پیش گفتار
سیر تحول انبار و انبار داری در کشور
اهداف و وظائف انبارها
سیستم انبارداری و مزیت های آن
مشکلات ناشی از فقدان سیستم مناسب انبارها
علل نگهداری موجودی ها
تعریف موجودی
تعریف انبار
مدیریت انبار
سازمان انبار
روابط و وظایف انبار با سایر واحدها
1. واحد بازرگانی
2. واحد تولید
3. واحد کنترل کیفیت
4. واحد فنی و مهندسی
5. واحد امور مالی
6. واحد امور اداری
انواع انبارها و نام گذاری آنها
1. انبارهای اجری
2. انبارهای فلزی
3. انبارهای چوبی
4. انبارهای متفرقه
الف/انبارهای پوشیده
ب/ انبارهای سرپوشیده یا هانگارد
ج/ انبارهای باز یا محوطه
تقسیم بندی دیگر انبارها بر اساس
گروه کالاها می باشد که عبارتند از
گروه اول- انبار کالاهای معمولی
گروه دوم- انبار مواد آتش زا و انفجاری
گروه سوم- انبار
مواد شیمیایی
گروه چهارم- انبار کالاهای فاسد شونده
گروه پنجم- انبار مواد گران قیمت
گروه ششم- انبار مواد فله ای(سیلو)
گروه هفتم – انبار کالاهای خاص (یک نوع)
گروه هشتم – انبار فاقد نور
گروه نهم – انباری که مستلزم وسایل حمل و نقل و حفاظت و
ایمنی مخصوص می باشد
تقسیم بندی دیگر انبارها از نظر کالاهای موجود در آن می باشد که عبارتند از
1- مواد اولیه یا مواد خام
2- کالای نیم ساخته (کالای در جریان ساخت)
3- کالای ساخته شده
4- اجناس خریداری شده جهت فروش
5- مواد و لوازم مصرفی
6- قطعات یدکی ماشین الات
7- ابزار آلات
8- اجناس اسقاطی
از سوی دیگر انبارها را از نظر چگونگی
ماهیت عمل آنها از یکدیگر می توان منمایز ساخت بر این اساس می توان انبارها
را به صورت زیر تقسیم نمود
الف/ انبارهای گمرکی و ترانزیت
ب/ انبارهای توزیع محلی
عوامل موثر در تعیین محل انبار
الف/ ظرفیت
ب/ سیستم های ارتباطی حمل و نقل
ج- محدودیت تهیه زمین
د/ هزینه های اماده سازی
ه/ محدودیت های قانونی
و/ مسایل ایمنی
ز/ در نظر آوردن حداقل هزینه برای ورود و خروج کالاها
ح/ استفاده از خدمات شهری
ط/ همسایگی
عوامل موثر در مدیریت انبار و اداره انبار
بخشهای مختلف یک مجتمع انبار
الف/ سالنهای ذخیره ساز اقلام کالا و مواد
ب/ بخشهای اداری و مالی
ج/ بخشهای خدماتی
عوامل موثر درطراحی یک مجتمع انبار
طبقه بندی
سیستم های مختلف طبقه بندی موجودی کالا
الف- طبقه بندی کالا بر اساس عملیات انجام کار
ب- طبقه بندی کالا طبق طرح ویژه
ج- طبقه بندی کالا بر اساس مشخصات وماهیت کار
کد گذاری موجودی ها
فواید سیتم کد گذاری
نگهداری کالا در انبار
1-پالت
انواع پالت از نظر جنس
الف- پالت پوبی
مزایای استفاده از پالت چوب
معایب استفاده از پالت چوبی
ب- پالت فلزی
مزایای استفاده از پالت فلزی
معایب استفاده از پالت فلزی
ج- پالت پلاستیکی
د- پالت چوبی فشرده
اکس پالت
2- قفسه
انواع قفسه
الف 1 – قفسه بندی سبک
الف 2- قفسه بندی نیمه سنگین
الف 3 – قفسه بندی جهت نگهداری لوله و میله
الف 4- قفسه بندی مخصوص ابزار
الف 5 – قفسه بندی به صورت گردان
ب- قفسه بندی برای نگهداری اقلام سنگین
ب 1 – این نوع قفسه بندی سنگین معمولی
ب 2- قفسه بندی سنگین متحرک
ب 3 – قفسه بندی سنگین قابل ورود به وسیله لیفتراک
چیدن کالا در انبار
روش های مختلف انبار کردن کالا
نکات مهم در چیدن کالا
1- استفاده حداکثر از فضای بالاسری
2- استفاده از فضای خارج ساختمان
3- رعایت اندازه اجناس
4- انبار کردن عمودی
5- فاصله قفسه ها
حمل و نقل در انبارها
وسایل حمل و نقل
نحوه انتخاب وسایل حمل و نقل
انواع وسایل حمل و نقل انبارها
1- نقاله ها
1 الف- نقاله کمربندی متحرک
1 ب- نقاله تسمه ای ثابت
1 ج- نقاله غلطکی
1د- نقاله گارمنی
1 ه – نقاله آویزی
1 و – نقاله هوایی (نئوماتیک)
1 ز- آسانسورهای سطلی
2- جراثقال
3- ارابه دستی
4- ماشین های نقلیه صنعتی
5- پالت (خرک)
6- لیفت تراک
متداولترین فرم های مورد استفاده در انبار
کارت انبار
برگ در خواست جنس از انبار
حواله انبار محصول
برگه مرجوعی کالا به انبار
برگ درخواست خرید
برگ توزین باسکول
برگ رسید کالا به قسمت بازرسی
فرم گزارش روزانه بازرسی (وارده ) و
یا (صادره)
رسید انبار
برگ برگشت از خرید
برگ تحویل اسقاط
جواز خروج
برگ کالای امانی ارسالی
برگ برگشت کالای ارمانی ارسالی
برگ کالای امانی دریافتی
برگ برگشت کالای امانی دریافتی
برگ تحول کالای ساخته شده به انبار
صورتحساب فروش
صورتحساب خرید
برگ کنترل اسناد
الف/ چیدن اجناس وکالاها
ب/ نگهداری اجناس وکالاها
ج/ استفاده از وسایل و ابزار کار مناسب
د/ باز کردن بسته بندی کالا
ه /جابجایی اجناس و کالاها
وظایف انبار قطعات یدکی
رسید مستقیم
رسید موقت
کدقفسه
فرم درخواست خرید خارجی
انبار گردانی
فرم برگشت کالا به انبار
کارت حسابداری ( حساب) انبار
برنامه حسابرسی موجودی کالا
موجودی ها
خرید
فروش
سایر بررسی ها
انبار
تعریف انبار
انبارهای موجود در شرکت صنعت چوب شمال
سفارشات
چیدن کالا
نکات مهم در چیدن کالا
کدینگ انواع و اقسام مختلفی دارد
بازاریابی
منابع و مآخذ
پیش
گفتار
متاسفانه در کشور ما به مساله انبار و ویژگی سیستم انبار و نحوه عملکرد آن و تامین
سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز آن توجه چندانی نمی شود. صرف نظر از کم توجهی
مسئولین انبارها و کارخانجات ، شاید بتوان یکی از علل عمده را که موجب مساله می
گردد عدم تمایل مدیران درجهت بهبود وضعیت انبار دانست در حالی که کم توجهی به
مسائل انبار دوباره کاریها و عدم کارایی را بدنبال می آورد در این مجموعه با ارائه
مطالبی پیرامون اهمیت انبارها و نحوه طبقه بندی و نام گذاری و طراحی فیزیکی انبار
و نحوه برنامه ریزی جهت اعمال کنترلهای مستمر و دوره ای و انبار گردانی انبارها در
ضایعات و موجودی ها و سیستم های نوین در بحث انبارها و نگهداری موجودی سعی در
اشنایی کارشناسان مربوطه را داشته ام.
سیر تحول انبار و انبار داری در کشور
تا شهریور ماه 1340 صدها بنگاه و موسسه و هزاران افراد عامل در نقاط مختلف
کشور نقاط مرزی و بنادر یا دایرکردن محوطه های محصور و مستقف و یا رو باز سالهای
سالی بود که به شغل انبار داری اشتغال داشته و این مکان ها را به نام بنگاه،
گاراژ، انبارکالا، بارانداز، سرای تجاری ، تیمچه و نظایر آن می نامیدند.
در این انبارها هیچ گونه مقرراتی جزء عرف محلی بین انباردار و صاحب کالا حاکم نبود
و عمدتا اختلاف شدید بین طرفین ایجاد می شد. کارمندان و کارگران این انبارها از یک
سرایدار یا نگهبان و چند باربر که حتی سواد خواندن و نوشتن هم نداشتند و یا قپان
دار و مسئول توزین کالا و نظایر آن تشکیل شده بود.
حمل و نقل داخلی انبار بیشتر بر روی دوش انسان و یا حیوان انجام می گرفت و چرخ های
دستی و کار جزء ابزار پیشرفته آنها به حساب می آمد.
اما موجودی انبار و مقادیر کالاهای مختلف متعلق به اشخاص در بیشتر مواقع در یک
دفترچه و یا بیجک که با سبک سیاق و با مداد به طور بسیار کثیف نوشته می شد استخراج
می گردید.
توزین کالا و علامت گذاری و شمارش و پلمپ کردن عدل ها و صندوق ها و بازرسی و ورود
و خروج کالا و طرز چیدن عدل ها در محوطه های انبارو سایر عملیات طبق رویه های
قدیمی و پر زحمت و غیراطمینان انجام گرفت.
وجود حشرات موذی و موش در انبارها غیرقابل اجتناب بوده هیچ گونه اقدامی برای
ضد عفونی و تهویه انبارها به عمل نمی آمد و چون اغلب انبارها فاقد ایمنی لازم بود
در صوت بروز حریق و یا حادثه دیگری هیچ راهی برای جبران زیان وارده به صاحبان کالا
در دست نبود.