تعاريف زيادي از تعهد وجود دارد تعهد را مي توان نوعي الزام دانست كه آزادي عمل را محدود مي كند از نظر رابينز^[1]، تعهد عبارت است از حالتي است كه فرد سازمان رامعرف خود دانسته و آرزو مي كند كه در عضويت آن سازمان باقي بماند( اعرابي و پارسائيان، 1385،ص28).

سالانسیک^[2] تعهد را عبارت از پیوند دادن فرد به عوامل و اقدامات فردی وی می داند، یعنی تعهد زمانی واقعیت پیدا می کند که فرد نسبت به رفتار و اقدامات خود احساس مسئولیت و وابستگی نمايد.

مودی و همکارانش^[3]، تعهد را به عمل فراتر از وظایف مقرره اطلاق می نمایند. ابراز عملی تعهد، برای انجام دادن امور ضروری بوده مخصوصاً در مشاغل کلیدی و حساس، از اهمیت خاصی برخوردار است. کوک و وال^[4] نیز سه مفهوم  « احساس هویت و شناسایی » ،« وفاداری » و « آمادگی » را برای تعهد مطرح کرده اند. مرتضی مطهری، تعهد را به معنی پای بندی به اصول و قراردادهایی می داند که انسان نسبت به آنها معتقد است و بيان مي دارد.« فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و برای اهداف آن تلاش نماید» کانتر^[5] تعهد را تمایل افراد به در اختیار گذاشتن انرژی و وفاداری خویش به نظام اجتماعی         می داند(باقري و تولايي،1389: 96-73).تعهد واژه ای است كه از دیدگاههای گوناگون تعاریف زیادی برای آن ارائه شده است. مفاهیم متعددی مانند وجدان، اخلاق كاری، رغبت و مسئولیت پذیری، هرچند تفاوت های مفهومی دارند، اما معادل تعهد به کار می روند."تعهد یکی از عناصر محوری هر گونه اجتماع است و از لحاظ مفهومی در هر مورد از تعهد، نوعی ضرورت وجود دارد، ضرورت برای کسی در انجام عملی" (عموزاد و همکاران، 1390: 81-55).

2-1-3) انواع تعهد

برخی صاحب نظران و محققان 6 نوع تعهد را بر شمرده اند: (فرید، بردبار، منصوری،1388:‍160-150).

1.     تعهد نسبت به سازمان.

2.      تعهد نسبت به افراد و گروههای کاری(مردم).

3.      تعهد نسبت به شغل.

4.      تعهد نسبت به خود.

5.     .تعهد نسبت به ارباب رجوع.

6.     تعهد حرفه اي. (فريد و همکاران،1388:‍160-150).

 تعهد نسبت به سازمان

بطور کلی تعهد نسبت به سازمان به عنوان یک هسته مرکزی نگرش شغلی که چگونگی برخورد فکری و رفتاری کارکنان به شغل را مشخص می سازد، پژوهشهای زیادی را به سمت خود هدایت کرده است. از آنجا که سازمانها برای تحقق اهداف و اثربخشی خود به کارمندانی نیاز دارند که از سطح عملکرد بالایی برخوردار باشند و شرط این مساله مهم، داشتن کارمندانی متعهد و پایبند به سازمان و اهداف آن است. در این خصوص مدیران سازمانها باید دارای اطلاعاتی باشند تا بتوانند با راهکارهای مناسب، میزان تعهد کارکنان را در سطح مطلوبی نگه دارند (صفرنیا، 1390: 105-85).

تعهد در سازمان به انواع مختلف نظیر، تعهد مکتبی، تعهد ملی، تعهد خویشتن مدارانه، تعهد گروهی و تعهد سازمانی تقسیم می شود.

 ـ تعهد مکتبی از تعلق به یک جهان بینی به وجود می آید. میزان تقید فرد به الزامات نگرشی و گرایش مکتبی منجر به تعهد اصول گرایانه یا سازش کارانه می شود.

ـ تعهد ملی، همان حس ناشی از وطن دوستی است که فرد طی آن مصالح ملی و میهنی خویش را ملاک رفتار خود قرار می دهد.

ـ تعهد خویشتن مدارانه، از علاقه مندی بیش از اندازه فرد به منافع خود ناشی می شود و معمولاً افرادی که گرفتار خود برتربینی و یا بی توجه به منافع دیگران و سازمان هستند از آن برخوردارند، لذا به تناسب محور بودن منافع فردی و ناسازگاری آن با منافع سازمان، ناهنجاری های رفتاری بروز پیدا می کند.

 ـ تعهد گروهی، وابستگی فرد به گروه و ترجیح اهداف گروه، مشخصه اصلی این نوع تعهد است. تعهد گروهی می تواند در جهت تقویت فعالیت ها ي گروهی و یا پدیده گروه فکری، عمل کند(باقري و تولايي،1389: 96-73).

تعهد نسبت به افراد و گروههای کاری(مردم)

در این نوع تعهد، کارکنان نسبت به افرادی که برایشان کار و فعاليت می کنند، تعلق خاطر خاصی نشان   می دهند. این فعاليت مدیر را وا می دارد تا برای کمک به افراد از شیوه مناسب رهبری برای موفقیت در کارهایشان استفاده کند. فعالیت هاي اساسی كه این تعهد را شکل می دهند، عبارتنداز:

1_ نشان دادن علاقه و شناسایی مثبت به کارکنان

2_دادن بازخورد ارشادی

3_ ترغیب کارکنان به ارائه فکرهای خلاقانه (حاجی احمدی، 1382).

فرمت ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 50

فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری

همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن

منابع فارسی کامل

منابع انگلیسی کامل