قسمتی از متن:

تعارض

تعارض و ماهيت آن[1]:

اگر همكاري و رفتارهاي خوب اجتماعي در يك طرف پيوستاري كه چگونگيِ كار كردن افراد وگروه­ها را با يكديگر در سازمان­ها توصيف می­كند قرار گيرد، در طرف ديگر آن مطمئنا ً تعارض قرار می­گيرد. اين واژه معاني زيادي دارد و براي اشاره به رويدادهايي با دامنه وسيع نظير اضطراب­هاي دروني ناشي از نيازها و خواسته­هاي رقابتي ( تعارض دروني ) تا خشونت بازبين كشورها ( جنگ ) مورد استفاده قرا رمي گيرد ( بارون و گرين برگ[2]، 1990 ). در حوزه رفتار سازماني تعارض عمدتا‌ً به مواردي اشاره دارد كه در آن واحدها يا افراد در درون يك سازمان بجاي كار كردن با همديگر در مقابل يكديگر كار می­كنند. فرهنگ لغت و بستر، تعارض را به صورت (نبرد و اختلاف نيروهاي متـضاد، و تضـاد موجـود بين غرايز يا اخـلاقيات و ايده آل­هاي ديني و اخلاقي) تعريف می­كند. . (فياضي، 1382). رابينز[3] (1990) معتقد است كه تعارض فرايندي است كه در آن شخص اول به طور عمدي می­كوشد تا به گونه­اي باز دارنده سبب ناكامي شخص دوم در رسيدن به علائق و اهدافش گردد. (خواجه اي، 1372)

داج[4] (1993) تعارض را عدم تطابق و تفاهم در مورد فعاليتهاي انجام شده تعريف كرده است. تامسون[5] تعارض را هر رفتاري كه از جانب اعـضاي يك سـازمان به منظور مخالفـت با ساير اعضاء صورت می­گيرد، می­داند. (ميركمالي، 1371)

با توجه به يك تعريف جامع و پذيرفته شده، تعارض فرايندي است كه از طريق آن يك گروه متوجه می­شودكه گروه ديگر اقداماتي را انجام داده است و يا در حال انجام است كه اثرات منفي را برخواسته­هاي او می­گذارد (گرين برگ، 1990). به عبارت ديگر عناصركليدي تعارض به نظر می­رسدكه در برگيرنده:

1) علائق متضاد بين افراد يا گروه­ها 2) شناخت چنين تضادهايي در علائق 3) اعتقاد بر اين اصل كه هر طرف علائق ديگري را خنثي خواهد كرد ( يا قبلا‌ً كرده است ) 4) اقداماتي كه در واقع چنين اثرات را به وجود می­آورد.

مراحل تعارض در سازمان ها

از دیدگاه رابینز(1998) فرایند تعارض از چهار مرحله تشکیل شده است:

1. مخالفت بالقوه: برای آنکه تعارض به وجود آید باید شرایط، موقعیت­ها و حتی فرصتهایی فراهم شود. از نظر رابینز، عواملی مانند نوع ارتباطات، وضعیت ساختار و ویژگی­های شخصی زمینه ساز یا عوامل بالقوه مخالفت هستند.