فضاهای دفاع پذیر و بی دفاع شهری در قالب 84 صفحه

فصل اول : طرح موضوع

فصل دوم : مبانی نظری

فصل سوم : تجارب داخلی و خارجی 

1-1-    مقدمه

شهر سيستمي پويا است که عملکرد ساختارهاي آن، پيوسته با هم تعامل دارند؛ براي تنظيم اين روابط و پايداري سيستم، هماهنگي و نظم و يکپارپگي در مديريت آن ضروري است. ساخت فضاهاي شهري بايد با عملکردها و فعاليت هاي انساني هماهنگ باشد و از لحاظ فيزيکي همه شرايط لازم براي حضور انسان ها را دارا باشد. فضاهاي عمومي به عنوان يکي از مکان هايي که مي تواند فضا و مامن آرامش و آسايش شهروندان باشد، همواره مورد توجه مديران و برنامه ريزان شهري بوده است. انسان ها پس از سپري نمودن يک روز کاري و براي رسيدن به يک آرامش روحي به مکان هايي پناه مي برند که بتوانند در آن، مدت زماني را با فراغت فکر سپري کنند. شهر های امروز نمی تواانند مانند گذشته،آرامش و امنیت را برای شهروندان فراهم کنند. آنها به دلیل تمرکز بالای جمعیت و فعالیت های خارج از مقیاس انسانی و فراوانی خودرو، به تدریج با شاخصه های آرامش و امنیت فضای شهری فاصله گرفته اند. 

 فضاهاي عمومي شهري امروزه در برنامه هاي توسعه شهري جايگاه با اهميتي يافته اند. اين امر ناشي از تاثير اين فضاها در تقويت وجهه فرهنگي- اجتماعي شهر و در نتيجه توليد سرمايه هاي اجتماعي و ايجاد آرامش شهري است. بر خلاف تصور عامه فضاهاي شهري، مفهومي فراتر از پيکره قابل مشاهده کالبدي داشته و معيارهايي همچون مباحث زيبايي شناختي يا ارزش هاي پيچيده اقتصادي و اجتماعي را نيز در بر مي گيرد. 

1-2-    طرح مسئله

  شهر كانون و بستر اصلي رشد و تكامل بشري است و يكي از ضرورت هاي پيدايش و تداوم شهر آرامش و آسايشي است كه انسان شهرنشين از سكونت در چنين فضايي بدست مي آورد. ميل به ديدن يكديگر در يك محيط عمومي و ديدن فضاي عمومي شهر به عنوان يك مطلوبيت در زندگي شهري به حساب مي آيد كه لازمه رها شدن افراد از زندگي پر دغدغه روزانه و رسيدن به يك آرامش روحي و داخل شدن به يك فضايي است كه علاوه بر اينكه راحتي حضور مردم در آن به خوبي احساس شود، احساس امنيت ساير شهروندان نيز در آن تامين گردد. تشويق مردم و اهميت به حضور آنها در فضاهاي عمومي شهري براي كاستن از وقوع نابهنجاري هاي اجتماعي و افزايش احساس امنيت ضروري مي باشد. خیابان ها به عنوان فضاهاي عمومي شهري با هدف ارائه خدمات مورد نياز شهروندان در پهنه فضاي شهری به وجود مي آيند كه اين فضاها ضمن ارائه خدمات متعدد، مكان هايي براي تشويق و حضور هر چه بيشتر افراد و گروه ها و ايجاد تعامل و ارتباط بين شهروندان نيز مي گردند. مسئله اي كه امكان دارد حضور مردم را در اين فضاهاي عمومي كاهش دهد فقدان امنيت است. همین امر سبب شده که تنها قشر خاصی از مردم شهر یا یک گروه سنی و جنسی مشخص که اکثراً شامل گروه جنسی مردان و در رده بزرگسالان می باشد از این فضاها استفاده نمایند.زیرا به دلایلی همچون احساس عدم امنیت و قرار گرفتن در معرض اعمال نابهنجار افراد،یا حتی به لحاظ ساخت کالبدی که به لحاظ سنی و جنسی باعث صدمه به گروه هایی هم چون سالمندان و کودکان می گردد،به فضای بی دفاع تبدیل گشته اند.فضاهای بی دفاع باعث تنزل کیفیت محیطی،از بین رفتن سرزندگی اجتماعی و عدالت و کم رنگ شدن امنیت در محیط عینی فضاهای شهری می گردند.

اما در بررسی فضاهای بدون دفاع در شهرها پرسش هایی مطرح می گردد،که با توجه به ان ها می توان در جهت بهبود و ارتقاء این فضاها کوشید:

فضاهای بی دفاع دارای چه ویژگی ها و خصوصیاتی می باشند؟

چه عواملی باعث به وجود امدن این گونه فضاها می شود؟ایا عوامل صرفاٌ کالبدی دخیل اند یا بایستی عواملی هم چون فرهنگ،اقتصاد و مسائل اجتماعی جامعه را نیز لحاظ نمود؟

چگونه یک فضا که با هدف به وجود اوردن بستری برای روابط اجتماعی و مناسبات افراد جامعه  به وجود می اید،قابلیت دفاعی خود را از دست داده و به فضای بی دفاع تبدیل می شود؟

در زمینه تعدیل و از بین بردن فضاهای بی دفاع،شهرساز چگونه وارد عمل می شود؟و حوزه عمل او محدود به دسته فعالیت های خاصی می گردد؟

ایا شهروندان در دفاع پذیر نمودن این گونه فضاها دخیل اند؟ و در چه سطحی وارد عمل خواهند شد؟