مفاهیم جهانگردی و سفر :

 مفاهیم جهانگردی :

جهانگردی واژه ای است فارسی به مفهوم «جهان گردنده و آنکه دراقطار علم بسیار سفرکند» (دهخدا، 1325 -1360 ، 806،807 )

جهانگردی در فارسی به جهان را گشتن و سیر آفاقی کردن معنی می دهد و سفرهای داخلی را دربر نمی گیرد. (الوانی، 1373 ، 114)

در زبان فارسی، کلمه سیاح درگذشته به کسانی گفته می شود که با هدف و منظوری مشخصی دست به سفر می زدند مانند ناصر خسرو این واژه درزبان فارسی تا نیمه اول قرن بیستم درمعنای فوق بکار می رفت تا واژه جهانگرد و جهانگردی جای آنرا گرفت .(رضوانی، 1379 ، 15)

جهانگردی ظاهرا معادل سیاحت (عربی ) توریسم (فرانسه ) است ، سیاحت درعربی به معنای زیاد سفر کردن است .

درزبان فارسی از نظر کمی ، تفاوتی میان جهانگردی و مسافرت یا سفر وجود دارد یعنی اغلب فارسی زبانان جهانگردی را مترادف با زیاد سفر کردن می دانند ، درحالیکه واژه (سفر و مسافرت ) به سفرهای کوتاه مدت دور یا نزدیک نیز مربوط می شود . به کار بردن واژه جهانگردی درگفتگوی میان مردم چندان رایج نیست و بیشتر مردم ترجیح می دهند واژه های مسافرت ، سفر مسافربه کاربرند هر چند که این واژه ها ریشه عربی دارند . 

جهانگردی عبارت است از مجموعه فعالیتهای افرادی که به مکان های خارج از محل زندگی و کار خود به قصد تفریح و استراحت انجام امور دیگر مسافرت می کنند بیش از یکسال متوالی در آن مکانها نمی مانند .(داس ویل،1378 ، 17)

تفرجگران عبارتند از : بازدید کنندگان موقتی که مدت اقامتشان در سرزمین یا کشور مورد بازدید از بیست چهار ساعت بیشتر نیست ( سفر کنند گان یا کشتی تفریحی نیز شامل این گروه می شوند .

طبق تعریف سازمان جهانگردی ( wto) جهانگرد کسی است که به سرزمین یا کشوری غیر از جایی که اقامت دائمی دارد سفر کند و حداقل یک شب و حداکثر یکسال در آنجا بماند و دلیل عمده مسافرتش اشتغال به کاری به منظور دریافت دستمزد نیست .بنابراین جهانگردی ویژگیهای زیر را دارد.(محلاتی، 1380 ، 4و5)

· فعالیتی بسیار پیچیده و چند جانبه است که روابط بی شماری میان شاخه ها و رشته ها ی گوناگون فعالیتهای انسانی ایجاد می کند

· پدیده جهانگردی و پیامدهای آن از حرکت مردم برخاسته است، پس در واقع حرکت و جا به جایی مبنای جهانگردی است

· جهانگردی از آنجا که ترک خانه و بوم و رفتن به جایی دیگرمنشاء جهانگردی است این نوع فعالیت اصولا به فعالیتهای محل کار و اقامت دائم جهانگردکاملا تفاوت دارد .

· توقف فرد در مقصد موقتی است و پس از مدتی به مکان همیشگی خود مراجعت می کند

· مسافر، قصدی برای اشتغال به کار درمقصد مسافرت ندارد .

جهانگردی عبارت است از مجموعه ای از فعالیتها، پدیده ها و روابطی که از مسافرت و اقامت مردم درمحلی غیر از محل اقامت دائمشان بوجود می آید و این امر تا زمانی صادق است که اقامت موقت باشد و شامل اشتغال موقت نیز نشود.

جهانگرد داخلی کسی است که از محل اقامت خود حداقل 50 مایل دور شده و برای اهدافی از قبیل امور کاری تفریح امور شخص و استراحت در محلی اقامت گزیند. مدت اقامت او می تواند کمتراز یک شب یا بیشتر باشد .سفرهای بین محل کار وسکونت دراین تعریف قرار نمی گیرد.(الوانی، 7313 ، 20)  

جهانگردی در بردارنده مجموعه فعالیتهای است که دربخشهای تولید ، بازاریابی ، مصرف محصولات بی شماری مانند اجاره خودروها ، اتاقهای هتل ، غذا و غیره تاثیر دارد این صنعت نیازمند تحقق برنامه ریزی ، مدیریت و کنترل است (شفیع زاده، 1383 ، )

2 ـ 1 ـ 2 مفاهیم سفر عباتند از :

( بقیه سپیدی روز بعد از فروشدن آفتاب و سپیدی صبح ، صلح کردن میان دو قوم و میانجی گری کردن )

( بیرون شدن از شهر خود به محل دیگر رفتن ، قطع مسافت ، راهی را بپیمایند و از محلی دور ، توجه دل به سوی تعالی )(معین، 1376، 1888)

افرادی که با کشتی مسافرت می کنند ودربندری مسیر راه 24 ساعت می مانند(فیض بخش، 1355,4)

شاید دلیل اینکه سفر به معنای سپیدی صبح آمده است این باشد که سپیدی به مفهوم روشنی و درخشانی است که در طی سفر است که بسیاری از ناشناخته های ذهن آدمی تاریکی ها مجهولات درباره نواحی ، سرزمین ها ، طبیعت مردم ... شناخته می شود (روشنی ها ، معلومات) وانگهی ، سفر نیکی ها بدی های نهاد آدمی را روشن می سازد .

2 ـ 2 توریسم:

توریسم که واژه ای است فرانسوی از ریشه (تور) گرفته شده است. تور در زبان فرانسه به معنای حرکت دورانی (چرخش) عمل پیمودن ، ملی کردن پیرامون ، سیر کردن ، گردش نمودن.(محلاتی، 1380، 2)

به نظر پیر لاروس ، توریسم عمل مسافرت به منظور تفنن و لذت است و توریست کسی است که برای خشنودی خود و لذت بردن مسافرت می کند .( Larousse 1971 , 1079)

پل روبر می گوید: توریسم عمل مسافرت کردن و طی مسافت نمودن و رفتن به جایی غیر از مکان همیشگی و متعارف زندگی به منظور تفنن و لذت بردن است ( حتی اگر این کارشامل یک جابه جایی کوچک باشد یا اینکه هدف اصلی از این جا به جایی غیر از تفنن و لذت بردن باشد) و توریست کسی است که این کار را انجام می دهد . (P.Robert .1971,1079)

گردشگری دلیل کنجکاوی یا بیکاری و برای لذت بردن و تفریح یا بالاخره به منظور ادعای اینکه (مسافرت) کرده است به مسافرت می رود .

واژه ی توریسم نخستین بار درسال 1811 ، درمجله انگلیسی به نام اسپورتینگ ماگازین (مجله ورزشی) آمد درآن از این لغت به معنای مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت.

واژه توریسم درگذشته بنا به نظر اندیشه زمان بیشتر با معنایی لذت بردن و تفنن داشته است لیکن در قرن بیستم تحولاتی در زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه اروپا روی داد در مفهوم واژه توریسم و توریست دگرگونی بوجود آمد، کسی را توریست می گفتند که برای تجدید نیرو. رفع خستگی و خودسازی از راه آشنایی با اقوام و ملل گوناگون و شناخت پدیده های هستی بر مسافرت می رود .(محلاتی ، 1380، 3)

صنعت توریسم درسالهای آغازین قرن بیست یکم به یک فعالیت عظیم اقتصادی تبدیل گشته ویکی از درآمدترین و اشتغالزاترین صنایع جهان است که پیش بینی می شود تا سال 2007 میلادی این رقم به حدود 850 میلیار دلار افزایش یابد و تعداد گردشگران در سال 1999 از 664 میلیون به حدود 876 میلیون در سال 2007 افزایش یابد (نقشه جهانی اقتصاد،1383، )

گسترش گردشگری در سال 2007 سبب خواهد گردید که تعداد بی شماری درگوشه و کنار جهان جذب این صنعت شوند و زمنیه اشتغال بیش از 380 میلیون نفر درسطح جهان فراهم آید(همان    منبع، )  

2-3 تاریخچه مسافرت و جهانگردی :

2 ـ 3 ـ 1 عهد باستان

جهانگردی از دورانهای پیش در برخی از ممالک رایج بوده و افراد و گروههای خاصی درامر سفر مبادرت می ورزیدند .درسرزمین های اروپایی از دیر باز اشکال جهانگردی متداول بوده و شاهزاده های جوان و اشراف به منظور آشنایی باشیوه های مختلف حکومتی و نیز زندگی مردمان در نقاط مختلف مسافرت می نمودند . چنین مسافرتهایی جزئی از برنامه های سنتی آموزش و پرورش آنان را تشکیل می داده که بعضا به تدارک آن توسط سازمانهای ویژه ای که ماموریت ترتیب دادن آن را بر عهده داشتند انجام می گرفت .(رهنمایی، جغرافیا اوقات و جهانگردی،1369، 43)

هاردین امپراتور روم به قصد سیاحت و نظارت لحظه طلوع آفتاب از ستیغ قله اتنا رنج سفر را بر خود هموار کرد و رومیان صاحب مال و جاه همواره بمنظور اقامت و جلب منفعت خانه هایی را در روستا ها مالک بودند.(منش زاده،1376، 15)

مسلما شیوه مسافرت در روزگاران پیشین با امروز تفاوت بسیار داشته است. جهانگردی و مسافرت نیز مانند دیگر فعالیتهای آدمی به میزان تمدن درک و شعور و مقتضیات زندگی وی درمراحل گوناگون تاریخ بستگی دارد مثلا فینیقی ها و یونانی ها به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژگیهای معیشتی و باورهای مذهبی از روزگاران گذشته به مسافرت های بازرگان یا مذهبی می رفتند . دانشمندان یونان باستان دریا نوردان و بازرگانان فینیقی بین جزایر دریای مدیترانه رفت و آمد می کردند .کهن ترین نوشته یونان درمورد مسافرت دو منظومه ایلیاد و ادویسه است.(محلاتی،1380، 5)

یوناینها به جز اینکه مانند فینیقی ها به منظور کسب درآمد از خرید و ورزش کالا به سفرهای دریایی می رفتند بنا به استعداد فطری و ذوق علمی برای پژوهش و تحصیل و کسب آگاهی از وضعیت سرزمینها و ملتها نیز سفر می کردند .

درسرزمین روم و یونان باستان اشکالی از آنچه که امروزه اوقات فراغت می نامیم وجود داشته است که بعنوان مثال می توان از برگزاری مسابقات المپیک یونان باستان نامه برد در ممالک شرقی آثار بر جای مانده از نقاشی ها ، سنگها نبشته های تخت جمشید یا طاق بستان درخصوص شکار دسته جمعی درباریان حکایت از وجود نوعی از توریسم تفریحی و سرگرم کننده می نماید .

تا آنجا که اطلاعات تاریخی نشان می دهد سیر وسیاحت برای استراحت و تفریح از اوایل قرن 16 شروع شده و مردم برای بازدید از شهرهای بزرگ و معروف دنیا اقدام به مسافرت نموده اند بدیهی است که انگیزه اصلی سفر سیاحان معروفی چون مارکوپولو ، ابن بطوطه ، ناصر خسرو و امثال آنها را می توان تفریح و استراحت دانست بلکه اینان سیاحان حرفه ای بودند که برای اکتشافات ، تجارت ، ماجراجویی شناخت سرزمینهای اقوام دیگر و یا زیارت ومقاصدی که ناشی از استراحت و تفریح نبود اقدام به سفرهای چندین ساله می کردند.

درقرن 17 هجوم مسافران فرانسه بجایی رسید که موجب شد شخصی به نام سن موریس در سال 1672 نشریه ای بنام راهنمای سفر د رفرانسه منتشر نماید این نشریه برای مسافرانی نوشته شده بود که برای بازدید و ستایش زیباییهای فرانسه و آموختن زبان و آشنایی بانحوه زندگی مردمان به این کشور می آمدند .

به دنبال دگرگونی ها و تحولاتی که درساختار اجتماعی اقتصادی اروپا در ملی قرون 18 و19 ناشی ازانقلابات کشاورزی و صنعتی روی داد. به تدریج یک نوع مسافرت تفریحی برای استفاده از سواحل دریاها و سرگرمی و استراحت جای مسافرتهای سنتی ـ آموزشی اشراف را گرفت و افرادی که بدین منظور به ویژه در فرانسه مسافرت می کردند توریست نامیده می شدند. اینگونه مسافرتها را اصطلاحا مسافرت بزرگ می گویند طبقات مرفه اروپایی که دراین زمان موقعیتهای اقتصادی و سیاسی بهتری بدست آورده بودند با اشاعه مسافرتهای تفریحی به سواحل یا مناطق دارای آبهای معدنی به تدریج سنت دیرینه مسافرت بزرگ اشرافی را تحت الشعاع خود قرار دادند .(رضوانی،1379 ،30)

از قرن 19 به بعد دگرگونیها و تحولاتی گسترده درامر جابه جایی مسافران صورت گرفت راه آهن ساخته شد که این امر نقطه عطفی در تاریخچه مسافرت می باشد . بوجود آمدن راه آهن سبب گردید تا از یکسو مسافرت از انحصار طبقات مرفه و ثروتمند خراج گردد و از سوی دیگر باعث گردید تا از نارسایئهای سفر کاسته شود. در اواسط قرن نوزدهم توریسم بین المللی تحت تاثیر ایده های رومانتیک نقاشان و شاعران اعتلای جدیدی پیدا کرد که به موازات آن گسترش کوهنوردی و تصورات ناشی از کشف ارتفاعات ناشناخته ابعاد تازه ای به جریان جهانگردی داد و تحولات اخیر منجر به پیدایش نخستین تشکیلات سازمان یافته جهانگردی شد.(منشی زاده،1376 ، 17)

در بین طبقات پائین جوامع شهری جهانگردی کوتاه مدت استراحتی درحاشیه شهرها گسترش و تکامل یافت. توسعه جهانگردی و پیشرفت آن از زمانی شروع شد که از یکسو قوانین و مقرراتی در زمینه حق مرخصی برای کارمندان و کارگران به مرحله اجرا درآمد ا زطرف دیگر بالا رفتن سطح زندگی مردم درکشورهای صنعتی امکان مسافرت را ایجاد کرد. این دو عامل همراه با عامل سوم یعنی علاقه مندی مردم به بهبود وضع زندگی خود که توام با تشدید حس کنجکاوی آنان نسبت به وضع زندگی و پیشرفت سایر ملل بود خود به خود به توسعه جهانگردی کمک شایانی نمود .عمومیت یافتن جهانگردی ابتدا در نیمه دوم قرن بیستم بین کارمندان و سپس بعد از جنگ جهانی دوم در بین کارگران رواج یافت و به دنبال آن تاسیسات جهانگردی نیز در مناطق دارای جاذبه جهانگردی توسعه پیدا کرد .

در تمدن های آسیای هم تاریخ طولانی از سیاحت تفریح وگردش وجود دارد که نمونه های شناخته شده آن وجود تفرج گاههایی درمناطق خوش آب هوای چین و ژاپن است، اشراف چینی و میهمانان درفصل تابستان به مناطق خوش آب هوای سوژو ،هنگ ژوو و سایر مناطق دیدنی می رفتند در ویلاها و عمارت های کلاه فرنگی خوش می گذرانید ند.(چاک وای، 1382، 27)

فرمت ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 46

فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری

همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن

منابع فارسی کامل

منابع انگلیسی کامل