جهت گیری هدف:

بیش از دو دهه است که اکثر کارهای نظری و تجربی جهت گیری های انگیزشی^[1]بر انگیزش پیشرفت تمرکز یافته است. پیشینه پژوهش بر روی انگیزش پیشرفت در سال های اخیر به سمت چارچوب مفهومی گسترده تری برای سازماندهی مولفه های شناختی و عاطفی انگیزش جهت یافته است (ایمز،1992). تئوری جهت گیری هدف^[2] از جمله نظریه های انگیزش پیشرفت و اهداف پیشرفت^[3] آمده است یا جهت گیری های دو بخشی^[4] هستند و یا بصورت سه بخشی^[5] مطرح شده است. خاستگاه جهت گیری های انگیزشی به میزان زیادی برخاسته از کارهای دینر و دوک^[6] (1978، 1980)، ایمز و آرچر^[7] (1987، 1988)، نیکولز^[8] (1984)، دودا و نیکولز^[9](1992)، ایمز^[10](1992)، تورکیدسن و نیکولز^[11](1998)، دوک و لگت^[12](1998) و همچنین روبرتز، تریشر و کاواسانیو^[13](1997) و مارش^[14](1994) است.

الف: مفاهیم و تنوع جهت گیری های هدف

تئوری ها و مدل های متعددی در بحث از جهت گیری هدف مطرح شده است. اما هسته مفهومی همه آنها این است که چه قصد و نیتی برای فعالیت و رفتارهای مرتبط با پیشرفت وجود دارد. مفهوم جهت گیری هدف را باید از مفاهیمی مانند هدف گذاری^[15]و رویکرد هدف- محتوی^[16]تفکیک نمود. تئوری های هدف گذاری مانند تئوری لوکی و لاتم^[17](1990) بر دستیابی به اهداف خاص و نهایی مانند حل ده مساله بصورت صحیح تاکید دارد. لیکن تئوری جهت گیری هدف این بحث را مطرح می سازد که چرا فرد می خواهد ده مساله را صحیح حل نماید و چگونه به حل این مسایل مبادرت می ورزد. تفاوت این دو با رویکرد هدف- محتوی مانند تئوری فورد^[18](1992) در این است که رویکرد هدف-محتوی تاکید بر اهدافی دارد که منجر به هدایت رفتار می شود. در حالی که جهت گیری هدف بر مقصد و نیت برای پیشرفت در تکالیف تاکید دارد (پنتریچ و شانک^[19]، 2002).