فهرست مطالب

گلخانه

طبقه بندی گلخانه ها:

طبقه بندی گلخانه از نظر شکل:

الف- گلخانه یکطرفه

ب- گلخانه نیمه دو طرفه

ج- گلخانه دو طرفه

د- گلخانه منحن شکل

طبقه بندی گلخانه ها از نظر درجه حرارات:

الف- گلخانه های گرم

ب- گلخانه گرم و مرطوب ( گلخانه تکثیر)

ج- گلخانه نیمه گرم (معتدل)

د- گلخانه خنک

تأسیسات گلخانه

الف) امکانات فلزی که دارای قسمتهای زیر است:

ب) پوشش گلخانه :

ج) سکوهای گلخانه :

د) راهروهای گلخانه :

هـ) هواکش های گلخانه :

و) اتاق کار گلخانه :

لوازم گلکاری:

تجهیزات گلخانه :

پوشش شفاف گلخانه :

شاسی:

شاسی سرد:

شاسی گرم:

توانایی انتخاب گیاه مناسب آپارتمان

نام گذاری گیاه:

موطن اصلی گیاهان آپارتمانی:

الف- مناطق گرمسیری:

ب-مناطق گرمسیری:

ج- مناطق معتدله:

شرایط مؤثر در زندگی گیاهان آپارتمانی:

1- نور:

الف- گیاهان آفتاب دوست:

ب- گیاهان سایه-آفتاب دوست:

ج- گیاهان سایه دوست:

د-گیاهان متفاوت:

گیاهان از نظر فتوپریودیسم به سه دسته تقیسیم می شوند:

الف- گیاهان روز کوتاه:

ب- گیاهان روز بلند:

ج- گیاهان بی تفاوت:

2- حرارت

3- آب

گیاهان آپارتمانی از نظر احتیاجات آبی به سه دسته تقسیم می شوند:

الف- گیاهانی که به آب زیاد نیاز دارند:

ب- گیاهانی که به آب کمتر نیاز دارند:

ج- گیاهانی نظیر: سانسوریا – گاستریا – کاکتوسها و دیگر گیاهان گوشتی

میزان آبیاری:

کیفیت آبیاری:

4- رطوبت:

5- توانایی انتخاب خاک مناسب:

ترکیب خاک

الف- گیاهان گریز از آهک:

ب- گیاهان آهک دوست:

شستشوی خاک

ضد عفونی خاک

ضد عفونی خاک با استفاده از مواد شیمیایی

اصلاح خاک و کود دادن

الف- کود آلی:

1- کود دامی :

2- خاک برگ:

3- تورب

4-کمپوست:

5- خاک جنگلی:

ب-کود شیمیایی:

عناصر پرمصرف:

عناصر کم مصرف:

جلوگیری از نفوذ پذیری خاک:

سازگاری گیاهان آپارتمانی به محیط جدید:

طرز کاشتن گیاهان آپارتمانی :

1- گلدانهای سفالی :

2- گلدانهای پلاستیکی:

3-گلدانهای فیبری:

گلدان بیتی یا بلوکی :

کیسه های پلاستیکی:

تقسیم بندی گلدانها از نظر اندازه:

انوع گلدان از نظر اندازه:

طرز کاشت گیاهان آپارتمانی در گلدان:

تعویض گلدان:

توانایی حفظ و نگهداری گیاهان آپارتمانی :

1- شستشوی برگ ها:

2- هرس:

3- پانسمان:

ساختمان گیاه:

وظایف ریشه:

انواع ریشه:

2- ساقه:

انواع ساقه:

1- ساقه هوایی:

2- ساقه های زیر زمینی: 

3- برگ

4- گل:

تکثیر گیاهان آپارتمانی :

1- تکثیر جنسی:

مزایای تکثیر جنسی:

معایب:

شرایط بذر مناسب برا کاشت:

نشاء کاری:

کشت مستقیم:

2- تکثیر رویشی یا غیر جنسی:

انواع روش های تولید مثل غیر جنسی:

1- قلمه:

انواع قلمه:

الف- قلمه ریشه:

ب- قلمه ساقه

انواع قلمه ساقه:

- قلمه چوب سخت یا خشبی: 

1

2- قلمه نیمه سخت یا نیمه خشبی:

3- قلمه چوب نرم یا سبز

4- قلمه علفی:

ج- قلمه برگ:

انواع قلمه برگ:

2-تکثیر به وسیله ساقه روندی:

3- تکثیر به طریق پاجوش:

4- خوابانیدن:

انواع مختلف خوابانیدن :

الف- انتهایی:

ب- خوابانیدن ساده:

ج- خوابانیدن شیاری (نهری):

د- خوابانیدن کپه ای (تپه ای ):

هـ) خوابانیدن هوایی یا چینی:

ز- خوابانیدن مرکب یا مارپیچی:

5- جداسازی :

تکثیر به وسیله پیاز:

تکثیر به وسیله پیازهای تو پر:

6- تقسیم:

الف- ساقه زیر زمینی:

ب- پا گیاه یا تنه جوش:

ج- غده:

د- طوقه (یقه):

ر- ریشه گوشتی:

7- پیوند:

پیوندک:

پایه:

انواع پیوند و ازدیاد گیاهان زینتی:

1- پیوند شاخه:

انواع پیوند شاخه:

الف- پیوند زبانه ای یا انگلیسی:

ب- پیوند برشی یا ترصیعی:

ج- پیوند اسکنه ای :

د- پیوند جانبی:

ذ- پیوند تاجی یا پوست:

ر-پیوند زمینی یا سطحی:

2- پیوند جوانه:

انواع پیوند جوانه :

الف- پیوند شکمی یا پیوند T

ب- پیوند وصله ای :

کشت گیاهان در تنگ یا باغ شیشه ای (تراریوم):

وسایل کار:

ج- پیوند تاشی:

بستر کشت:

1- لایه زهکش:

2- لایه زغال:

3- خاک: 

روش کشت:

تهویه:

نور و حرارت:

آرایش و جابجا کردن گیاهان :

آبیاری تراریوم:

تغذیه تراریوم:

گیاهان نامناسب برای تراریوم:

1-گیاهان جنگلی :

2- گیاهان گرمسیری:

3- کاکتوس ها:

آفات و بیماریهای گیاهی:

الف- آفای که از ریشه گیاه تغذیه می کنند:

روش های مبارزه:

ب- آفات ساقه، برگ و جوانه ی گیاه:

روش های مبارزه:

ج-آفاتی که در خاک هستند:

روش های مبارزه:

الف- قارچ ها:

ب- بیماری های باکتریایی:

ج- بیماریهای ویروسی گیاهان آپارتمانی:

بیماری های غیر انگلی:

توانایی برچسب گذاری روی گلدانها:

توانایی گل آرایی یا گلدانها در آپارتمان:

آشنایی با گیاهان گلدار:

اتاق نشیمن:

اتاق غذا خوری:

حمام:

آشپزخانه:

مرتب کردن گیاهان :

گلدان های آویز:

تکثیر چند نمونه از گیاهان آپارتمانی:

پیله آ:

یوکا:

آگونما:

سینگونیوم:

دیفن باخیا:

فیکوس:

گل فیتونیا:

گل سانسوریا:

گلخانه

گلخانه عبارت است از فضای محدودی که در آن عوامل موجود در اطراف نباتات نظیر نور ، رطوبت، حرارت و میزان گاز کربنیک قابل کنترل است و با تغییر دادن آنها انسان قادر است علاوه بر افزایش میزان تولید ،‌نباتات را در غیر فصل طبیعی خود و یاد در محلی غیر از موطن اصلی خود نیز به طور مرتب تولید و عرضه کند. به طور کلی مشخصات گلخانه ها را می توان به شرح ذیل خلاصه کرد:

1- اندازه گلخانه باید به نحوی باشد که احداق آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد. احداث گلخانه های باریکی که دارای سقف دو طرفه اند و زمین کمی را اشغال می کنند، معمولاً مقرون به صرفه است.

2- گلخانه باید کاملاً در معرض تابش آفتاب قرار گیرد به عبارت دیگر ساختمان گلخانه باید در فضای باز و دوار از ساختمانهای بلند ایجاد شود تا مانعی برای تابش آفتاب وجود نداشته باشد.

3- گلخانه باید دما را در خود نگه داشته و پخش دما در کلیه قسمتهای آن تقریباً به طور یکنواخت انجام گیرد. بنابراین، احداث گلخانه در زمین های شیبدار صحیح نیست زیرا در این زمینها هوای گرم در قسمت بالای گلخانه جمع می شود.

4- دمای گلخانه باید قابل تنظیم باشد.

5- رطوبت و تهویه در گلخانه باید قابل کنترل باشد.

6- عملیات در گلخانه به اسانی انجام گیرد و تأسیسات داخل آن طوری ساخته شود که از حداکثر فضای موجود بهره گیری شود.

طبقه بندی گلخانه ها:

گلخانه ها را از دو نظر طبقه بندی می کنند:

1- طبقه بندی از نظر شکل و ساختمان            2- طبقه بندی از نظر درجه حرارت

طبقه بندی گلخانه از نظر شکل:

الف- گلخانه یکطرفه

این نوع گلخانه معمولاً در کنار دیوار به طرف جنوب ساخته می شود به طوری که دیوار شمالی آن بلندتر از دیوار جنوبی آن است. سقف گلخانه با زمین زاویه 55-30 درجه دارد و در ورودی گلخانه در دیواره شرقی یا غربی گلخانه قرار می گیرد.

نور از یک طرف وارد گلخانه می شود . به دلیل شیب سقف گلخانه به طرف جنوب گرما از حرارت تجمع یافته در گلخانه تامین می شود. بستر گلخانه باید در گودی 100-75 سانتیمتری زمین باشد تا بدنه گلخانه تا از تغییرات حرارتی محیط محفوظ بماند.

ب- گلخانه نیمه دو طرفه

در این نوع گلخانه سقف از دو طرف دارای شیب نا مساوی است به طوری که عرض سقف شمالی و جنوبی ان یکسان نیست(دیوار شمالی ان از دیوار جنوبی بلندتر است) به علاوه بیشتر از گلخانه های یک طرفه نور دریافت می کند. به دلیل نامساوی بودن شیب سقف در مرتفع ترین نقطه آن پایه های آهنی نصب می کنند تا سقف را محکم نگه دارد.

ج- گلخانه دو طرفه

این نوع گلخانه متداولترین نوع گلخانه است. جهت این نوع گلخانه ، شمالی -جنوبی است.ارتفاع دیوارهای جانبی گلخانه در تمام جهات با هم مساوی است. سقف گلخانه از دو طرف هم اندازه و هم شیب ساخته می شود. زاویه شیب سقف این نوع گلخانه ها به منظور استفاده از حداکثر نور 35 تا 55 درجه است.

د- گلخانه منحن شکل

این نوع گلخانه ها تقریباً به شکل نیمه استوانه ای ساخته می شود به خاطر سادگی جهت این گلخانه ها (شمالی-جنوبی) و پوشش پلاستیکی یا فایبرگلاس امروزه بیشتر از این نوع گلخانه ها استفاده می کنند.

طبقه بندی گلخانه ها از نظر درجه حرارات:

الف- گلخانه های گرم

این نوع گلخانه ها برای نگهداری و پرورش نباتات گرمسیری به کار می رود . دمای این گلخانه 25 -18 درجه سانتیگراد است و رطوبت از آبیاری داخل گلخانه حاصل می شود.

ب- گلخانه گرم و مرطوب ( گلخانه تکثیر)

این نوع گلخانه برای ازدیاد بذر نباتات گرمسیری و گاهی برای ریشه دار کردن قلمه ها و یا پیوند انواع درختان و درختچه ها در زمستان مورد استفاده قرار می گیرند. دما مانند گلخانه گرم ولی رطوبت در حدا اشباع است.

ج- گلخانه نیمه گرم (معتدل)

این نوع گلخانه برای نگهداری و پرورش گیاهانی مانند بگونیا که نسبت به سرمای زمستان حساس هستند یا برای گیاهانی مانند فیلودندون که تابستان را در هوای ازاد می گذرانند و زمستان به گلخانه برده می شوند. دما 15-12 درجه سانتیگراد است.

د- گلخانه خنک

این نوع گلخانه ها برای پرورش گیاهانی که هنگام زمستان باید در محلی گرمتر از هوای آزاد نگهداری شوند به کار می روند. مانند کاکتوسها، گیاهان گوشتی، نخل های زینتی و مرکبات. دمای این گلخانه 10-6 درجه سانتیگراد است.

تأسیسات گلخانه

گلخانه معمولاً از اجزای زیر تشکیل شده است:

الف) امکانات فلزی که دارای قسمتهای زیر است:

1- پایه های دیواری که معمولاً به فاصله ی حدود 3 متر از یکدیگر قرار دارند و اسکلت بندی سقف بر روی آنها مستقر می شود.

2- دیوار گلخانه که به ارتفاع 60 تا 90 سانتی متر از سطح زمین از آجریا سیمان ساخته شده است.

3- سقف گلخانه باید دارای لبه هایی باشد که از ریزش آب باران بر روی بدنه گلخانه جلوگیری کند.

4- تیرهای سقف که سقف گلخانه را نگهداری می کنند.

5- قسمتهای انتهایی سقف که معمولاً هواکشها در نزدیکی آن قرار دارند.

در انتخاب مواد برای اسکلت گلخانه باید استحکام، دوام و هزینه نگهداری را در نظر گرفت. موادی که معمولاً در ساختن اسکلت گلخانه از آنها استفاده می شود عبارتند از: چوب ، آهن ، آلومینیوم ، و فولاد.

ب) پوشش گلخانه :

پوشش گلخانه باید از جنسی باشد که حداکثر نور را از خود بگذارند. لیکن باید موضوع دوام این پوشش ، هزینه اول و هزینه نگهداری ان مورد توجه قرار گیرد. در این مورد در انتهای مبحث توضیحات بیشتر داده می شود.

ج) سکوهای گلخانه :

این سکوها به منظور کنترل بهتر شرایط محیطی و بازده بهتر داحل گلخانه ها ساخته می شود. گلخانه ها از نظر دارا بودن سکو دارای دو حالت می باشند.

1- گلخانه هایی که دارای سکو هستند. که معمولاً ارتفاع این سکو80-75 سانتیمتر است و عرض سکوهای کناری 110 سانتیمتر و عرض سکوهای ویطی 220-210سانتیمتر می باشدو سکوها به دو منظور استفاده می شوند ، سکوهای گود برای بذر کاری و سکوهای مسطح برای نگهداری گلدان استفاده می شوند.

2- گلخانه هائیکه فاقد سکو هستند و گیاهان یا در زمین کاشته می شوند یا در ظروف و جعبه ها و یا گلدان کاشته می شوند.

د) راهروهای گلخانه :

راهروهای گلخانه باید به اندازه ای باشد که برای عبور و مرور کارگران و وسایل و همچنین گاری دستی اشکالی فراهم نیاورد. معمولاً عرض راهروها را 70-60 سانتیمتر در نظر می گیرند.

هـ) هواکش های گلخانه :

به منظور تهویه گلخانه دریچه هایی در طرفین جانبی یا سقف گلخانه تعبیه شده است که با دست یا به طور خودکار باز و بسته شده و هوای داخل گلخانه را تهویه می کنند.

و) اتاق کار گلخانه :

هر گلخانه باید دارای اتاقی باشد که در آن وسایلی از قیبل خاک، شن، پیت، کود شیمیایی، ابزار کار ، گلدان،سموم و ... نگهداری شود.

لوازم گلکاری:

1- بیل شخم: این نوع بیل که نوک باریک دارد (بیل نوک باریک) ذوزنقه شکا و کشیده است و برای شخم زدن و برگردانیدن خاک و گرد کردن بکار می رود.

2- بیلچه : برای بیرون آوردن نشاء گل از خزانه و کاشت نشاء استفاده می شود. گاهی نیز برای نرم کردن و وجین کردن و خاک دادن پای بوته ها استفاده می شود.

3- شن کش: برای جمع آوری سنگ و کلوخ از روی سطح خاک و هم سطح کردن زمین و ایجاد شیاری برای پاشیدن بذر و در فصل پاییز برای جمع آوری برگها و شاخه های خشک بکار می رود.

4- قیچی باغبانی: برای کوتاه کردن شاخه های اضافی و تهیه قلمه و غیره از آن استفاده می شود.

5- جعبه کاشت و گلدان نشاء : برای کاشت بذر به کار می رود.

6- میخ نشاء :‌این وسیله برای کاشت نشاء استفاده می شود.

7- آبپاش: برای آبیاری نشاء ها به کار می رود.

8- چاقوی پیوند: برای پیوند زدن و قلمه زدن بکار می رود.

9- چسب پیوند: برای پیوند زدن به کار می رود. همچنین برای جلوگیری از ورود عوامل بیماریزا به گیاه از قسمتهای زخمی گیاه.

10-الک(غربال): برای الک کردن خاک بکار می رود.

تجهیزات گلخانه :

1- دماسنج معمولی 2- دماسنج ماکزیمم و مینیمم 3-رطوبت سنج 4- PHمتر 5- شیلنگ آب 6-دستگاه تهویه 7-منبع حرارت   8-دستگاه(بخورساز) 

تذکر: PH متر وسیله ای است برای اندازه گیری رطوبت نسبی هوا.

پوشش شفاف گلخانه :

از آنجایی که عبور نور از شیشه به راحتی صورت می گیرد برای پوشش گلخانه به میزان زادی از شیشه استفاده می شد تا گیاهان از نور خورشید حداکثر استفاده را ببرند. امروزه برای پوشش از پلاستیک نیز استفاده می شود.

مهمترین مواد پلاستیکی که برای این منظور به کار می روند عبارتند از:

1- پلی اتیلن

2- پلی ونیل کلریدP.V.C: که دوام آن بیشتر از پلی اتیلن است و نور را هم بیشتر از خود عبور می دهد.

3- پلی استر: که به اندازه شیشه نور از خود عبور می دهد و شفاف هم باقی می ماند اما خیلی است.

4- فایبرگلاس: دوام زیادی دارد و چندین سال می توان از آن استفاده کرد ولی به تدریج در عرض چند سال شفافیت خود را از دست می دهد و از همه انواع پلاستیک گرانتر است.

شاسی:

از نظر لغوی به معنی پنجره شیشه ای با قاب چوبی یا آهنی است. ولی از نظر باغبانی ساده ترین و ارزانترین وسیله حفاظت و کشت بذر گیاهان حساس به سرما است، شاسی بر دو نوع است:

1- شاسی سرد

2- شاسی گرم

شاسی سرد:

از یک جعبه بزرگ چوبی یا چهار چوب تشکیل شده که دری شیبدار روی آن جفت می شود ساده ترین شاسی سرد عبارت است از جعبه چهارگوش که ارتفاع آن حدود 50 سانتیمتر و بدون ته بوده و روی آن را با شیشه یا پلاستیک می پوشانند. اندازه ی استاندارد شاسی 90در180 و عمق آن 40-30 سانتیمتر است. اگر از پلی اتیلن(پلاستیک) یا غیر شیشه ای برای پوشش آن استفاده شود، در هر اندازه دلخواه می تواند ساخته شود. برای استفاده بیشتر از نور و حرارت آفتاب در شیشه ای شاسی از شمال به جنوب شیب داده می شود. به طوری که طرف جنوبی جعبه دارای دیواره ی کوتاهی به ارتفاع 20 سانتیمتر و طرف شمالی آن دارای دیواری بلندتر به ارتفاع 35 تا 55 سانتیمتر باشد. در ته شاسی حداقل به ضخامت 10 سانتی متر خاک مخلوط با خاک برگ پوسیده و یا کود گاوی و یا کود اسبی قرار می دهند. شاسی سرد باید در محل هایی که بادگیر نبوده و از آفتاب برخوردار باشد ساخته شود. در محلهایی که زمستان سخت دارد، شبها باید روی شاسی را با پوشش اضافی پوشاند تا گیاهان داخل شاسی آسیب نبیند. چنانچه شاسی از چوب ساخته شود، بهتر است از چوبهای مقاوم در برابر پوسیدگی استفاده کرده و آن را با مواد حفاظت کننده چوب مانند نفتات مس یا قیر آغشته کرد. استفاده عمده ای که از شاسیهای سرد می شود عبارتست از ؛ کشت بذر و تهیه نشاء برای انتقال به باغچه ها یا مزرعه همچنین می توان برای مقاوم کردن قلمه هایی که در گل خانه ریشه دار شده اند، یا عادت دادن گیاهان جوانی که در محیط گرم گلخانه تولید شده اند به هوای سرد،از این نوع شاسی استفاده کرد.