مقدمه

در عرصه روح – روان آدمی بخصوص در امر تعلیم و تربیت کارشناسان همه روزه در جهان ما باب نویسی را می گشایند و شیوه های تربیتی تازه تری را ارائه می دهند.تلاش، کنکاش آنها همواره این است که نوآموزان و نونهالان و دانش پژوهان را در مسیری بهتر قرار دهند(سرتیپی، 1380).

دانش امروزی در رشته تعلیم و تربیت، نسبت به گذشته های دور و نزدیک جهش و سویه بهتر و روشن تری یافته است و نا گفته پیداست که این نهال کوچک مراقبت و مواظبت بیشتری را طلب می کند تا به درختی تناور تبدیل شود و ثمری نیکو و مفید بخشد.( سرتیپی، 1380).

هر چند علم تعلیم و تربیت ریشه ای چندین هزار ساله دارد و از صدها سال قبل از میلاد هم به تاثیر مستقیم آن بروی آحاد مردم و جوامع توجه زیادی مبذول شده است.ولی تا امروز روش سنتی تعلیم و تربیت تغییرات چندانی را شاهد نبوده است، و به رغم گفته و نوشته های صاحب نظران، امر تعلیم و تربیت آن طور که باید و شاید مورد عنایت قرار نگرفته یا به عبارتی به عمل در نیامده است.در مورد خلاقیت متاسفانه خلاقیت در نظر برخی اولیا و مربیان امروزی به عنوان شیوه ای کارساز در امر تعلیم و تربیت شناخته شده است و بعضی از ایشان مانند پیشه وران دوره های گذشته خلاقیت کردن شاگردان خود را الزامی می دانند امروزه یکی دیگر از دستاورد های جدید تکنیکهای آموزشی « احترام به شخصیت کودک » را الزامی می دانند.و این مسلم است که هر چه بیشتر به شخصیت کودکان و شرایط سنی شان توجه شود.آنها را تربیت پذیرتر می کند بویژه گروه سنی نوجوانان و جوانان از اهمیت بالاتر برخوردار می باشد (سرتیبی، 1380).

بنا به گفته کارشناسان روان شناسی : جملگی بر لزوم چنین شناخت و ارتباطی با دانش آموزان و در حالت کلی با همه نوآموزان در هر گروه سنی و اجتماعی تاکید دارند و معتقدند که یکی از راه های موثر برای رسیدن اولیای مدرسه به این گونه شناخت و رابطه های خوب، بهره مندی از « تشویق و خلاقیت » است ( سرتیبی، 1380).

تحقیق حاضر در ارتباط با روش های مختلف تشویق و خلاقیت در مدارس راهنمایی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان به رشد تحریر آورده شده است.و نیز در مورد پیامدهای تشویق و خلاقیت به طور اخص از سوی معلمان و دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت نگاشته شده است.تا شاید در اثر آن محیط های آموزشی بیشتر و بهتر از صفات انسانی برخوردار شوند.( سرتیبی، 1380)

شاید برای بعضی تصور اینکه بتوان در مدرسه ای از تشویق استفاده کرد کمی دشوار است اما واقعیت این است که می توان در سنگر مدارس ناظر حضور با شکوه معلمان و شاگردانی بود که با سرمایه از محبت و چهره های متبسم و مصمم در تلاش هستند که در کارهای خود موفق بوده اند. پس باید رنگ مدرسه یادآور زیبایی ها و نیکویی ها باشد. چرا که هم انسانها بالاخص دانش آموزان محبت پذیر می باشند. و لذا نیاز به محبت از اساسی ترین نیازهای هر انسان می باشد. تشویق نیروها و استعدادهای دانش آموزان را به کار می اندازد و استقامت آنها را در کارها زیاد می کند. تشویق و تقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. ما شاهد بیشترین، موثرترین و پایدارترین اثر در رفتار دانش آموزان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیم نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری و اساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوشایندی که همواره از آن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم. (افروز،1375).

دانش آموز اگر از لحاظ درسی و اخلاقی در سطح غیر قابل قبولی باشد باید نقطه مثبتی در وضع رفتار و ظاهر او یافت و از آن بعنوان جای پا برای تشویق وی استفاده کرد مثلا ممکن است دستهایش لطیف و یا موی سرش اصلا شده و مرتب باشد همچنین ممکن است به تمیزی کفشهایش اهمیت بدهد و یا دفتر و کتاب خود را خوب نگه داری کند. به هر حال باید از همان نقطه مثبت و روزنه کوچک نوری به زندگی تحصیلی دانش آموز تابیده شخصیت قابل قبولی از او ساخت و زندگی جدیدی را برایش پی ریزی کرد. سرگرمیها و علایق دانش آموز نیز نباید از نظر معلم دور بماند. (بیابانگر، 1374).

مقداری توجه و تحسین برای هر کسی مفید است چون انسان نیاز به تایید و احترام دیگران دارد و می خواهد در هر کاری که فعالیت می کند دیگران کوشش او را قدر بدانند و برایش ارزش قائل شوند. منتها برای سرآمد شدن یا برجسته شدن و دریافت تحسین باید کوشش بیش از حد متعارف داشته و البته به موازات کوشش آمادگی و استعداد آن فعالیت ویژه هم باید در انسان باشد(مرادی،1392).