کسب و کار الکترونیک
تجارت الکترونیک
اقتصاد ديجيتالي جديد[1]
که نتيجه پيشرفتهاي فناوريهاي شبکه است، مجموعه جديدي از قواعد و ارزشها را
ايجاب ميکند که رفتار عاملان آن
را تعيين ميکند. اين عاملان ميتوانند بصورت سازمانهاي تجاري و غيرانتفاعي و يا ديگر بازيگران بازار يعني مصرفکنندگان
فردي و گروهي، متمايز شوند. بازارهاي ديجيتالي، فرصتهاي جديد و غير محدودي را براي کساني که در آن کار ميکنند،
ارائه ميدهد. تحقق اين فرصتها، چالشهاي
جديدي را بهمراه دارد. بازيگران در اقتصاد ديجيتال درمييابند که براي کسب منافع، نگرشها و ديدگاههاي سنتي براي انجام کسب
و کار، نياز به تعريف مجدد دارد. در نتيجه، مفاهيم سنتي کسب و کار رها ميشود و مفهوم سازمان توسط موجوديتهاي
جديدي جايگزين ميشود که چالشهاي
ذاتي اين دوره اقتصادي جديد را منعکس ميکند. در جريان انقلاب صنعتي، شرکتها به ميزان شگرفي، از جوامع يکپارچه روستايي به
کانوني از سازمانهاي شهري مستقل، تغيير يافت. اين در دهه 1980 و 1990 با معرفي
فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات و ظهور سريع پارادايمهاي کسب و کار الکترونيکي،
جهانيتر و بيشتر مبتني بر همکاري شد. شرکت در عصر ديجيتالي، بصورت شبکهاي ميباشد يعني پيوند متقابل بر اساس سطوح
مختلف:
v بر اساس سطح زيرساخت اطلاعات[2]
(يعني از طريق اينترانتها)
v بر اساس سطح سازماني (مثل رهاکردن ساختارهاي سرسامآور سلسله
مراتبي گذشته و جايگزيني آنها با تيمها)
v بر اساس سطح شايستگيها[3] (مثل
شبکهسازي مبتني بر دانش) (Filos and Banahan, 2000).
از بين رفتن مفهوم سنتي سازمان، يکي از
نشانهاي اقتصاد آينده است و سازمانها بطور فزايندهاي، وابسته به فناوري ميشوند، در اقتصاد جديد، پايه
ارزشآفريني، بيش از اين، روي داراييهاي ملموس و قابل سنجش[4]
معطوف نيست. برخلاف سازمانهاي سنتي که
ارزشآفريني به ميزان زيادي، از سرمايهگذاري در چيزهاي ملموسي مثل کارخانه و ماشينآلات بدست ميآمد، سازمانهاي
عصر ديجيتال[5]
يا
سازمانهاي هوشمند[6]
از قدرت منابع هوشمند از قبيل اطلاعات/ دانش، ارتباطات، علائم تجاري و هوشمندي مبتني بر نوآوري و همکاري استفاده ميکنند تا
فرصتهاي جديد را شناسايي و بهرهبرداري
کنند (Filos
and Banahan, 2000).
بعلاوه، محيطهاي نامطمئن و بسيار متغير
اقتصاد جديد، نياز به تواناييها و شايستگيهاي جديد سازماني دارد. مزيت رقابتي، بيشتر از قابليت انطباق سازماني
بدست ميآيد تا کارايي سازماني. فناوريهاي سازمانهاي اقتصاد جديد، فناوريهايي
هستند که به شکلدهي جامعه اطلاعاتي کمک
کردند يعني فناوريهاي اطلاعات، ارتباطات و محتوا[7]، فضاي ديجيتالي واحدي را ساختهاند که بوسيله ويژگيهاي برجسته زير مشخص ميشوند:
اتصال و ظهور محيطهاي شبکهاي، همكاري
متقابل شركتها در عمليات يكديگر[8]
و حذف مرز سازمانی[9]، و سرعت و کيفيت بهتر جريان اطلاعات و ارتباطات.
فناوريها و استانداردهاي همكاري متقابل،
کليدي براي کسب و کار الکترونيکي است.