برای شروع موضوع زندان، ما در ابتدا به تعریف لغوی زندان می پردازیم.

تعریف لغوی

در لسان عرب مشهورترین الفاظی که مفهوم زندان را می‌رساند. واژه سجن و حبس می‌باشد. در قرآن کریم نیز مفهوم زندان در موارد فراوانی تحت الفاظ سجن^[1] و نیز کلمه حبس^[2] به معنای شایع آنها وارد شدهاست. با این وجود باید خاطر نشان کرد که این مفهوم در قالب الفاظ دیگر غیر از الفاظهای سجن و حبس نیز در قرآن بیان شده، که از آن میان می‌توان به مواردی چون^[3] امسک^[4]،حصر^[5]، نفی^[6] و اثبات^[7] اشاره نمود.اما از آنجا که فقط این دو ماده در معنای اصطلاحی آن رایح است و به طور مستقیم به موضوع بحث ما مربوط می‌شود در این قسمت به همین دو واژه بسنده می‌کنیم. خلیل‌بند احمد فراهیدی در بیان معنای لغوی "سِجنِ "می‌گوید: "سجن: زندان است و سَجن: زندانی کردن و سِجن: خانه‌ای است که شخص در آن محبوس شود. سَجِین: ] شخص زندانی است و سِجین[ : از نامهای جهنم

و در "لسان عرب" آمده است: سَبَحنَه یَسجُنُه سَجناً یعنی او را زندانی کرد... و در حدیث آمده است: ما شی ءٌ اَحَقَّ بطولِ من لسانٍ، و سَجَّان : زندانبان است .... و سَجَنَ الهمَّ یَسجُنُه: یعنی آن را در در نگهداشت... و سِجَّین بر وزن فِعَّیل از ماده سجن است... به معنای زندان و نام داره‌ای است در جهنم ... و در مورد سخن خداوند متعال: کلا اِنَّ کتابَ الفُجار لفی سجین، گفته شده است: یعنی به سبب پستی منزلتشان، در پیشگاه خداوند عزوجل، نامه اعمالشان در حبس است. ابن عرفه گوید: "هو فعیل من سجنتُ ای هو محبوس علیهم کی یُجازَوا بما فیه"^[8] و نیز گفته می‌شود: ضَربُ سِجَّین، یعنی شدید، گویی آن کسی را که بر او وارد آید، حرکت سلب کند که از جای تکان نخورد.^[9]

زمخشری (467- 538 هـ ق) نیز همین معنا را چنین تکرار میکند: "ضَربٌ سَجینٌ" ضربتی است که مضروب را بر جای ثابت و حبس می‌کند.^[10] و در تفسیر سخن خداوند متعال: