طبقه بندي سازها :
به طور كلي سازهاي موجود در دنياي امروز به سه
دسته‌ي اصلي تقسيم مي شوند.
الف – سازهاي زهي :
در اين نوع از انواع
سازها توليد صوت ، توسط سيم يازه صورت مي‌گيرد . مهمترين نهاد در اركسترهاي قديم،
و اصلي ترين هسته در اركسترهاي امروزي را « سازهاي زهي » تشكيل مي‌دهند.
اين دسته ، خود به چند
دسته‌ي كوچكتر تقسيم مي گردد:
1- دسته‌اي كه سيم به واسطه زخمه زدن، به وسيلة
انگشت يا مضراب توليد صوت مي كند، مانند تار ، سه تار ، رباب، ماندلين ، بربط ،
چنگ و ... كه به طور كلي اين دسته را در سازهاي زهي به نام «سازهاي زهي زخمه‌اي »
مي‌شناسند.
2- دسته‌اي
كه صوت به وسيله كشيدن آرشه بر سيم حاصل مي شود . مانند : كمانچه ،قيچك ، ويولون و
... كه نام اختصاصي اين دسته « سازهاي زهي آرشه‌اي » مي باشد
3-
دسته‌اي كه با كوبيدن وسيله‌ي چكش مانند برروي
سيم ، صوتي حاصل مي‌شود مانند : سنتور ، سه تار، تار، «سازهاي زهي كوبشي ».
4-
دسته‌اي كه كوبيدن چكش روي سيم به وسيله‌ي نيروي
مكانيكي انجام مي گردد، مانند : پيانو، هارمونيكاي شستي دار و « سازهاي زهي شستي
دار»
ب-
سازهاي بادي:
آن دسته از سازهائيكه
صدا در آن ها به وسيله‌ي دميدن هوا و فوت كردن، ايجاد مي‌شود ، به نام «سازهاي
بادي » مشهور هستند اين دسته نيز به نوبه‌ي خود به چند شعبه‌ي كوچكتر تقسيم مي‌شود:
1- «سازهاي بادي چوبي » كه از چوب «آبنوس » يا ني
و خيزران ساخته شده اند . مانند : ني، سرنا ، فلوت ، هوبوا، باسون و...
2- دسته‌اي از سازها كه ازجنس مس ، برنج يا حتي
نقره‌ساخته شده اند مانند: انواع شيپور ،ترومپت ، ترومبون ، ساكسيفون ، كر و ...
«سازهاي بادي برنجي »
3-
دسته‌اي مانند پيانو داراي شستي هستند و حصول
صوت يا دمش هوا ، به وسيله‌ي نيروي مكانيكي يا الكتريكي صورت مي گيرد . اين سازها
داراي لوله هاي متعدد، كوتاه و بلند هستند ودر نتيجه‌ي دميدن هوا در اين لوله ها
يا زبانه ها صداهاي گوناگون و مختلف ايجاد مي گردد. مانند : ارگ ، آكوردئون ،
سازدهني ، ني انبان و ...« سازهاي شستي دار بادي »
ج- سازهاي ضربي
به اين دسته «سازهاي كوبه‌اي» و
« آلات ايقاعي » نيز مي گويند . و همچنانكه از نامش برداشت مي شود سازهايي هستند
كه به صوت از طرق مختلف وارد آوردن ضربه ، چه به وسيله دست به طور مستقيم ( مانند
دف و تنبك ) و چه به وسيله‌ي آلتي ديگر (مانند دهل و نقاره )حاصل مي آيد.