب و رسوم مذاهب و علوم تمدنهای گذشته بناشده است. بدیهی است که آثار به جای مانده از گذشته به تحلیل دقیقتر تمدن امروز کمک بسیاری می کند، دست سازهای بشر از جمله این آثار است. آثار سفالی به عنوان نمونه هایی عینی می تواند ما را با کمترین خطای ممکن به شناخت بسیار وسیعی پیرامون زندگی و تمدن دوره مختلف اقوام ایرانی رهنمون سازد.

بشر ابتدا ابزار و وسایل مورد نیاز خود را از سنگ ساخت و سپس از خمیر گل رس استفاده کرد وی از آغاز سفالینه ها را به صورت خام به کاربرد اما به تدریج دریافت که پختن موجب استحکام بیشتر این ظروف میشود.سفالینه های نازک و ظریف حاکی از مهارت بسیار سازندگان خود هستند. ساختن این ظروف تا جایی پیش رفت که از خمره های بزرگ در حکم قبر استفاده کردند.سفالگر باستان به دلیل نبود خط و کتابت از طریق تغییراتی که در شکل ظاهری و نقوش تزیینی به وجود آورده افکار خود را در رابطه با طبیعت و جامعه زمان خود منتقل کرده است.

امروزه باستان شناسان از طریق این دست آفریده ها قادرند منشاء و قدمت اشیاء  را شناسایی کنند. با توجه به مطالب فوق الذکر در موزه ملی بخش پیش از تاریخ تعدادی ظروف منقوش وجود دارد که بطور دقیق محل کشف این اشیاء مشخص نیست و مورد مطالعه قرار نگرفته است  بنابراین نگارنده با هدف مطالعه و بررسی علمی بر روی این سفالهای برای مشخص نمودن محل ساخت و تاریخ نگاری نسبی اقدام به انجام این عمل نموده و امیداست که این پژوهش بتوانند زمینه ای برای پژوهشگر و محققان در شناساندن این مجموعه قرار گیرد.

سوالات مورد تحقیق:

1-آیا با توجه به اینکه این اشیاء از حفاریهایی بدست آمده اند که ما اطلاع دقیقی از مکان و لایه نگاری آنها نداریم از طریق مقایسه کردن بر روی فرم و نقوش این ظروف حوزه فرهنگی و کسب هنری اشیاء مشخص نمود؟

2-آیا می توان با مطالعه و پژوهش بر روی این سفالینهای گاهنگاری این اشیاء را مشخص کرد؟

فرضیات:

1          با توجه سبک هنری هر منطقه می توان حوزه فرهنگی و سبک هنری این اشیاء را شناسایی کرد.

2          با مطالعه و تحقیق بر روی این اشیاء طبیعتا می توان در تایید یا رد گاهنگاری این اشیاء به نتایجی دست یافت.

قلمرو تحقیق:

از لحاظ فازمانی هزاره دوم تا هفتصد قبل از میلاد، و از لحاظ مکانی ظروف سفالی موجود در بخش پیش از تاریخ موزه ملی ایران 

روش تحقیق:

روش تحقیق به دو صورت کتابخانه ای و موزه ای انجام میگرید یعنی مراجعه به کتابخانه های معتبر داخل کشور و فیش برداری از مدارک و اسناد موجود در ارتباط با باستان شناسی ، روش موزه ای بصورت مطالعه و مقایسه ظروف و نیز تهیه عکس ، اسلاید از اشیاء موجود در موزه و در پی فرایند مطالعات انجام گرفته پاسخ در رد یا تایید فرضیات داده خواهند شد.

فصل دوم 

«سفال و سفالگری»

سفال:

سفال فراوانترین ، ارزانترین، وشکننده ترین متنوع ترین کالاهای مصنوعی بوده که انسان از دوران نوسنگی به بعد در اختیار داشته است. فراونترین از آن لحاظ که ماده اولیه آن بر عکس بسیار مواد اولیه دیگر، چون فلز سنگ و چوب که به آسانی د ردسترس نبود، تقریبا و بدون استثناء در همه جابه مقدار فراوان یافت می شود. ارزانترین به این جهت که تهیه گل رس مستلزم هزینه ناچیزی بوده است و افزون بر آن تولید پخت سفال می توانست در ساده ترین شکل ممکن انجام پذیرد.