تاریخچه بیمه

شاید سابقۀ تاریخی بیمه را بتوان در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح جست و جو کرد. در آن زمان چینی ها با استفاده از اصل تقسیم خطر کالای خود را به وسیلۀ شناورهای مختلف در دریا و رودخانه حمل می کردند تا اگر یکی از سناورها غرق شد ، شناورهای دیگر محموله را به سلامت یه ساحل برسانند. پدیده هایی مانند «زیان همگانی» یا خسارت مشترک و وام دریاییی که می توان آنها را سرآغاز پیدایش بیمه محسوب کرد در حقیقت مولود خطرهایی از قبیل غرق کشتی، طوفان، راهزنی های دریایی و سعی در جهت یافتن راهی برای مقابله با زیان های احتمالی بوده است(نادری ،1383).

سابقه فعاليت بيمه در كشور به صورت غير رسمي بيش از يك قرن است. نخستين بار در سال ۱۲۸۹ خورشيدي دو شركت بيمه خارجي به تاسيس نمايندگي در ايران اقدام كردند .اولين قانوني كه در ايران درخصوص شركت هاي بيمه به تصويب رسيد قانون مربوط به ثبت شركت ها مصوب دوم آذر ۱۳۱۰ است كه در ماده ۸ آن شركت هاي بيمه اعم از ايراني و خارجي را تابع نظام نامه اي دانست كه از طرف وزارت عدليه تنظيم مي شود .در واقع پیدایش بیمه در ایران با تأسیس نمایندگی بیمه توسط دو مؤسسه روسی بنام های نادژدا و قفقاز مرکوری در سال 1289 شمسی آغاز شد و بعد از آن نیز مؤسسه های بیمه خارجی دیگری ماننند آلیانس در سال 1304 و یورکشایر در سال 1308 که دومؤسسه بیمۀ انگلیسی بودند؛ فعالیت خود را در ایران آغاز کردند. تا سال 1314 شمسی 13 شرکت بیمه خارجی بساط نمایندگی خود را گسترده بودند تا این که در سال 1314 شمسی با پیشنهاد یک ایرانی آشنا به فن بیمه به نام الکساندر آقایان ، طرح و زمینۀ تأسیس یک شرکت بیمه به نام شرکت سهامی بیمه ایران فراهم گردید و دولت سرمایۀ آن را تأمین کرد. تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران در آن دوران ، با وجود رقابت های مکارانۀ مؤسسه های بیمۀ خارجی ، اولین قدم مفید و ملی در تاریخ فعالیت های بیمه ای در ایران استو تصویب قانون بیمۀ ایران در سال 1316 شمسی برای تنظیم روابط بیمه ای گام مثبت دیگری در راه تحریم موقعیت حقوقی و اجتماعی بیمه در ایران است. زیرا بیمه یک نهاد جدید امروزی است به همراه تمدن و تکولوژی به ایران آمده است وبرای آن که در جامعۀ سنتی ماجا بیفتد احتیاج به قانون و مشروعیت داشته است (همان، 153).

تاریخچه بیمه درمانی در ایران

در سال 1326 اولين بيمه درماني براي كاركنان شركت دخانيان ايران و تا سال 1328 تعدادي از سازمانهاي دولتي بطور پراكنده تحت پوشش بيمه درماني قرار گرفتند در اين سال سازماني تحت عنوان سازمان بيمه كاركنان دولت تاسيس گرديد كه كاركنان دولت را تحت پوشش قرار داد و تا سقف معيني هزينه هاي درماني آن را تعهد مي‌نمود. در سال 1352 سازمان بيمه خدمات درماني تاسيس گرديد و در سال 1356 سازمان بيمه خدمات درماني و سازمان تامين اجتماعي در وزارت بهداري ادغام شد تا اينكه پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال 1359 مجدداً سازمان تامين اجتماعي از وزارت بهداري جدا گرديد و بصورت مستقل فعاليت خود را ادامه داد و سازمان خدمات درماني تحت عنوان بيمه گري و درآمد و اداره اسناد پزشكي در تشكيلات بهداري به فعاليت خود ادامه داد تا اينكه در مهرماه 1374 با همت دولتمردان و قانونگذاران دلسوز نظام مقدس جمهوري اسلامي و با تصويب و اجراي خداپسندانه و مترقي بيمه همگاني با رقه اميد در دل آحاد جامعه فروزان گرديد و با تلاش متهدانه مسئولين محترم بيمه خدمات درماني ثمره اين سهم به بار نشسته و عينيت يافت كه لازمه تداوم اين كار خداپسندانه و مرتفع نمودن اشكالات و موانع موجود در سيستم اجرائي و پيدا كردن راه صحيح، اصولي، علمي و قانوني تا گامي موثر در جهت پيشرفت جامعه برداشته شود (http://tebyan-zn.ir/detailed-papers).

2-3-بیمه تکمیلی

با وجود تلاش‌هاي انجام شده، نهادهاي تأمين اجتماعي نتوانسته‌اند کل نيازهاي درماني خانواده‌هاي بيمه شده را تأمين کنند. پيش از انقلاب در ميان شرکت‌هاي بيمه، شرکت بيمه اميد در زمينه بيمه‌هاي درمان فعال بود. پس از انقلاب و از سال 1370 با تصويب شوراي عالي بيمه، شرکتهاي بيمه بازرگاني فعاليت خود را در اين رشته بيمه‌ها آغاز کردند.  شناخته شده‌ترين نوع اين خدمات بيمه اي، بيمه‌هاي درمان تكميلي هستند که " بيمه مازاد هزينه هاي بيمارستاني" نيز ناميده مي‌شود. بنابراين شرکت‌هاي بيمه جايگزين سازمان تأمين اجتماعي يا سازمان‌هاي مشابه نيستند بلكه نقش مكمل اين سازمان‌ها را در ارائه پوشش‌هاي بيمه‌اي بر عهده گرفته‌اند.

شرکت‌هاي بيمه در ازاي دريافت حق بيمه از هر نفر، پرداخت تا مبلغ معيني بابت هزينه‌هاي درمان شامل هزينه‌هاي دوران بستري شدن در بيمارستان، هزينه آمبولانس و ساير فوريتهاي پزشكي منجر به بستري شدن در بيمارستان را متعهد مي‌شوند. در سال‌هاي اخير شرکت‌هاي بيمه در ازاي دريافت حق بيمه اضافي، محدوده اين بيمه را تا حد جبران برخي از موارد درمان سرپايي گسترش داده اند. بيمه‌هاي درمان مکمل به اشخاص گردآمده در گروه، عرضه مي‌شود و فروش انفرادي آن بسيار محدود است. اين گروه دست کم بايد شامل پنجاه نفر باشد. به همين دليل اين بيمه را بيمه درمان گروهي مي‌نامند. گروه از نظر شرکت بيمه افرادي هستند که با هدفي بجز خريداري بيمه درمان يا هر بيمه ديگر تشكيل شده باشد (کریمی، 1384).

2-4-ابعاد خدمات بیمه‌ای

زودگذری : بیمه، نوعی فعالیت خدماتی است که می تواند در طول یک دوره زمانی طولانی دوام داشته باشد. این خصوصیت از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث بعضی از تفاوت ها بین بیمه و دیگرخدمات می شود. اما با این وجود، این خصوصیت ، شباهت های اساسی بیمه با خدمات دیگر را دستخوش تغییر نمی کند مثلا پرداخت خسارت توسط یک شرکت بیمه، صرف نظر از ارزش مادی که ایجاد می کند در مقایسه با کالاهای ملموس، هیچ گونه عنصر بادوام و ماندنی ندارد که بتواند برای مدتی باقی بماند. علاوه براین دربسیاری از اوقات، نیاز فرد به بیمه، یا تهیه خرید یک بیمه نامه تامین می‌شود.

فرد مداری : باتوجه به اینکه در برقراری روابط بیمه ای، وجود اعتماد، بسیار ضروری است، از این رو در بیمه، افراد و شخصیت، نگرش و رفتار آنها، بسیار مهمتر از فعالیت های خدماتی دیگر است. به طوری که می تواند بیشترین نقش را در برقراری روابط نامناسب بیمه ای داشته باشد.

غیرقابل ذخیره بودن :این ویژگی تقریبا در مورد کل سیستم بیمه مصداق دارد ونه تنها به خرید اولیه بیمه مربوط می‌شود بلکه با تمام روابطی که بعدا نیز ممکن است به وجود آید ارتباط پیدا می کند. آنچه که در مورد بیمه می تواند نگهداری و حفظ شود مثلا مدارک مربوط به سررسید بیمه نامه های عمر به عنوان چیزهای که قابل ذخیره کردن هستند قلمداد نمی شوند.

منحصر به فرد بودن : این ویژگی ممکن است درباره بیمه تا حدودی متفاوت باشد. در رشته هایی از بیمه که ارائه خدمات به نوعی شبیه خط تولید انبوه است و می توان حالت یک نواختی برای آن قائل شد ، مانند بیمه اتومبیل ،شاید تا حدودی استاندارد پذیر باشد. اما حتی در چنین حالتی نیز به میزان زیادی ، ویژگی منحصر به فرد بودن خدمت به ویژه در زمان خسارت وجود خواهد داشت .

تاثیرپذیری از مصرف کنندگان : این ویژگی نیز ممکن است درباره بیمه تا اندازه ای با خدمات دیگر متفاوت باشد . اما همان گونه که بعدا تشریح خواهد شد، ادراکات و پیش ذهنی های مصرف کننده، عامل مهمی در خرید بیمه نامه و یا تدوام یک قرارداد بیمه محسوب می شود. باتوجه به ویژگی هایی که برشمردیم می توان نتیجه گرفت که سیستم بیمه هرچه بیشتر بتواند بر ادراکات مصرف کننده تاثیر مطلوب داشته باشد، ویژگی های خدمتی بودن آن بیشتر می شود. بیمه به طور100% خدمت نیست؛ ولی به محصولات غیر ملموس، خیلی نزدیک تر است تا محصولات ملموس. مصرف کننده خدمات به هر نوعی از خدمت به عنوان محصولی خاص با یک سری خدمات جنبی نمی نگرد بلکه به عنوان یک کل به آن نگاه می کند. مصرف کننده ازهرنوع که باشد خدمات را به عنوان یک فرآیند کلی در نظر می گیرد و این فرآیندی است که بازاریابی  مدیر بازار باید برای آن بازارسازی کند (ناصحی فرو همکاران، 39).

انواع بیمه

برای رسیدن به یک طبقه بندی مناسب ، بازارهای بیمه رابه پنج حوزه بیمه فردی، بیمه خانوار، بیمه کسب وکار ،بیمه مزایای کارکنان و بیمه اجتماعی تقسیم می کنیم.( اوترویل ، 1381)

در تقسیم بندی دیگر انواع اصلی بیمه عبارت انداز :

بیمه های بازرگانی و بیمه های دولتی (عمومی ) ، که بیمه های بازرگانی خود به بیمه های اشخاص (عمر ، حوادث ، درمان ) ،بیمه های اشیاء ، بیمه های مسئولیت و بیمه های زیان پولی تقسیم می شوند و بیمه های دولتی نیز شامل بیمه های اجتماعی می باشند.

بیمه عمر

بیمه های عمر ، جزء بیمه های اشخاص محسوب می شوند. بیمه عمر ، قراردادی است که به موجب آن بیمه گردر مقابل دریافت حق بیمه، متعهد میشود که در صورت فوت بیمه گذار یا در صورت زنده ماندن او در موعد تعیین شده در قرارداد، مبلغ تعیین شده در قرار داد را به بیمه گذار یا شخص معیین شده از سوی او بپردازد ( اوبر، 1378).

قراردادهای بیمه عمر را به چهار دسته کلی تقسیم بندی کرده اند :

-       بیمه عمر زمانی (به صورت فوت یا خطر فوت ساده زمانی )

-       بیمه تمام عمر

-       بیمه عمر و پس انداز

-       مستمری ها ( باقری گیگل، 1384)

بیمه های عمررا از سه جنبه موضوع بیمه، شکل یا ترتیب انجام تعهدات بیمه گر و قصد بیمه گذار به تامین سرمایه یا مستمری، به صورت زیر طبقه بندی کرده اند :

- خطری که موضوع بیمه قرار می گیرد : از این نظر بیمه های عمر را به بیمه های خطر فوت، به شرط حیات و مختلط ( دارای خطر فوت و شرط حیات است ) تقسیم می کنند .

- شکل و ترتیب انجام تعهدات بیمه گر: ازاین نظر بیمه های عمر رابه بیمه های سرمایه ثابت و مستمری تقسیم می کنند.

- قصد بیمه گذار برای تامین سرمایه یا مستمری از نظر اینکه بیمه برای خود و یا برای بازماندگان یا اشخاص مورد توجه بیمه گذار و یا هردو باشد؛ از این نظر بیمه های عمر را به این سه دسته بیمه عمر در صورت حیات بیمه شده، بیمه عمر در صورت فوت بیمه شده و بیمه های عمر مختلط تقسیم می کنند. درکلیه بیمه های فوق، بیمه شده ممکن است یک نفر و یا دو نفر ویا چند نفر باشد(فرجادی ،1354).

فرمت ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 48

فصل دوم مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری

همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن

پیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلی

منابع فارسی کامل

منابع انگلیسی کامل