نقش شگفت انگیز تعلیم و تربیت در زندگی انسان بر هیچ خردمندی پوشیده نیست . تاکنون ضرورت آن مورد تردید قرار نگرفته است. زیرا که تعلیم و تربیت صحیح می تواند فرد را به اوج در زنها برساند و اگر غلط اند و او را به سقوط کشاند زیرا آدمی در آغاز تولدش فاقد علم و تربیت و کمال است.
تعلیم و تربیت یکی از عناوینی است که در جامعه امروز نقش اساسی دارد و اهمیت و توجه به آن ناشی از ارزشهای فردی و اجتماعی آن در تکوین نظام و جوامع بشری است. جوامع بشری سعی در آن دارد تا با مطالعه و تحقیق یاقته های خود در قالب راه حلهای مناسب و مطلوب ارائه دهند و در جهت پیشبرد و اهداف عالی و غائی بشر گامی بردارند و عوامل و متغیر های گوناگونی را که در جریان تعلیم و تربیت وجود دارد بشناسد. (شکوهی ، 1368، ص 88)
ضرورت تربیت عمومی با توجه به پیشرفت و پیچیده تر شدن زندگی برای مقابله با مسائل روزمره بیش از پیش حساس می شود تا آنجا که رشد سازمانهای تربیتی به عنوان شاخص و معیار تعبیر رشد سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. (معیری، 1375، ص 11)
اهمیت عمده آموزش و پرورش در نقش اجتماعی آن است که در آماده نمودن فرد جهت زندگی در میان انسان ها همت می گمارد. از جمله مسائل که در آموزش و پرورش هر کشور مورد ارزیابی و بررسی دقیق قرار می گیرد مسئله پیشرفت و افت تحصیلی وعوامل شکست وپیروزی دانش آموزان است که با بررسیهایی که از زوایای مختلف انجام می گیرد علل آن راپیدا کرده و در جهت رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط مثبت آن برنامه ریزی می نمایند.
نظریه اهمیت سواد و نقشی که والدین می توانند در پیشرفت دانش آموزان داشته باشند و راهنمای ایشان در مسائل آموزشی باشند اکنون این موضوع مطرح می گردد که آیا تحیلات والدین می تواند بعنوان عامل اثر گذارنده روی پیشرفت تحصیلی فرزندانشان مؤثر باشد.گروهی از صاحب نظران علوم تربیتی معتقدند عامل بیسوادی بعنوان یک مانع بازدارنده در تمام مقوله های اجتماعی دخیل است و والدین بیسواد معمولاً کمتر به مسأله پیشرفت تحصیلی فرزندان خود فکر می کنند.آنان اغلب به دنبال روال عادی زندگی خود هستند و با اولیای مدرسه همکاری لازم را ندارند بنابراین انگیزه یادگیری و پیشرفت در این قبیل خانواده ها ممکن است کمتر از دانش آموزان دیگر باشد. و فقدان انگیزه مانع پیشرفت تحصیلی خواهد شد.سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده همانند سایر عوامل در پیشرفت تحصیلی به اشکال مختلف یا افت تحصیلی تأثیر دارد. پایین بودن سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده موجب می شود والدین نتوانند دانش آموزان را یاری کنند و همچنین باعث می شود والدین در خانه از روزنامه ، مجلات ... کمتری استفاده کنند و فرزندان چنین خانواده هایی در محدودیت بسر می برند همچنین چنین خانواده هایی نمی توانند نگرش های لازم را به فرزندان خود برای ادامه تحصیلات بدهند. (بیابانگرد ،1375،ص 112)
با عنایت به اهداف تعلیم و تربیت و خصوصاً از دیدگاه اسلام که رسیدن به کمال است و خود نیز دارای هدف نهایی غایی، کلی و اهداف تفصیلی است باید گفت اهداف کلی که در مقایسه با هدف های غایی با عبارات دقیق تری بیان شده اند سیاست های آموزشی را از نزدیک القاء و تعقیب می کنند. باید توجه کرد ویژگی تربیتی باید همچون نهاد اجتماعی در نظر گرفته شود که نه تأثیر فردی بر فرد دیگر بلکه همچون تأثیر نسلی بر نسل دیگر ظاهر شود. (شکوهی ، 1368، ص 115 ص126)