پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری(MSLQ[1] )یکی از پركاربردترين پرسشنامه هاي يادگيري خود - تنظيمي، از نظر ملّي و بين المللي به شمارمی رود(دونكن و مک كيچي[2]،2005).  

پرسشنامه راهبردهای یادگيری خودتنظيمی( MSLQ)توسط پينتریچ و دی گروت(1990)، ساخته شده است و نویدی در سال 1383 آن را به فارسی برگرداند. 

 این پرسشنامه با 47 عبارت در دو بخش باورهای انگيزشی(25 ماده) و راهبردهای یادگيری خودتنظيمی (22ماده) راهبردهای شناختی و فراشناختی تنظيم شده است.

خرده مقياس راهبردهای یادگيری خودتنظيمی شامل 22 عبارت بوده و سه وجه از خودتنظيمی تحصيلی یعنی راهبردهای شناختی،راهبردهای فراشناختی و مدیریت منابع را می سنجد. راهبردهای شناختی 11 عبارت مقياس را به صورت زیر به خود اختصاص داده است:

تکرار و مرور شامل عبارت های 77،14،24 ؛ بسط شامل یادداشت برداری شامل عبارت 17 ؛ خلاصه نویسی شامل عبارت های 73،11 ؛ سازماندهی شامل عبارت های 74،72،14،24،24 ؛ و درک مطلب شامل عبارت های 11،12. راهبردهای فراشناختی و مدیریت منابع 4 عبارت مقياس را به شرح زیر شامل می شود:

برنامه ریزی شامل عبارت های 74،14 ؛ نظارت و کنترل شامل عبارت های 71،71،13،24 ؛ نظم دهی شامل تلاش و پشتکار عبارات 14،13 ؛ و فعاليت نظم دهی عبارت 73.

بخش باورهای انگيزشی 23 عبارت مقياس را دربرگرفته و شامل چهار جزء خودکارآمدی،جهت گيری هدف،

ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان به شرح زیر می باشد:

خودکارآمدی شامل عبارت های 22،21،14،17،12،13،4،4،2 ؛ جهت گيری هدف عبارات 27،14،11،7،1 ارزشگذاری درونی عبارات 23،14،4،3 ؛ اضطراب امتحان عبارات 23،21،14،13،11،4،1.

روایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:

پينتریچ و دی گروت (1990 )، در بررسی روایی آن با استفاده از روش تحليل برای مقياس باورهای انگيزشی سه عامل خودکارآمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان و برای مقياس راهبردهای یادگيری خودتنظيمی دو عامل استفاده از راهبردهای شناختی و استفاده از راهبردهای فراشناختی و مدیریت منابع را به دست آوردند و ضرایب پایایی خرده مقياس های خودکارآمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان، استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی را با روش آلفای کرونباخ به ترتيب ،89/.، 78/.، 75/.، 83/.، 74/. تعيين کردند.

موسوی نژاد) 1376)، نيز برای بررسی روایی این پرسشنامه از روش روایی محتوایی و تحليل عاملی استفاده کرده و سه عامل راهبرهای شناختی سطح پایين، راهبردهای شناختی سطح بالا و خودنظم دهی فراشناختی را استخراج کرد.

هم چنین حافظی، افتخار و سیدنژاد (1390)، در پژوهش خود به منظور بررسی اعتبار ابزراهای مورد استفاده از روش روایی هم گرا[3]استفاده کردند و ضرایب همبستگی بین مقیاس و خرده مقیاس های پرسشنامه های (MSLQ,SRLS, TAI, ، انگیزه پیشرفت هرمنس) روی نمونه اعتباریابی مورد محاسبه قرار گرفت . شواهد به دست آمده از مناسب بودن روایی ابزارهای اندازه گیری حمایت می کنند.

پایایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:

رضیه و همکاران(1385)،ضریب پایایی این آزمون را روی یک گروه 30 نفری در فاصله زمانی یک ماه، 83/0 برآورد کردند.

خورسندی، کامکار و منوچهری(1389)، در پژوهش خود میزان آلفای کرونباخ را برای کل آزمون 90/0 و برای هر یک از خرده آزمون ها در دامنه ای از 68/0 تا 87/0 به دست آوردند. براساس نمونه موجود در تحقیق بیجرانو(2007)، آلفای کرونباخ مقیاس های فرعی در دامنه ای بین 60/0 تا 84/0 به دست آمد.

هم چنین موسوی نژاد(1376)، برای تعيين پایایی عوامل پرسشنامه  به ترتيب ضرایب آلفای 98/.، 79/. و 84/. را گزارش نمود. در این پژوهش جهت بررسی پایایی از روش آماری آلفای کرونباخ بر روی داده های بدست آمده استفاده شد که به ترتيب برای خرده مقياس های خودکارآمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان، استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی 85/.، 86/.، 77/.، 84/. و 78/. به دست آمد.

شیوه نمره گذاری پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:

ماده های این پرسشنامه از نوع آزمون های بسته پاسخ پنج گزینه ای طیف لیکرت از 1(کاملاً مخالفم) تا 5 (کاملاً موافقم) است. شایان به ذکر است که ماده های شماره ی 29، 30، 40 و 41 پرسشنامه ی مذکو برعکس سایر ماده ها نمره گذاری می شوند(شیرازی و تهرانی،1381).