فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات
تعریف فناوری اطلاعات
عناصر کاملا اصلی فناوری اطلاعات:
ابزارهای نرم افزاری مدیریت خدمات فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران
مهندسی فناوری اطلاعات:
علم اطلاعات ودانش شناسی:
گرایشهای رشته مدیریت فناوری اطلاعات:
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات:
متولی فناوری اطلاعات در ایران
نظریات مربوط به رابطه بین حمل ونقل وارتباطات
فصل دوم
سیستم فناوری اطلاعات در رفتارهای سفری
تأثیرات بالقوه سیستم فناوری اطلاعات در رفتارهای سفری
اشتغال انعطاف پذیر و دور کاری
اشتغال موقت ونیمه موقت
اشتغال متحرک
آموزش سیستم فناوری اطلاعات
سیستم های خودکار اطلاع رسانی به رانندگان وسایل نقلیه شخصی
فصل سوم
حمل ونقل و ارتباطات
استفاده های صنعتی از حمل و نقل و ارتباطات
تغییرات ساختاری در حمل و نقل کالا
تاریخچه ترافیک
خصوصیات انسان وماشین
خصوصیات جریان ترافیک
روشهای شناخت جریان ترافیک
دسته بندی جریان ترافیکی
موانع ترافیکی
میانه ها
حریم
وسایل کنترل ترافیک
انواع کنترلهای تقاطع
فصل چهارم
حمل ونقل شهری
تاریخچه توسعه حمل ونقل شهری
ویژگیهای ترافیک
مدیریت ترافیک منطقه محلی
برنامه ریزی ترافیک ومدیریت در سطح محلی
تغییر مسیر ترافیک
آگاهی ایمنی وبرنامه ریزی شبکه راهها
سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در مدیریت حمل و نقل و ترافیک :
GPSراه حل جدید برای ترافیک
کاربرد GIS در مدیریت ترافیک :
نمونه های کاربردی GIS در حمل و نقل و ترافیک شهری
ارتباط با دانشگاههاو نهادهاي تحقيقاتي
كاربرد تجارت الكترونيك
نتیجه گیری
منابع وماخذ
مقدمه
یکی از مهمترین ابزارهای پیشرفت و توسعه در دنیای کنونی بهره برداری موثراز فناوری اطلاعات و ارتباطات است که از دهه 1980میلادی به بعد ابزار استفاده از این امکانات در جهان ایجاد شده ومیتوان گفت که مهمترین شاخصه آن استفاده از اینترنت میباشد. وسعت پیشرفتهای صورت گرفته به شکلی است که بسیاری از متخصصان امر بر این عقیده اند که انقلابی مثل انقلاب صنعتی به وقوع پیوسته وجهان را وارد عصر اطلاعات مینماید واین انقلاب بسیاری از جنبه های اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی حیات بشر را دست خوش تحول عمیق کرده است . یکی از ابعاد این تحول تغییرات عمیقی است که در روابط اقتصادی بین افراد با یکدیگر ،افراد با شرکتها وسازمانهای دولتی به سرعت از حالت سنتی خود خارج شده وبه سوی انجام مبادلات از طریق بهره گیری از سامانه های مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی که به به تجارت الکترونیکی معروف میباشد در حرکت است .استفاده از تکنولوژی جدید چندی است که در خدمت کنترل ترافیک در کلان شهرهای در آمده است .
فصل اول
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات1(فا) (به انگلیسی: یاIT)، همان طور که بهوسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا2 تعریف شدهاست، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامههای نرمافزاری و سختافزار رایانه میپردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانههای الکترونیکی و نرمافزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابیاطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد.اخیرا تغییر اندکی در این عبارت داده میشود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات مخابراتی را نیز شامل گردد. بنابراین عدهای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات»3یا به اختصار ICT را به کار برند.
تعریف فناوری اطلاعات
کشورهایی که در سال ۲۰۰۵ برای فناوری ارتباطات و اطلاعات، هزینه پرداخت کردهاندفناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیعتر (و پیچیده تر) است. این اصطلاح در دهه ۱۹۹۰ جایگزین اصطلاحات پردازش دادهها و سیستمهای اطلاعات مدیریت شد که در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۶۰ بسیار رایج بودند.
فناوری اطلاعات معمولاً به کلیه فناوریهائی اشاره دارد که در پنج حوزه جمع آوری، ذخیره سازی، پردازش، انتقال و نمایش اطلاعات کاربرد دارند.دانش فناوری اطلاعات و رایانه با هم فرق میکنند، البته در موارد زیادی با هم اشتراک دارند. اگر علم رایانه را مشابه مهندسی مکانیک بگیریم، فناوری اطلاعات مشابه صنعت حمل و نقل است. در صنعت حمل و نقل، خودرو و راهآهن و هواپیما و کشتی داریم. همه اینها را مهندسان مکانیک طرح میکنند. در عین حال در صنعت حمل و نقل مسائل مربوط به مدیریت ناوگان و مدیریت ترافیک و تعیین استراتژی حمل و نقل در سطح شرکت و شهر و کشور مطرح است که ربط مستقیمی به مهندسی مکانیک ندارد اما فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)(به فارسی فاوا) مهمترین مقوله در این زمینهاست. سید حامد خسروانی شریعتی، تعریفی دیگر از فناوری اطلاعات بیان میدارد که بیان از فرابخشی بودن این رشته دارد، به گفته ایشان: مهندسی فناوری اطلاعات دانشی ترکیبی از مهندسی نرم افزار، مهندسی صنایع و مارکتینگ میباشد که رویکردی تحلیلی، تجاری و باریک بینانه به تکنولوژیهای نوین اطلاعاتی دارد. ایشان با ایجاد این رویکرد شکاف میان طراحان نرم افزار و تحلیل کنندگان سیستم و بازار هدف را حل کردهاند.پیتر نورتون برنامه نویس و نویسنده مشهور آمریکایی مهندسی فناوری اطلاعات رابه این صورت تعریف می کند: مهندسی فناوری اطلاعات بخشی از مهندسی است که به مطالعه و کاربرد داده ها و پردازش آنها، خرید خودکار، ذخیره سازی، مدیریت، کنترل، سوئیچینگ، مبادله، ارسال یا دریافت داده و توسعه و استفاده از سخت افزار، نرم افزار، میان افزار و پروسیجرهای مربوط به این فرایند اختصاص دارد.دکتر ریچارد لاهیر استاد دانشگاه استنفورد نیز درباره علمِ مهندسی فناوری اطلاعات می گوید: "مهندسی فناوری اطلاعات عبارت است از جمع آوری, طبقه بندی, سازمان دهی, حفظ امنیت و نشر هرگونه اطلاعات اعم از صوتی, تصویری, متن و ... به وسیله ی ابزار کامپیوتر و تکنولوژی های جدید دیگر. مهمترین و محوري ترين دستاورد اين فناوري دسترسي سريع به اطلاعات و انجام امور بدون در نظر گرفتن فواصل جغرافيايي و فارغ از محدوديتهاي زماني است.
عناصر کاملا اصلی فناوری اطلاعات:
فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اساسی انسان، ساز و کار، ابزار، ساختار است، به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی که از بهم پیوستن این عناصر ایجاد میشود جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فراراه خود قرار میدهد:
- انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
- ساز و کار: قوانین، مقررات و روشها، سازوکارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی
- ابزار: نرمافزار، سختافزار، شبکه و ارتباطات
- ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی
بسیاری مفهوم فناوری اطلاعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام میکنند، این درحالیست که اینها ابزارهای فناوری اطلاعات میباشند نه تمامی آنچه که فناوری اطلاعات عرضه میکند. سید حامد خسروانی شریعتی در مقالهای در همین زمینه آوردهاست که:" با فرض اینکه فناوری اطلاعات یک سیب باشد، کامپیوتر، شبکه، نرم افزار و دیگر ابزارهای مرتبط با این حوزه همانند دم سیب است که میوه توسط آن تغذیه میگردد، حال این خود سیب است که محصول اصلی است و هدف و نتیجه در آن خلاصه میگردد. زمینههای IT امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار گسترده شدهاست و بسیاری از جنبههای محاسباتی و فناوری را دربر میگیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطلاح آسانتر شدهاست. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینهها را پوشش میدهد. متخصص فناوری اطلاعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامههای کاربردی تا طراحی شبکههای پیچیده رایانهای و پایگاه دادههای اطلاعاتی. چند نمونه از زمینههای فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات میتواند موارد زیر باشند: فناوری اطلاعات و علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
در ایران متولی اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات را وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات میدانند4.
ابزارهای نرم افزاری مدیریت خدمات فناوری اطلاعات
با افزایش چشمگیر تنوع تجهیزات و خدمات مربوط به فناوری اطلاعات, مدیریت خدمات ارائه شده در این حوزه نیز با چالشهای فراوانی روبرو شدهاست. مدیریت رسیدگی به مشکلات و درخواستها, مدیریت تجهیزات و منابع در رابطه با خدمات پشتیبانی فنی و تخصیص آنها به کاربران, و همچنین نظارت , کنترل و برنامه ریز در این زمینه از جمله مواردی است که مدیران حوزه فناوری اطلاعات را بر آن میدارد تا برای خود ابزارهای سودمند و کارا تدارک ببینند. از جمله این ابزارها, میتوان به نرم افزارهای مدیریت خدمات فناوری اطلاعات اشاره نمود که میتوانند مدیران و کارشناسان و تکنسینها را در این رابطه یاری نمایند.
فناوری اطلاعات در دانشگاههای ایران
در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاهها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» 5 شناخته میشود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشتهای نیز تحت عنوان مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیراً در دانشگاههای ایران تدریس میشود همچنین رشتهای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد.
همچنین رشته میانرشتهای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاههای ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته "مدیریت" و «فناوری اطلاعات» به وجود آمدهاست. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی دادهها میپردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از دادهها میپردازد. هرکدام از این رشتهها دارای گرایشهای ویژه خود هستند که در دانشگاههای ایران به شرح زیرند:
مهندسی فناوری اطلاعات:
- تجارت الکترونیکی
- سیستمهای چندرسانهای
- مدیریت سیستمهای اطلاعاتی
- امنیت اطلاعات
- شبکههای کامپیوتری
- مهندسی فناوری اطلاعات (IT)
علم اطلاعات ودانش شناسی:
- مدیریت اطلاعات
- بازیابی اطلاعات ودانش
- علم سنجی
- اقتصاد و بازاریابی اطلاعات
- مدیریت دانش
گرایشهای رشته مدیریت فناوری اطلاعات:
- مدیریت منابع اطلاعاتی
- سیستمهای اطلاعات پیشرفته
- نظام کیفیت فراگیر
گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات و ارتباطات:
- مدیریت شبکه
- دیتا و امنیت شبکه
- ارتباطات سیار
- مدیریت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- سیستمهای چند رسانهای
متولی فناوری اطلاعات در ایران
در ایران همیشه بحث بر سر متولی اصلی فناوری اطلاعات وجود داشت تا با تغییر نام وزارت پست و تلگراف و تلفن در سال ۱۳۸۲ به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مهمتر از آن ایجاد معاونت فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات، خود را متولی اصلی فناوری اطلاعات در کشور مطرح ساخت. از این سال به بعد توسعه همه جانبهای در این وزارتخانه صورت گرفت تا شرکتها و مراکز متعددی زیر مجموعه آن تشکل یافتند و هر یک از آنها با توانمندیها و فعالیتهای بسیار، تحولات فراوانی را شکل داده و باعث گسترش وضع ارتباطی کشور در بخشهای پست و مخابرات شدند. معاونت فناوری اطلاعات به منظور تدوین راهبردها، سیاستها، برنامههای بلند مدت و اهداف کیفی و کمی بخش توسعه فناوری اطلاعات و ارائه آن به شورای عالی فناوری اطلاعات معاونتی تحت عنوان معاونت فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفته شد. و کم کم سازمانهایی مثل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات زیرساخت نیز در این رابطه شکل گرفتند.
نظریات مربوط به رابطه بین حمل ونقل وارتباطات
دو فرضيه اساسي ،شكل دهندۀ تفكر راجع به رابطۀ بين حمل و نقل و ارتباطات است كه عبارت اند از:جایگزینی6 و مكمل بودن 7 .
جانشینی،فرضیهرایجتریاستکهمعمولاحذفکلیمسافرتتعریفمیشودیعنیسفریاارسالفیزیکیبوسیلهیکپیامانتقالیافته،بهصورتکاملجایگزینشوداینفرضیهپیشبینی میکند که همانطور که فن آوری اطلاعات پیشرفته تر وارزانتر میشود ارتباطات نیز جایگزین برخی مسافرتها خواهد شد. شالوده جانشینی این فرضیه است که حجم کلی تعاملات چه سفري و چه ارتباطي،تقريباً ثابت است.
.
فصل دوم
سیستم فناوری اطلاعات در رفتارهای سفری
تأثیرات بالقوه سیستم فناوری اطلاعات در رفتارهای سفری
فناوری اطلاعات از طرق مختلف در انجام سفرهای شخصی تآثیرگذار خواهد بود که می توان به طور خلاصه بهموارد ذیل اشاره نمود :
- خریدهای الکترونیکی
- سایر خدمات الکترونیکی مانند دور درمانی
- اشتغال انعطاف پذیر و دورکاری
- اشتغال موقت و نیمه موقت
- اشتغال متحرک
- آموزش
- سیستم های خودکار اطلاع رسانی به رانندگان وسایل نقلیه شخصی
استفاده های صنعتی از حمل و نقل و ارتباطات.(از مقاله تأثیر فناوری اطلاعات بر سفرهای شخصی و حمل و نقل بار)
اشتغال انعطاف پذیر و دور کاری
فناوری اطلاعات در قالب استفاده از رایانه های شخصی در محل سکونت، اینترنت، فاکس و نامه های الکترونیکی، قابلیت ها و تأثیرپذیری موضوع اشتغال انعطاف پذیر را بیش از گذشته مطرح نموده است.
اشتغال انعطاف پذیر دارای مزایای بسیاری در ارتقاء کیفیت زندگی انسان ها شامل انعطاف پذیری بیشتر در انجام و برنامه ریزی فعالیت های مختلف روزانه با سایر افراد خانواده، صرف زمان بیشتر با افراد خانواده و صرفه جویی در زمان سفر می باشد. دور کاری نیز به عنوان نوعی قرارداد قانونی بین کارفرمایان و کارمندان برای انجام فعالیت ها از محل سکونت و یا محل های دیگری که برای کارمند مناسب تر می باشد، مطرح گردیده است. تأثیر دورکاری بر الگوی سفر می بایست از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گیرد. برای مثال حذف سفرها به محل کار ممکن است باعث به وجود آمدن سفرهایی با اهداف دیگر و یا حتی سفرهایی در ارتباط با موضوع کاری گردد. همچنین دورکاری و اشتغال انعطاف پذیر می تواند تأثیراتی در انتخاب محل زندگی و محل کار که خود موجب پیدایش الگوهای سفر متفاوتی خواهد گردید نیز داشته باشد.
اشتغال موقت ونیمه موقت
در برخی از کشورها به ویژه آمریکا ، پیشرفتهای فناوری اطلاعات باعث افزایش تعداد شغل های موقت و نیمه وقت گردیده است . تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که سفرهای ایجاد شده در ارتباط با اشتغال تمام وقت و نیمه وقت در مقایسه با شغل های دایم باعث کاهش زمان سفرها و کاهش تراکم ترافیک به ویژه در ساعات اوج می گردد.با توجه به وضعیت بازارهای تجاری و توسعه روز افزون تجارت الکترونیکی و نیاز به تخصص های مختلف در دوره های زمانی کوتاه مدت ، انتظار می رود که تعداد شغلهای موقت و نیمه وقت در آینده با افزایش بیشتری روبرو گردد که بدین ترتیب تأثیرات این امر در سیستم حمل و نقل و الگوهای سفری می بایست مورد توجه قرار گیرد . .(از مقاله تأثیر فناوری اطلاعات بر سفرهای شخصی و حمل و نقل بار)
اشتغال متحرک
اشتغال متحرک که قرابت نزدیکی با اشتغال انعطاف پذیر دارد،عمدتاً مرتبط با اشتغال خارج از محل کار و یا حتی محل سکونت می باشد. به دلیل تسهیلات فراهم شده از جمله تلفن همراه ، فاکس ، امکان ایجاد ارتباط با اینترنت و نامه های الکترونیکی ، این امکان برای نیروی کاری به وجود آمده که دفاتر کاری متحرک داشته باشند. حتی به دلیل فراهم شدن این تسهیلات، انتخاب محل زندگی در نقاط دورتر از مراکز متراکم شهری نیز فراهم گردیده و برخی از شاغلان، بخشی از فعالیتهای کاری خود را در فاصله نسبتاً دور، بین محل زندگی و محل کار انجام می دهند.پیشرفت های تکنولوژیکی به وجود آمده، توسعه سیستم های هوشمند تلفن و دستگاه های اتصال به اینترنت را موجب گردیده و امکان انجام فعالیت های شغلی در حین حرکت را آسان تر نموده است. بدون تردید افرادی که از این سیستم ها استفاده می نمایند با برنامه ریزی دقیق و بهره وری کامل از زمان، الگوهای سفری خود را به سمت کاهش تعداد سفرها تغییر خواهند داد. .
آموزش سیستم فناوری اطلاعات
توسعه سیستم های فناوری اطلاعات به همان ترتیبی که در ساختارهای اشتغال تأثیرپذیر بوده، می تواند در بخش آموزش نیز گزینه های مختلفی را ارایه نماید.
آموزش از دور از سال های گذشته به عنوان یکی از روش های آموزش مطرح و تجربیات بسیاری نیز در این زمینه کسب گردیده است (مانند دانشگاه پیام نور). ارسال جزوات و فیلم های ویدئویی آموزشی، استفاده از شبکه های تلویزیونی و ... نیز قبلاً مورد استفاده قرار گرفته است.امروزه با توجه به پیشرفت های کسب شده در زمینه های مختلف فناوری اطلاعات به ویژه به وجود آمدن شبکه اینترنت، امکانات لازم برای آموزش در اوقات مناسب برای افراد و همچنین عدم حضور در کلاس را فراهم نموده است و بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا مطالب درسی استادان را در صفحات اینترنت ارایه می دهند.بدون تردید و به ویژه در جوامعی که تمایل و تقاضا برای آموزش در سطح بالایی می باشد و هرم سنی جمعیت بیانگر جوان بودن جامعه است ، استفاده از فناوری اطلاعات در امر آموزش می تواند تأثیرات مهمی در تغییر الگوهای سفری آموزشی و کاهش آن داشته باشد .
برچسب ها:
تحقیق درباره کاربرد فناوری ارتباطات در ترافیک شهری کاربرد فناوری ارتباطات در ترافیک شهری تحقیق درباره کاربرد فناوری در ترافیک شهری مقاله در مورد کاربرد فناوری در کنترل ترافیک شهری تحقیق درباره کنترل ترافیک شهری تحقیق مقاله پاورپو