مقدمه

مزاح   به عنوان يكي از ويژگيهاي شخصيتي انسان، كيفيتي منحصر به نوع آدمي است. اگر چه ارائه تعريف دقيقي از مزاح دشوار است، اما حتي در تمدنهاي باستان نيز در اين باره نظرات و مطالب گسترده اي مطرح شده است. مثلاً در كتاب عهد عتيق، پندي به اين مضمون وجود دارد كه «دلي شاد به خوبي يك طبيب كار مي كند» افلاطون، ارسطو و انديشمندان و فلاسفه ساير اعصار و قرون نيز دربارة مزاح به اظهار نظر پرداختند. در متون احاديث اسلامي نيز رواياتي از پيامبر و ائمه وجود دارد كه حاكي از تأثيرات مثبت مزاح در زندگي مؤمنان است. در رواياتي از پيامبر اكرم (ص) ايشان فرموده اند «هيچ مؤمني نيست جز اين كه او را شوخي و مزاح است».

-    بيان مسئله تحقيق
در اين تحقيق روابط ميان متغيرهاي شوخ طبعي با سلامت رواني در دانشجويان روان شناسي ورودي 1380 در دانشكده روان شناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مركز مورد بررسي قرار گرفته است. تحقيق حاضر گامي در جهت پي بردن به رابطة شوخ طبعي با سلامت رواني است.
-    اهميت و ضرورت تحقيق
با توجه به توسعه زندگي ماشيني و بالا رفتن فشار رواني بر افراد لازم است كه بررسي شود از چه طريقي مي توان فشار رواني را كاهش داد بنابراين اهميت تحقيق حاضر در اين است كه اگر مشخص شود كه بين شوخ طبعي و سلامت رواني رابطه معني داري وجود دارد مي توان در مورد آموزش شيوه هاي شوخ طبعي، به عنوان يكي از روشهاي مقابله با استرس، اقدام كرد تا بدين طريق از شدت فشار رواني بر افراد كاسته شود و افراد به هنگام مواجهه با استرس نيز بتوانند از عهدة آن برآيند.
-    اهداف تحقيق
بهترين هدف تحقيق حاضر آن است كه مشخص نمايد آيا بين شوخ طبعي با سلامت رواني دانشجويان روان شناسي ورودي 80 در دانشكده روانشناسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مركز رابطه اي وجود دارد يا نه؟ هدف كاربردي ديگر اين تحقيق آن است كه مي توان درك عميق تري از شوخ طبعي به دست آورده و به اهميت آن به عنوان يكي از راهبردهاي مقابله با چالش ها و به تأثير آن بر سلامت رواني فرد پي برد.
-    تعريف مفهومي و عملياتي متغيرها

1-    تعريف مفهومي شوخ طبعي
شوخ طبع كسي است كه خلاقيتش منجر به اظهار نظرها، داستانها و نمايش نامه هاي خنده آور شود. شوخ طبع كسي است كه خود و ديگران را به نحوي فراتر و منفك تر مي بيند و قادر است به خود و وقايع زندگي بخندد و در عين حال با مردم و وقايع مرتبط باقي بماند. (تورنس، 1993).
2-    تعريف عملياتي شوخ طبعي
شوخ طبعي عبارت است از نمره اي كه فرد از طريق پرسشنامه هفت ماده اي (مارتين ولفكورت، 1983) به دست مي آورد.
پرسشنامه
1-    وقتي مشكل دارم شوخ طبعي خود را از دست مي دهم.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
2-    اغلب اوقات متوجه مي شوم كه اگر سعي كنم با ديدي تمسخرآميز به مشكلاتم بنگرم، آنها به ميزان زيادي كاهش مي يابد.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
3-    وقتي در يك موقعيت تنش زا قرار مي گيرم، معمولاً به دنبال موضوعات و مطالب خنده آور براي گفتن هستم.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
4-    بايستي اقرار كنم كه اگر شوخ طبعي بيشتري مي داشتم شايد زندگيم راحت تر مي شد.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
5-    احساس مي كنم اگر در موقعيتي باشم كه مجبورم بخندم يا گريه كنم، ترجيح مي دهم كه بخندم.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
6-    حتي در موقعيتهاي سخت هم، معمولاً مي توانم موضوعاتي براي خنده يا مزاح پيدا كنم.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً
7-    براساس تجارب شخصي ام، خنده راه بسيار مؤثري براي مقابله با مشكلات است.
كاملاً مخالف         مخالف         موافق         كاملاً