ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎﻧﻜﺪاري  

ﺑﺎﻧﻜﺪاري در ﺟﻬﺎن ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ داد و ﺳﺘﺪ و ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﺎﻻ (ﻏﻴﺮ از ﻣﺒﺎدﻻت ﺟﻨﺲ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ) ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺷﺮوع وﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺠﺎرت ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﭘﻮل ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻣﺤﺴﻮسﺗﺮﮔﺸﺖ و اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺳﻨﺠﺶ ارزﺷﻬﺎ و ﺑﺎﻻﺧﺺ وﺻﻮل ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن دور و ﻧﺰدﻳﻚ، ﺑﺎ وﺟﻮد ﺧﻄﺮاتﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻮل اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺆﺳﺴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺎﻧﻚ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد.  

ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﻧﻚ اﺻﻄﻼﺣﻲ اﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ از واژه آﻟﻤﺎﻧﻲ Bank ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﺧﺬ و رواجﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ از ﻛﻠﻤﻪ Banco ﻛﻪ ﻳﻚ ﻟﻐﺖ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﻲ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻧﻴﻤﻜﺖ ﺻﺮاﻓﺎن ﺑﻜﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﺪ اﺷﺘﻘﺎق ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻧﻚ ﻳﺎ ﻫﻤﺎنﻣﺆﺳﺴﺎت ﺻﺮاﻓﻲ آن روز ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺎم و روش ﻛﻬﻦ ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﭘﻮﻟﻲ و اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺎﻧﻜﻬﺎي اﻣﺮوزيﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ.

2-3- پيدايش بانکداري الکترونيکي

يکي از ابزارهاي ضروري براي تحقق و گسترش تجارت الکترونيک، وجود سيستم­هاي بانکداري الکترونيک است که همگام با سيستم­هاي جهاني مالي و پولي عمل و فعاليت­هاي مربوط به تجارت الکترونيک را تسهيل کند. در حقيقت مي­توان گفت که پياده سازي تجارت الکترونيک، نيازمند تحقق بانکداري الکترونيک است.

ايران در زمينه تجارت و بانکداري الکترونيک، کشوري جوان است و تا رسيدن به سطحي قابل قبول از آن، راه درازي در پيش دارد. ورود فنآوري جديد در اين دو زمينه، نيازهاي جديدي را در پردازش و تبادل داده­ها، ابزارها و زيرساخت­هاي مناسب پياده سازي آن، و نيزنحوه ارايه خدمات بانکي نوين مطرح کرده است. با نگاهي به تجارب کشورهاي پيشرفته و رشد خدمات بانکداري الکترونيک مي توان نيازهاي در حال شکل­گيري و روند افزاينده آن را در زمينه خدمات بانکي در ايران تا حد مناسبي پيش بيني کرد. نظر به روش­هاي سنتي موجود در بانک­هاي کشور و نارسايي اين روش­ها در اين ارايه خدمات جديد، تهيه زير ساخت­هاي مورد نياز در بانک­ها از ضرورياتي است که خوشبختانه مورد توجه مسئولان امر قرارگرفته است و فعاليت­هاي گسترده­اي در سيستم بانکي کشور براي ارائه بانکداري الکترونيک و ديگر خدمات نوين بانکي انجام شده است.

بانکداري الکترونيک

براي شناخت هر پديده­هاي لازم است تا ابتدا تعريف مشخصي از آن پديده و عوامل مرتبط با آن ارايه شده که از آن جمله مي توان به تعاريف زير اشاره کرد.

−     استفاده مشتريان از اينترنت براي سازماندهي، آزمايش و يا انجام تغييرات در حساب­هاي بانکي خود و سرمايه­گذاري و بانک­ها براي ارايه عمليات سرويس­هاي بانکي.

−     ارايه مستقيم خدمات و عمليات بانکي جديد و سنتي به مشتريان از طريق کانال­هاي ارتباطي متقابل الکترونيک. بانکداري الکترونيک شامل سيستم­هايي است که مشتريان مؤسسات مالي را قادر مي سازد تا در سه سطح اطلاع رساني، ارتباط و تراکنش از خدمات و سرويس­هاي بانکي استفاده کنند (کهزادي، 1382)

الف- اطلاع رساني: اين سطح ابتدايي ترين سطح بانکداري اينترنتي است. بانک اطلاعات مربوط به خدمات و عمليات بانکي خود را ازطريق شبکه هاي عمومي يا خصوصي معرفي مي کند.

ب- ارتباطات: اين سطح از بانکداري اينترنتي امکان انجام مبادلات بين سيستم بانکي و مشتري را فراهم مي آورد. ريسک اين سطح در بانکداري الکترونيک بيشتر از شيوه سنتي است و بنابراين، براي جلوگيري و آگاه ساختن مديريت بانک از هرگونه تلاش غيرمجاز براي دسترسي به شبکه اينترنتي بانک و سيستم هاي رايانه اي به کنترل هاي مناسبي نياز است.

ج- تراکنش: اين سيستم متناسب با نوع اطلاعات و ارتباطات خود، از بالاترين سطح ريسک برخوردار است و بايد سيستم امنيتي قوي بر آن حاکم باشد. در اين سطح مشتري در يک ارتباط متقابل قادر است تا عملياتي چون پرداخت صورتحساب، صدور چک، انتقال وجه و افتتاح حساب را انجام دهد.

 ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ 

ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ و ﻣﺨﺎﺑﺮات اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺒﺎدل ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲﺗﺴﻬﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ و دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺸﺘﺮي درﺷﻌﺒﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﻃﻮل ده ﺳﺎل اﺧﻴﺮ اﺳﺖ و دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺪلﻫﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ازﺟﻤﻠﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻧﻜﺪاري را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ.(کنجکاو ،میرحسینی ،1392 )

ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ، ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎت در ﺣﻮزة ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ اﻓﺰاﻳﺶ رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ارزش اﻓﺰوده ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، اﻳﻦ روش ﺑـﻪﺧـﻮﺑﻲ ﺗﻮاﻧﺴـﺘﻪ اﺳـﺖ ﻣﺴـﻴﺮ دﺳﺘﺮﺳـﻲﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺷﺒﻜﺔ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺎي ﺧﻮد و اﻧﺠﺎم ﺗﺮاﻛﻨﺶ ﻫﺎي ﻻزم را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﻨﺪ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿـﺮ، 30 ﺗـﺎ 40 درﺻـﺪ ﻛـﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ از ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴــﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .(راوند، 1389)

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ﮔﺴﺘﺮش آن ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎي ﭘﻮﻟﻲ و ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺟﻬﺎن، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺎدهﻛﺮدن ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺎرﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ، روشﻫﺎي ﺟﺎري ﺑﺎﻧﻜﺪاري را ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺤﻮل و دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.

ﺑﺎ رﺷﺪ روز اﻓﺰون ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن و ﻧﻴﺎز ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺖ ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻨﺎﺑﻊﻣﺎﻟﻲ، ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ ﺗﻔﻜﻴﻚﻧﺎﭘﺬﻳﺮ از ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و داراي ﻧﻘﺸﻲ اﺳﺎﺳﻲ در اﺟﺮاي آن اﺳﺖ. ﺑﻪﺟﺮأت ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ: ﺑﺪون ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ، ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺖ اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﻴﻚ،ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﺪه اي در ﺷﻜﻞ ﭘﻮل و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺎﻧﻜﺪاري ﮔﺮدﻳﺪه، ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺪﻳﺪي را ﺑﻪ ﻋﻨﻮانﭘﻮل اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و اﻧﺘﻘﺎل اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ اراﻳﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.  

اﻳﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮع ﺟﺪﻳﺪي از ﺑﺎﻧﻜﺪاري، ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮسﺑﻮدن ﺑﺮاي ﻫﻤﮕﺎن، ﺷﻴﻮه ﻋﺮﺿﻪ ﺧﺪﻣﺎت در ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻣﺘﺤﻮل ﺷﺪه و اﻳﻦ ﺗﺤﻮلﻫﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮوز ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎﻳﻲﻣﺎﻧﻨﺪ: ﺑﺎﻧﻜﺪاري ﺳﻴﺎر^[1]، ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ^[2]و ﺑﺎﻧﻜﺪاري ﻣﺠﺎزي^[3] را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.   ﻫﻢاﻛﻨﻮن، در اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ، ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺮ ﺧﻂ ^[4] ﺑﺎﻧﻜﻲ را ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﻮد از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻓﺮاﻫﻢآورده اﻧﺪ و ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در ﺑﺎﻧﻚ، اﻏﻠﺐ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ وبﺳﺎﻳﺖ وﻳﮋه ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﻣﺰ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ، زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﺗﺠﺎري و ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ کنند ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪاﻓﺰاﻳﺶ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲ و ﻏﻴﺮﺑﺎﻧﻜﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. (راوند،1389)

اﮔﺮ ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲﻛﺮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺑﺪاﻧﻴﻢ، در اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ از دﻫﻪ ﭘﻴﺶ، شروع ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از راﻳﺎﻧﻪ ﻛﺮدﻧﺪ. ﭘﺲ ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﺗﻤﺎم ﻛﺸﻮرﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ و اﻳﺮان ﻫﻢ از آن ﺑﻲﺑﻬﺮه ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﻣﻔﻬﻮم دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل 1991 و ﺑﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮيﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪونﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻌﺒﻪﻫﺎ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ.  

اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮه ﺟﻬﺎﻧﻲ رﻗﺎﺑﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎري، ﻣﺆﺳﺴﻪ اي در ﺟﺬب ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﻮد اراﺋﻪ دﻫﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺘﺮي در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي را اﺻﻞ ﻗﺮارداد و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﻞ ﭘﻲرﻳﺰي ﻛﺮد. ﻳﻜﻲ از اﺻﻮل ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺰوم ﺗﻨﻮع در اﺑﺰارﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي در ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﻲ وﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎﻧﻚ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻻزم ﻣﻲﺗﻮان در ﺷﺮاﻳﻂﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي او ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ. ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ در اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﻜﺪاري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ از ﺷﺒﻜﻪ   ﻫﺎيﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲﺷﺪه،راﻳﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﻲ،ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ،ﺗﻠﻔﻦﻫﻤﺮاه، ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻓﺮوش و ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮدﭘﺮداز اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ.  

فرمت ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 75

فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری

همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن

پیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلی

منابع فارسی کامل

منابع انگلیسی کامل