متن زیر قسمتهایی از فایل اصلی می باشد فایل اصلی در  13 صفحه به صورت فایل ورد و قابل ویرایش می باشد

مطالعه و بررسی رابطه مهارت زندگی و خشم

سوده محمدی

-         چکیده

این مقاله بصورت کاربردی به جمع آوری اطلاعات توصیفی توسط روش پیمایشی دلفی به تحقیق در زمینه ارتباط معنادار یا عدم وجود رابطه معنادار فرضیه های اصلی که هر یک از فرضیه های اصلی دارای فرضیه ها فرعی نیز می باشند می پردازد. فرضیه اصلی وجود ارتباط بین مهارتهای زندگی با خشم می باشد. روش نمونه گیری جامعه آماری بصورت تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انجام گردیده است. در این مقاله از آزمون کولموگروف و اسمیرنوف جهت تعیین ارتباط معنی دار بین متغی متغیرهای مستقل و وابسته، آزمون فرضیه های فرعی توسط ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. همچنین در این مقاله از آنالیز فاکتور بر مبنای روش جدید و پیشرفته معادلات ساختاری حداقل مربعات جزیی VPLS بمنظور تحلیل و بررسی ضرایب و فاکتورهای مهمتر، برآورد ضرایب متغیرهای مستقل و حتی تعیین میزان تاثیرگذاری هر یک از متغیرهای مستقل بر یکدیگر استفاده شده است. در نتیجه این تحقیق رابطه معنادار مهارتهای زندگی با خشم محاسبه و پیشنهادهایی برای ادامه و توسعه این مطالعه در خاتمه ارائه شده است.

-         کلید واژه ها

مهارتهای زندگی، کنترل خشم، پرخاشگری، مدیریت استرس

1-     مقدمه

در سال 1996 میلادی سازمان بهداشت جهانی، به منظور پیشگیری و همچنین افزایش سطح بهداشت روانی افراد و جامعه، برنامه‌ای با عنوان آموزش مهارتهای زندگی تدوین کرد. هدف از این برنامه افزایش تواناییهای روانی ـ اجتماعی کودکان و نوجوانان بود، برای اینکه بتوانند با مقتضیات و مسائل ودشواریهای زندگی، سازگارانه برخورد کنند. برنامة مهارتهای زندگی بر این اصل استوار است که کودکان و نوجوانان نیاز و حق دارند که بتوانند از خودشان و خواسته‌هایشان در برابر موقعیتهای سخت زندگی دفاع کنند [1].

اصطلاح مهارتهای زندگی به گروه بزرگی از مهارتهای روانی ـ اجتماعی و میان‌فردی گفته می‌شود که می‌تواند به افراد کمک کند تا تصمیماتشان را با آگاهی اتخاذ کنند، به طور مؤثر ارتباط برقرار کنند، مهارتهای مقابله‌ای و مدیریتِ شخصی خود را گسترش دهند و زندگی سالم و بارآور داشته باشند. مهارتهای زندگی می‌توانند اعمال شخصی و اعمالِ مربوط به دیگران و نیز اعمالِ مربوط به محیط اطراف را طوری هدایت کنند که به سلامتِ بیشتر منجر شود و سلامتِ بیشتر یعنی آسایشِ بیشترِ جسمانی، روانی و اجتماعی.

سازمانِ بهداشتِ جهانی در سالِ 1996، ده مهارت اصلی را به عنوانِ مهارتهای زندگی معرفی کرده و آنها را در پنج گروه زیر قرار داده است که در ادامه تعریف آنها را بیان می کنیم [2].

1- خود آگاهی ـ همدلی، 2- ارتباط ـ روابطِ میان فردی، 3- تصمیم‌گیری ـ حلِ مسئله، 4- تفکرِ خلاق ـ تفکرِ انتقادی، 5- مهارکردن هیجانات ـ مقابله با استرس

-        مهارت خودآگاهي، توانايي شناخت نقاط ضعف و قوت، نيازها، تمایلات و تصوير واقع بينانه از خود است تا حقوق فردي، اجتماعي و مسؤوليت هاي فردی بهتر شناخته شود. اين مهارت به سئوال مهم «من کیستم» جواب می دهد.

-        همدلي يعني اين كه فرد بتواند شرایط ديگران را درك كند و به آن ها احترام بگذارد. اين مهارت موجب مي شود تا به ديگران توجه كرده و آن ها را دوست بداریم و خود نيز مورد توجه و دوست داشتن ديگران قرار بگيريم.

-        ارتباط به ما مي آموزد براي درك موقعيت ديگران چگونه به سخنان آنان فعالانه گوش دهيم و چگونه ديگران را از احساس و نيازهاي خودآگاه نماييم تا ضمن به دست آوردن خواسته هاي خود، طرف مقابل نيز احساس رضايت نمايد.

-        روابط میان فردي موجب مي شود ضمن تقويت روحيه ي مشاركت، اعتماد و همكاري با ديگران بتوانيم مرزهاي روابط بين خود و دیگران را تشخيص داده و در جهت ايجاد روابط صحیح قدم برداريم و دوستي هاي نامناسب و ناسالم خود را خاتمه دهيم.

-        تصميم گيري به ما كمك مي كند تا با اطلاعات و آگاهي كافي با توجه به اهداف واقع بينانه خود، از بين راه حل هاي مختلف بهترين راه حل را انتخاب كرده و به كار بگيريم و پذيراي پيامدهاي آن نيز باشيم.

-        مهارت حل مسئله اين توانايي را به ما مي دهد كه با توجه به تجارب عملي و توانمندي هاي ذهني خود بتوانيم در جهت یافتن راه حل يا رفع مشكل قدم برداشته و به نتيجه مطلوب دست يابيم.

-        تفكر خلاق مهارتي است كه از كودكي مي آموزيم و قدرت كشف و توليد انديشه ي جديد را براي ما فراهم مي آورد و همچنین به ما كمك مي كند درمواجهه با حوادث ناگوار احساسات منفي خود را به احساسات مثبت تبديل كنيم.

-        تفكر انتقادی به ما مي آموزد تا موضوعات را به سادگي و قبول يا رد كنيم. در فرآیند تفكر انتقادی ابتدا موضوع مورد سؤال و استدلال قرار می گیرد و سپس پذیرش يا رد آن در تحلیل ذهنی نتیجه گیری می شود.

-        شناسایی، کنترل و مهار کردن هیجانات مثل خشم، ترس، لذت، غم و... و اثر آنها را مدیریت هیجانات می نامند. مدیریت بر هیجان شامل شناخت و کنترل احساسات و هیجانات خود و دیگران و مهار کردن آنهاست.

-        مقابله با استرس به ما كمك مي كند تا ضمن شناسايي هيجان هاي خود و ديگران و تأثير آن ها بر تفكرات و رفتارهايمان بتوانيم در مقابله با آن ها واكنش مناسب را از خود بروز دهيم.

پژوهشهایی که در حوزة مهارتهای زندگی در کشورهای دیگر و در کشور ایران انجام گرفته به منظور پاسخ دهی به دو پرسش بوده‌اند. یکی اینکه "چه مهارتهایی را می‌توان مهارت زندگی نامید؟" و دوم اینکه "با چه روشی می‌توان مهارتهای زندگی را آموزش داد؟". در تعدادی از پژوهشهای انجام شده که به پرسش نخست پرداخته‌اند، پژوهشگران با روشهای مشخصی همچون نیازسنجی، به انتخاب سنجیدة مهارتهای زندگی دست زده‌اند. به عنوان مثال ادیب(1382) برای شناسایی مهارتهای ضروری زندگی برای دانش‌آموزان ایرانی دورة راهنمایی از روش نیازسنجی استفاده کرده و ده مهارت ضروری را برای این دورة تحصیلی به دست آورده است [3]. سایرِ پژوهشها، مهارتهایی را انتخاب و آنها را به عنوان مهارت زندگی فرض کرده و به آموزش آنها پرداخته‌اند مثلاً تیمبرلاک، 2000 [4]، گی نر و همکاران، 1993 [5]، الیاس و همکاران، 1991 [6]، فتحعلی لواسانی، 1378 [7]. به عبارت دیگر، تعدادی از پژوهشها هم بر انتخاب مهارتها و هم بر آموزش آنها تأکید کرده‌اند. در حالی که بعضی دیگر، تنها بر آموزش مهارتها و ارزشیابی از نتایج آن تأکید کرده‌اند. در پژوهش حاضر سعی شده است که از هر دو روش استفاده شود. یعنی، مهارتهای ضروری زندگی برای دانش‌آموزان ایرانی با بهره‌گیری از روش نیازسنجی انتخاب شوند، سپس برای آن برنامه درسی تدوین شود و در نهایت از این برنامه مدلی برای ارزشیابی بدست آید. بطور کلی مهارتهای زندگی عبارتند از مجموعه اي از توانائي ها كه زمينه سازگاري و رفتار مثبت و مفيد را فراهم مي آورند، اين توانائي ها فرد را قادر مي سازند كه مسئوليت هاي نقش اجتماعي خود را بپذيرد و بدون لطمه زدن به خود و ديگران با خواست ها، انتظارات و مشكلات روزانه، به ويژه در روابط بين فردي به شكل مؤثري روبرو شود [8].

در این تحقیق، با استفاده از تعریف سازمان بهداشت جهانی از مهارتهای زندگی، درصدد بررسی رابطه معنادار مهارتهای زندگی و خشم هستیم.

1-     منابع

1-    WHO.(1996). Life Skills Education، Planning for research. Derision of mental health and prevention of substance abuse: Gevena.

2-    Lawrence W. Green, Lucie Richard, and Louise Potvin(1996) Ecological Foundations of Health Promotion. American Journal of Health Promotion: March/April 1996, Vol. 10, No. 4, pp. 270-281.

3-      ادیب، یوسف، بررسی میزان دستیابی نوجوانان ایرانی به مهارتهای زندگی، دانشگاه تبریز، فصلنامه علمی – پژوهشی، سال اول، شماره 4، 1385

4-    Timberlak. T. (2000). Comprehensive approach to social skills training with urban African-American adolescence. Ph.D dissertation in Temple University. AAT 9966011

5-      سازمان جهاني بهداشت، برنامه آموزش مهارتهاي زندگي. ترجمه نوري قاسم آبادي، ربابه، محمد خاني، پروانه(1377)‌. تهران، واحد بهداشت روان وپيشگيري از سوء مصرف مواد سازمان بهداشت جهاني.

6-      الياس، م،.يادگيري و آموزش مهارتهاي اجتماعي و عاطفي(مهارتهاي زندگي)، ت. م. فرهمنديان، تهران، پويش، 1379.

7-      فتحعلي لواساني، فهيمه، مقاله آموزش و مهارتهاي زندگي، چكيده مقالات همايش آموزش، فناوري در آموزش عمومي، تهران، سازمان پژوهش و برنامه ريزي درسي، 1379.

8-    Lloyd, C., Joyce, R., Hurry, J., & Ashton, M.(2000). Effectiveness of primary school drug education. Drugs: Education, Prevention and Policy.

9-      نوری قاسمی، ربابه، مهارت هایی برای زندگی، تهران، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور، 1377.

10-   آقاجانی، بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و منبع كنترل نوجوانان، دانشگاه الزهرا دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی، پایان نامه کارشناسی ارشد،

11-   انيل، هلن، كنترل و مهار خشم، ت. اكبر فرشيدنژاد و سينا حكيمان، اصفهان، فرهنگ مردم، 1383.

12-   قربانى، نيما، مهندسى رفتار ارتباطى، تهران، سينه سرخ، 1380.

13-   پاترافرون، رونالد، غلبه بر خشم، ت. مهدى مجرّدزاده كرمانى، تهران، مؤسسه فرهنگى راه بين، 1378.

14-   تارويس، كارول، روان شناسى خشم، ت. احمد تقى پور، چاپ سوم، تهران، دايره، 1371.

15-   تركمن ملايري، مهدي،  بررسي تاثير مشاوره گروهي جرات ورزي بر كاهش پرخاشگري و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان پسر شهرستان شيراز، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد ارسنجان، 1382.

16-   نعمتی سوگلی تپه، فاطمه، تأثیر آموزش گروهی مهارتهای زندگی (مدیریت خشم، جرآت آموزی، آرام سازی) بر افزایش جرأت مندی و کاهش خشم در بیماران قلبی، فصلنامه علمی – پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، سال سوم، شماره 9، 1387.

17-   جعفري، اصغر، تاثير آموزش مهارت هاي حل مساله به روش مشاهده گروهي بر كاهش اضطراب دانشجويان، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علامه طباطبايي، 1382.

18-   درتاج، فريبرز،  اعتباريابي و هنجار يابي مقياس اضطراب مدرسه، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علامه طباطبايي، 1372.

19-   شرقي، ح، بررسي تاثير آموزش ابراز وجود در عملكرد تحصيلي، اضطراب اجتماعي، پرخاشگري و افسردگي و ابراز وجود مراكز تربيت معلم استان خوزستان، 1382.

20-   نجار اصل، نسرين، اثربخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي بر خود پنداره و خشم دانش آموزان دختر پايه اول مقطع متوسطه شهرستان بهبهان، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد واحد اهواز، 1386.

21-   يعقوبي، ع، تاثير آموزش مهارت هاي اجتماعي خويشتن داري و همدلي به دانش آموزان پسر، افزايش مهارت هاي اجتماعي دانش آموزان مقطع راهنمايي شهر تهران، پايان نامه كارشناسي ارشد دانشگاه تهران، 1376.

22-  Arrindell,W. A.,sanderman, Hageman, W. J., & Pickersgill,M. J., (1991).correlation of assertive eness in normal and clinical samples: A multidimentional approach. Behavior research and therapy. Vol,12(4) 153-282.

23-  Williams, J.E., Nieto, F.J., Sanford, C.P., & Tyroler, H.A. (2001). Effect of an Angery Temperament on Coronary Heart Disease Risk. American Journal of Epidemiology, 154, 230-235.

24-  Schill, T., & Wang, S. (1990). Correlates of the MMPI-2 Anger Contents Scale. Psychological Reports. 67.800-802.

25-  Mona, P., Fitzmaurice, G., Kubzansky, L.D., Rimm, E.B., & Kawachi, I. (2003). Anger Expression and Risk of Stork and Coronary Heart Disease Among Male Health Professionals, Psychosomatic Medicine, 65,100-110.

26-  Mittelman, M. A., Meclure, M., Sherwood, J. B., Mulrg, R.P., Tofler, G.H., Jacobs, S.C., Friedman, R., Benson, H., & Muller, J.E. (1995). Triggering of Acute Myocardial Infarction Onset by Episodes of Anger. Journal of Psychosomatic Research, 92, 1720-1725.

27-  Kawachi, I., Sparrow, D., Spiro, A., Vokonas, P., & Weiss, S. T. (1996). A Prospective Study of Anger and Coronary Heart Disease. Ann Behavioral Med, 94, 2090-20-95.

28-  Gallacher, E.J., Yarnell, W.G., Sweetnam, P.M., Elwood, P.C., & Stansfeld, S. A. (1999). Anger and Incident Heart Disease in Caerphilly Study. Psychosomatic Medicine, 6, 446-453.

29-  Spreitzer, G.M.(1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement and validation. Academy of Management Journal, 38, 1442-1465

30-   بختیاری، حسن و دیگران، نقش راهبردهای مدیریتی در توانمندسازی مدیران، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال پنجم، شماره اول، صفحات 39-53.

31-  Neefe. Diane Osterhause,(2001). “Comparing levels of organizational learning maturity of colleges and universities participating traditional and non-traditional(academic quality improvement project) accreditation processes”.