اقدام به قتل به اعتقاد مهدور الدم بدون موضوع تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی

نوع فایل: word

قابل ویرایش 69 صفحه

چکیده:

در كار تحقیقی حاضر به تحلیل دادنامه شماره 161- 27/10/85 شعبه 71 دادگاه كیفری استان تهران و دادنامه شماره 86/ 333 شعبه 37 دیوان عالی كشور ، در مورد اقدام به قتل به اعتقاد مهدور الدم بودن موضوع تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی ، پرداخته شده است .

 یكی از ایراداتی كه به این تبصره وارد شده است آن است كه این تبصره جرم‌زا است و با فرهنگ جامعه‌ای كه دارای قانون مدون ومرجع قضایی قوی است ، سازگاری ندارد ، زیرا اگر كسی اعتقاد به مهدور الدم بودن یا قصاص دیگری دارد باید آن را از طریق دادگاه صالح تعقیب كند تا مجازات قانونی اعمال شود نه اینكه به اعتقاد مهدور الدم بودن دیگری را بكشد و سپس در صورت عدم اثبات فقط دیه بپردازد یا مهدور الدم بودن را ثابت نماید و دیه و قصاص ساقط گردد. كسانی كه از مقررات قانونی آگاهی داشته باشند و آهنك كشتن عمدی دیگری را بنمایند ممكن است از مقررات این تبصره سوء استفاده كنند .

 در این كار تحقیقی ، در بخش نخست به بررسی مباحث شكلی در سه فصل كلیات ،‌گردشكار و بررسی شكل آراء پرداخته شده است . در بخش دوم به بررسی مباحث ماهوی در سه فصل كلیات ، بررسی تبصره 2 ماده 295قانون مجازات اسلامی و بررسی قتل پرونده پرداخته شده است و در نهایت در فصل سوم از مطالب معنونه نتیجه گیری به عمل آمده است كه شامل انتقادات و ایرادات وارد بر تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی و پیشنهادات و راه‌كارهای موجود و اصلاح این تبصره می باشد .

مقدمه:

قتل نفس یكی از بزرگترین جرایمی است كه هم درقوانین عرفی و هم در شرایع و ادیان مختلف برای آن مجازات وضع گردیده است و در اكثر قوانین مدونه و شرایع آسمانی برای مرتكب قتل عمد مجازات اعدام مقرر شده است. امروزه كه مخالفت با مجازات اعدام در كشورهای مختلف رو به تزاید است معهذا هنوز در بسیاری از جوامع، برای پیشگیری از قتل نفس و حفظ امنیت جانی افراد جامعه كماكان مجازات اعدام برای قتل نفس حفظ شده است.

البته این مجازات در صورت موجود بودن علل موجهه جرم ساقط می شود. در تبصره 2 ماده 295 آمده است : «در صورتی كه شخصی كسی را به اعتقاص قصاص یا به اعتقاد مهدورالدم بودن بكشد و این امر بر دادگاه ثابت شود و بعداً معلوم گردد كه مجنی علیه مورد قصاص یا مهدورالدم نبوده است قتل به منزله شبیه عمد است و اگر ادعای خود را در مورد مهدورالدم بودن مقتول به اثبات برساند قصاص و دیه از او ساقط است».

با تحقیق در معنا و مفهوم این تبصره شبهات و ابهاماتی آشكار می گردد كه در این تحقیق به تشریح آنها می پردازیم و در ضمن دادنامه صادره از شعبه 74 دادگاه كیفری استان تهران و ابرام آن كه توسط شعبه 37 دیوان عالی كشور صورت پذیرفته است را در ارتباط با این تبصره مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم . امید است كه مطالب و تحقیقات انجام شده مورد امعان نظر قانون نویسان قانون گذار یكتا قرار گیرد.

فهرست مطالب:

مقدمه

بخش اول : بررسی مباحث شكلی

فصل اول : كلیات      

 مبحث اول : دعوای عمومی و خصوصی     

گفتار اول : دعوای عمومی   

گفتار دوم : دعوای خصوصی

 مبحث دوم :راه‌های اثبات قتل        

گفتار اول : اقرار        

گفتار دوم : شهادت شهود   

 گفتار سوم : قسامه

گفتار چهارم : علم قاضی

 فصل دوم : گردشكار

 مبحث اول : شرح ماوقع و اتهام      

مبحث دوم : دفاعیات

 مبحث سوم : نظریات پزشكی قانونی       

 مبحث چهارم :استدلال دادگاه كیفری استان و دیوان عالی كشور

گفتار اول : استدلال دادگاه كیفری استان    

 الف : نظر اكثریت     

ب: نظر اقلیت

 گفتار دوم : استدلال دیوان عالی كشور     

مبحث پنجم : متن رای دادگاه كیفری استان و دیوان عالی كشور  

گفتار اول : رای دادگاه كیفری استان

گفتار دوم : رای دیوان عالی كشور   

 فصل سوم : بررسی شكلی آراء     

 مبحث اول : اعمال مقررات دادرسی         

گفتار اول : از لحاظ شروع به تحقیقات و رسیدگی   

 گفتار دوم : جمع آوری دلایل

 گفتار سوم : تامین كیفری   

 گفتار چهارم : اخذ آخرین دفاع        

گفتار پنجم : جانشین بازپرس در حوزه قضایی بخش‌ها      

گفتار ششم : قرار مجرمیت و كیفر خواست

 گفتار هفتم : صلاحیت        

 گفتار هشتم : ارجاع

گفتار نهم : دادنامه   

 گفتار دهم : تجدید نظر خواهی      

گفتار یازدهم : رسیدگی در دیوان عالی كشور

 مبحث دوم : از لحاظ ادبی و نگارش

 گفتار اول : رسم الخط        

گفتار دوم : نشانه گذاری     

گفتار سوم : درست نویسی و گزینش واژه‌ها        

 گفتار چهارم : دستور زبان    

 بخش دوم : بررسی مباحث ماهوی

فصل اول : كلیات قتل مهدور الدم     

مبحث اول : تعریف    

 مبحث دوم : مصادیق         

 مبحث سوم : دیدگاه مخالف برخی فقهای امامیه

فصل دوم : تبصره 2 ماده 295 قانون مجازات اسلامی

 فصل سوم : قتل پرونده      

 بخش سوم : نتیجه گیری

 گفتار اول : انتقادات

 گفتار دوم : پیشنهادات       

گفتار سوم : اصلاح مقررات جاری     

فهرست منابع

ضمائم