فرمت ورد قابل ویرایش
تعداد صفحات: 39
مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری
همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن
منابع فارسی کامل
منابع انگلیسی کامل
مهارت های زندگی
مهارت چیست ؟
اصطلاح
مهارت در معانی مختلف بکار رفته است. وقتی گفته می شود کسی مهارت انجام
کاری را دارد مثلاً مهارت تایپ کردن، این بدان معنی است که او بامهارت
آموزش وتمرین می تواند به راحتی و به نحو احسن مطالب را تایپ نماید. او
کاربرد تمام کلیدهای ماشین تایپ را می داند و به طرز صحیح از انگشتان خود
استفاده می کند، او می تواند بدون نگاه کردن به کلیدهای ماشین تایپ ،
باسرعت مطالب را تایپ نماید. ممکن است هر کسی بتواند از یک دستگاه ماشین
تایپ استفاده کند و مطلبی را تایپ نماید. اگر مهارت تایپ کردن را نداشته
باشد، برای پیدا کردن کلیدها باید کمی وقت صرف کرده تا حروف را پیدا کند و
یا ممکن است فقط با یک انگشت کلمات را تایپ کند. یعنی حتی در صورت نداشتن
مهارت لازم ، می تواند مطالب را تایپ کند. اما فرق بین کسی که مهارت تایپ
کردن ندارد با کسی که این مهارت را دارد این است که او مطالب را در حداقل
زمان با کمترین غلط تایپ می کند. داشتن مهارت در تمام زمینه‌ها مطرح است به
عنوان مثال نجاری، رانندگی، آشپزی ونقاشی و زمینه‌های دیگر در حقیقت مهارت
یعنی داشتن زمینه‌های لازم برای انجام صحیح یک کار. در برنامه آموزش
مهارتهای زندگی، مهارت یعنی : توانایی ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر ،
انجام مسئولیت‌های اجتماعی، انجام تصمیم گیری‌های صحیح، حل تعارض‌ها و
کشمکش‌ها بدون توسل به اعمالی که بدون توسل به اعمالی که به خود یا دیگران
صدمه می زنند. به عبارت دیگر مهارتهای زندگی ، مهارتهای شخصی واجتماعی
است که هر فردی باید آنها را یاد بگیرد تا بتواند در مورد خود ، انسانهای
دیگر و کل اجتماع به طور مؤثر، شایسته و مطمئن عمل نماید (سازمان بهزیستی
کشور، دفتر پیشگیری ازآسیب‌های اجتماعی ،1386 ).
انسان
قدرت سازگاری با محیط را از لحاظ جسمی وروحی دارد به طوری که نه تنها می
تواند خودش را با محیط سازگار کند بلکه می تواند از تقلید کورکورانه دوری
کند ومیتواند بر محیط تأثیر گذاشته و آن را به روشی مناسب (با مهارت )
تغییردهد(انتظار فومانی وصالحی،2013).
تعریف مهارتهای زندگی
مهارت‌هاي زندگي عبارتست از آن گروه توانايي ها كه فرد را براي مقابله مؤثر با كشمكشها در موقعيت هاي مختلف زندگي ياري مي كند. اين توانایي‌ها فرد را قادر مي سازد تا نسبت به ساير انسانها، جامعه، فرهنگ و محيط خود مثبت و سازگارانه عمل كرده، سلامت جسماني و رواني خود را تأمين كند (اسکندری ،1380).این
مهارت‌ها باعث افزایش توانایی شناختی شده و توانایی شخص را در مواجهه با
انتظارات و سختی‌های زندگی روزمره افزایش می دهد.هر قدر ظرفیت روانشناختی
بالاتر وبیشتر باشد به همان اندازه شخص قادرخواهد بود سلامت روانی –
رفتاری خود را در سطح بهتری نگه داشته و با شیوه‌ای مثبت ، سازگارانه و
کارآمد به حل وفصل مشکلات بپردازد( باغبانی،1392). واین توانایی‌ها فرد را
قادر می سازند که مسئولیت‌های نقش اجتماعی خود را بپذیرد وبدون لطمه زدن به
خود و دیگران، با خواست‌ها، انتظارات و مشکلات روزانه به ویژه در روابط
بین فردی ،به شکل مؤثری روبرو شود. چایلدز و بروکز[1](1987)به
نقل از محمد خانی،(1389). مهارتهای زندگی را چنین تعریف کرده‌‌اند : همه
مهارت‌ها وآگاهی‌هایی که لازمه‌‌‌ی زندگی مؤثر هستند و در چهار زمینه
زندگی، خانوادگی ، تحصیلی ،اجتماعی و شغلی لازم و ضروری اند. به طوری که از
این زمینه‌ها قابل تعریف و قابل اندازه گیری به طور عینی می باشند.مفهوم
زندگی،چیزی جزمواجهه با مسایل وکوشش برای فهم وحل آن‌هااست(شعبانی،1392).
تاریخچه مهارتهای زندگی
آموزش مهارتهای زندگی در سال 1979 وبا اقدامات آقای دکتر گیلبرت بولتوین[2]
آغاز شد.وی در این سال یک مجموعه آموزش مهارتهای زندگی برای دانش آموزان
کلاس هفتم تا نهم تدوین شدکه با استقبال فراوان متخصصان بهداشت روان مواجه
گردید.این برنامه آموزشی به نوجوانان یاد می داد که چگونه با استفاده از
مهارتهای رفتار جرأت مندانه ، تصمیم گیری و تفکر نقاد در مقابل وسوسه یا
پیشنهاد سوء مصرف مواد از سوی همسالان مقاومت کنند. هدف بوتوین طراحی
یک واحد پیشگیری اولیه بود . پژوهش‌ها حاکی از آن بودند که این برنامه در
پیشگیری اولیه چندین نوع مواد مخدراز جمله سیگار موفق بوده
است(محمدخانی، 1389 ).
اهمیت مهارتهای زندگی
مطالعات
فزاینده‌ای ،آموزش مهارتهای زندگی را در پیدایش وتقویت توانمندی‌هایی
ازقبیل تصمیم گیری، انگیزش پیشرفت ، پذیرش مسئولیت ، ارتباط سازنده با
دیگران ، عزت نفس مثبت ، رشد مهارتهای سازمانی ، حل مشکل ، انتخاب هدف ،
خود نظم دهی و مهارتهای ارتباطی و پیشگیری از آسیب‌ها مؤثر ومفید
دانسته‌اند (رحیمیان بوگر،محمدی فر،محمد علی
،نجفی،محمود،دهشیری،غلامرضا،1392).
آموزش مهارتهای زندگی با ارتقاء بهداشت روانی وآمادگی رفتاری، فرد را به رفتاری سالم و اجتماعی مجهز می کند( میلر[3] ،2008).
آموزش مهارتهای زندگی فرد را قادر می سازد تا دانش، ارزش ها ونگرش ها را
به توانایی های بالفعل تبدیل کند.مهارت های زندگی بر ادراک فرد از کفایت
خود واعتماد به نفس وعزت نفس اثر دارد وبنابراین نقش مهمی درسلامت روان
دارد. همراه با افزایش سطح بهداشت روان ، انگیزه‌ی فرد در مراقبت از خود
ودیگران، پیشگیری از مشکلات بهداشتی ومشکلات رفتاری افزایش می یابد( سازمان بهداشت جهانی[4]،2009)