مقاله  در مورد حقوق همسايگان در سيره و سخن نبوى(ص)

فرمت فایل : ورد- word

قابل ویرایش

تعداد صفحات :   12   صفحه

بخشی از متن :

پس از خانواده كه كوچك ترين و اساسى ترين تشكل اجتماعى انسان ها به شمار می آيد، افرادى كه در يك محل گرد هم می‌آیند و با يكديگر همسايه مى شوند با وحدت، وفاق و معاشرت ها و روابط عاطفى مى توانند پاسدار بعد انسانى و ارزشى و ضامن استحكام و استوارى واحد اجتماعى خويش باشند.

اسلام براى همسايگان همچون خويشاوندان، حقوقى قائل شده كه اگر كسى بخواهد آن ها را ناديده انگارد يا ضايع نمايد، گناهكار، خاطى و متجاوز است. در آيه 36 از سوره نساء ، خداوند از انسان مسلمان و بنده راستين و با اخلاص خود مى خواهد كه پس از اطاعت و عبادت او، حق بندگان ديگر و آداب معاشرت را مراعات كند و در واقع طبق اين آيه، خداوند نسبت به حق خويش و حقوق انسان ها ده فرمان بسيار مهم صادر نموده است كه بند ششم و هفتم آن، در خصوص همسايگان دور و نزديك است كه اولاً رعايت حقوق آنان طبق مفاد اين آيه، عمل نمودن فرمان واجب الهى است و ثانیاً اين رفتار در رديف پرستش خداوند و شرك نورزيدن به او آمده است. مفسرين براى (جار ذى القربى) و (جار جنب) كه در اين آيه آمده، بررسى هاى گوناگونى ارائه داده اند. به همين دليل، امام صادق(ع) فرموده است:

((علیکم بحسن الجوار فانّ اللّه عزّوجلّ امر بذلک; بر شما باد به خوش همسايگى پس به درستى كه خداوند بدان امر كرده است)). آن فروغ فروزان در فرموده اى ديگر شيعيان را به اين موضوع توجه داده است:

((رسول اكرم(ص) براى پرهيزگارى، اهتمام در راه دين ، راستى در گفتار، اداى امانت، سجده طولانى و خوش رفتارى نسبت به همسايه، مبعوث شده اند.))

پيامبر اكرم(ص) نيز به مسلمين توصيه نموده اند: ((اگر خواستار آن هستيد كه پروردگار و فرستاده اش شما را دوست بدارند، وقتى امانتى به شما سپردند آن را ادا كنيد و در سخن و گفتار صداقت را در نظر داشته و با همسايگان خود به نيكى رفتار كنيد.))

حد همسايگى، حقوق همسايگان

رسول اكرم(ص) در خصوص حد همسايگى فرموده اند: ((کلّ اربعین داراً جیران من بین یدیه و من خلفه و عن یمینه و عن شماله; تا چهل خانه از رو به رو، پشت سر، طرف راست و سمت چپ، همسايه محسوب مى گردند.)) از رسول اكرم(ص) در باره حد همسايگى سؤال شد، فرمودند: ((حد الجوار اربعون دارا; حد همسايگى چهل خانه است.)) ابن قدامه روايت مرسله اى از عايشه نقل كرده كه در آن آمده است از نبى اكرم(ص) از حد همسايگى سؤال شد كه همين جواب را دادند.

امام صادق(ع) فرموده است: مردى از انصار نزد رسول اكرم(ص) آمد و عرض كرد: خانه اى از فاميلى خريده ام و نزديك ترين همسايه ام كسى است كه به خيرش اميدى ندارم و از شرش هم مصون نمى باشم. رسول خدا(ص) به حضرت على(ع) و ابوذر فرمود: كه در مسجد فرياد بزنند: ((ايمان ندارد كسى كه همسايه او از شرش در امان نيست.)) پس سه بار اين مطلب را گفتند. بعد از آن با دست خود اشاره فرمودند تا چهل خانه از پس و پيش و راست و چپ.

اگر مردم اين توصيه ها را مراعات كنند و وظايف خويش را در مورد همسايگان تا چهل خانه انجام دهند و حقوق متقابل در مورد اين چهل خانه رعايت شود، مردمى كه در شهرك ها، محله ها، روستاها و چادرهاى عشايرى زندگى مى كنند، تا مسافت قابل ملاحظه اى به دليل رفتارهاى پسنديده نسبت به همديگر از زندگى توأم با آرامش، مودت، اطمينان و اعتماد متقابل برخوردار خواهند شد و چنين پديده اى بر رشد عاطفى، فرهنگى، بهبود ساختار اجتماعى و اقتصادى اين نواحى اثر خود را خواهد بخشيد. و افراد بسيارى قادرند دشوارى ها و ناملايمات را پشت سر نهند يا در هنگام گرفتارى ها به يارى هم بشتابند و از معضلات زندگى يكديگر گره گشايى كنند.