فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

مهدويت چيست؟ راهنما كيست؟

ضرورت طرح مباحث مهدویت

۲. بعد اجتماعی

۱. بعد اعتقادی

۳. بعد سیاسی

۴. بعد تاریخی

ب. آسیب شناسی

ج. دشمن شناسی

مفهوم و جایگاه امامت

۵. بعد فرهنگی

الف. تبیین استراتژی انتظار

نیاز به امام

علم امام

عصمت امام

ویژگی های امام

مدیریت اجتماعی امام

آراستگی امام به کمالات اخلاقی

بیانی جامع و زیبا از زبان امام رضا علیه السلام

نصب امام از سوی خدا

ضرورت نصب امام از سوی خداوند دلیل هایی دارد از جمله:

مؤلفه‌هاى ياران امام عصر(عج)

اوصاف منتظران جوان

وظايف منتظران جوان

ب. پيروى از نائبان امام زمان عليه السلام

الف. شناخت امام زمان عليه السلام

ج. خودسازى و تهذيب نفس

د. جامعه‏سازى

نتیجه گیری

هـ . دعا براى تعجيل فرج

منابع :

چکیده

اعتقاد به مهدى موعود(ع) مسئه اى است که در تمام ادیان ومذاهب مختلف جهان اعم از وثنیت، کلیمیت، مسیحیت، مجوسیت، اسلام و غیره مطرح بوده و هست؛ بدین معنى که در آخرالزمان، مصلحى ظهور خواهد کرد و به جنایت ها و خیانت ها و تبعیض هاى بشر خاتمه خواهد داد.

آرى، (اعتقاد به مهدى)، نه تنها یک باور اسلامى است که عنوانى مى باشد براى خواسته ها وآرزوهاى همه انسان هاى دردمند و ستمدیده، با کیش و مذاهب گوناگون؛ و همچنین، بازده الهام فطرى مردم است، و با همه اختلافاتى که در عقیده و مذهب دارند، دریافته اند که براى انسانیت در روى زمین، روز موعودى و انسان موعودى خواهد بود؛ که با ظهورش هدف نهایى ادیان الهى تحقق یافته و مسیر آن به دنبال رنجى بسیار، هموارى و استوارى لازم را مى یابد. بنابراین، مسئله مهدویت با سابقه اى دیرینه، ریشه در مذهب دارد.

اگر چه غیر از قرآن مجید، تمامى کتابهاى آسمانى دیگر دستخوش تحریف شده اند، لیکن با این وجود، جملاتى از دستبرد دیگران مصون مانده است، که در آنها از آمدن مهدى موعود ومصلح جهانى گفتگو شده است، وچون این مطلب به صورت پیشگویى ومربوط به آینده است، ومضامین آن در قرآن وروایات متواتر وارد شده است از این رهگذر مسلم مى شود که این عبارتها از منطق وحى سرچشمه گرفته واز دستبرد انسانها در طول تاریخ در امان مانده است.

از جمله روایات متواترى که به ظهور (مهدى موعود) وعده داده، حدیث معروف نبوى است که فرمود: (اگر از عمر دنیا یک روز بیش باقى نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانى کند تا مردى از امت وخاندان من که نامش نام من است ظاهر شود، وزمین را از عدل وداد پر کند چنانکه از ظلم وستم پر شده باشد).

مقدمه

"الـذيـن يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلوه و مما رزقنا هـم ينفقون"

"متقيان و پـرهيزكاران كساني هستند كـه ايمان دارند و باور كرده اند كه اين جهان داراي جان و روحي است و ظاهر عالم باطني دارد. بوجود خداوند، عالم لاهوت، جبروت وملكوت ايمان دارند به وجود ارواح و روانهاي گذشتگان وفرشتگان و موجوداتي كه از ديد انسانها غايب هستند. پرهيزكاران كساني هستند كه نمازودعا مي خوانند و به غيب توجه مي كنند و چون ايمان به غيب دارند مي كوشند تا با غيب عالم و جان جهان ارتباط برقرار كنند، كه "الذين يؤمنون بالغيب و يقيمون الصلوه"

از ظاهر آيه اينطور مي فهميم كه اين ايمان به غيب هنوز ايمان و باوري در حدود علم اليقين است و در پله و مرحلة اول ايمان و باور مي باشد، لذا نماز مي خوانند تا به مرتبة عين اليقين برسند و پرده از جلو ديدگانشان كنار رود و آنچه را كـه قبلا" باور كرده اند ببينند. ديدن غيب و فرشتگان و روانها و عالم پس از مرگ و بهـشت و دوزخ قبـل از آنكه تحول پيدا كنيم و به آن عالم برويم مقـام "عيـن اليقيـن" و معرفت محسوس و مشاهده اي و تجربي و ايماني است.پس معرفت پرهيزكاراني كه به غيب ايمان دارند در حد علم اليقيـن اسـت كه با خواندن نماز به عين اليقين تبديل مي شود و ايمانشان قويتر مي گردد.

اگر شما از راه مطالعة  قرآن و شنيدن روايات ائمة اطهار ايمان داشته باشيد جزء پرهيزكاران هستيد،  البـته به شـرط اينكه ساير ابعاد پرهيزكاري را داشته باشيد.ولي انسان به ايماني در مرتبة علم اليقين قانع نيست يعني اگر از زبان قرآن مي شنود كه عالم غيبي هست و فرشتگان و عالم ملكوت وجود دارد، ‌ميل دارد اين عوالم را ببيند و حس و تجربه و آزمايش كند تا به مرتبة عين اليقين و ايمان حسي و اعتقاد تجربي برسد. قرآن مي فرمايد از نشانه ها و علائم پرهيزكاران اينست كه به غيب ايمان دارند و براي تقويت آن نماز مي خوانند تا به معرفت كاملتري برسند."و مما رزقنا هم ينفقون" يكي ديگر از ابعاد تقوي چنانكه در قرآن آمده، انفاق در راه خدا از آنچه كه او به عنوان روزي عنايت فرموده، مي باشد. پرهيزكاران ايمان به غيب دارند و نماز مي خوانند و از آنچه كه خداوند به عنوان روزي به ايشان عنايت فرموده انفاق مي كنند. از نظر خدا خدمت به خلق و پرداخت ماليات، سه مرحله براي پيروان اسلام مقرر شده است.

مرحلة اول پرداخت مالياتهاي واجب مثل خمس و زكات است كه مي بايد طبق قانون اسلام مالياتي مقرر از آنچه خدا به شما عطا كرده به فقرا و مستمندان و يا دولت پرداخت كنيد. مرحلة دوم انفاق است به اين معني كه شما بقدر رفع احتياج و نيازهاي شخصي براي خود نگهداري و اضافة مال دنيا را در راه خداوند به ديگران ببخشي.

بعد مرحلة ايثار است كه شما از آنچه داري خودت استفاده نكني و همه را به ديگران عطا كني. مثلا شما از مال حلال غذائي پخته اي و مي خواهي استفاده كني، بقدر رفع احتياج خود، مصرف و بقيه را در راه خدا به فقرا و مستمندان مي دهي، اين انفاق است كه گفتيم مرتبة دوم بذل و بخشش است. "و مما رزقنا هم ينفقون."

پرهيزكاران ازآنچه خداوندبه ايشان عطافرموده به اندازةرفع احتياج استفاده مي كنندوبقيه رادرراه خدامي بخشند. انفاق تنها شامل مسائل مادي و اقتصادي نيست، در اين آيه از آنچه خداوند عطا و عنايت كرده به عنوان روزي سخن رفته است، مال و وقت و دانش،  نيروي جسمي و هنر و غيره و آنچه عطا فرموده است روزي مي باشد. اما مرحلة ايثار اينست كه غذاي تهيه شده را به فقرا و نيازمندان مي بخشي و خودت هيچ استفاده اي نمي كني.

"و يؤثرون به اموالهم و انفسهم خصاصا" "ايثار مي كنند از اموال و جانشان مخصوصا." بعد اول پرهيزكاري ايمان به غيب، بعد دوم نماز و دعا و كوشش براي ارتباط با غيب، بعد سوم انفاق و بعد چهارم ايثار است.

پرهيزكاري ابعاد ديگري نيز دارد. "ولذين بما انزل اليك و ما انزل من قبلك" پرهيزكاران كساني هستند كه به آنچه بر پيامبر اسلام و انبياء قبل از ايشان نازل شده است ايمان دارند. پس بعد ديگر تقوي و پرهيزكاري، ايمان و باور داشتن احكام و تعاليمي است كه بر پيغمبر اسلام و پيامبران گذشته نازل شده است. پس پرهيزكار به وحدت اديان معتقد است و همه كتب و رسل انبياء گذشته را از جانب خداي متعال مي داند.

بعد ديگر تقوي و پرهيزكاري ايمان به عالم پس از مرگ، بقا روح بعد از مرگ و ايمان به روز رستاخيز و حساب است كه قرآن در آية بعد مي فرمايد:

"و بالاخره هم يوقنون" "آنها به روز بازپسين و آخرت يقين دارند."

اينها ابعاد يك فرد پرهيزكار بود وقرآن مي فرمايد فردي كه داراي چنين صفات و مشخصات پرهيزكاري است، بايد هدايت شود و يا اينكه هدايت مي شود. و امام يا المهدي شخصي را كه داراي صفات پرهيزكاران است هدايت مي كند.

مهدويت چيست؟ راهنما كيست؟

در منطق دين دو اصطلاح داريم كه يكي "هادي" و ديگري "مهدي" است از نظر قاعدة زبان و لغت هادي اسم فاعل و به معناي هدايت كننده و رهنمون است و مهدي اسم مفعول و به معناي هدايت شده مي باشد. يكي از اسمهاي خداوند در قرآن مجيد هادي است يا  « هادي المظلين»  اي هدايت كنندة گمراهان. در سورة بقره از قرآن مجيد دربارة هدايت سخن آمده است :

"بسـم اللـه الـرحمـن الـرحيـم. الـم، ذلـك كتاب لايب فيـه هـدي للمتقين...."

ا.ل.م سه حرف جداي از يكديگر است ومعني مستقل و يا يك جمله نيست و ظاهرا معنائي ندارد و اما بعضي از مفسرين گفته اند: ا.ل. م يعني المهدي كه الف ولام ان حرف تعريف و حرف ميم اول اسم مهدي است. اگر اين تفسير و تعبير درست باشد معناي اين آيه اينست كه:

"المهدي آن كتـابـي است كه هيچ شك و ترديدي در آن نيست و پرهيز كاران را هدايت مي كند.

ضرورت طرح مباحث مهدویت

در هر بحثی پیش از پرداختن به مسائل آن، باید به ضرورت و بایستگی آن توجه کرد، تا با انگیزة قوی و توان کافی وارد آن شد.

از این رو در ابتدا چند پرسش را مطرح میکنیم:
۱. آیا مباحث مهدویت، کاربردی است و یا صرفاً تئوری و حاشیهای است؟
۲. آیا بحث از مهدویت و مسائل آن نیاز بشر امروز است و میتواند به انتظارات او پاسخ دهد؟
۳. اعتقاد به مهدویت چه تحولی در زندگی انسان مسلمان ایجاد میکند؟ و …

موضوع موعود یا مصلح کل، نظریه و اندیشه ای نیست که در طول زمان در اذهان پدید آمده و برای تسکین دردها و ایده ای برای دلداری مظلومان باشد. بلکه هویت شیعه است که با توجه به آیات و روایات میتوان به ضرورت آن پی برد.

در این نوشتار بر آنیم که به طور اختصار، در ابعاد مختلف به ضرورت طرح مهدویت بپردازیم:

۱. بعد اعتقادی