توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در بخش دولتی با هدف استقرار دولت الکترونیک آغازگر مرحله جدیدی از حیات مدیریت بخش عمومی است که از واپسین سال های هزاره دوم میلادی مورد توجه تئوری پردازان و کارگزاران بخش عمومی بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است و دولتها در تلاش اند با استقرار آن گام مهمی در راستای حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی بر دارند.  دولت الکترونیک به عنوان یک ابتکار عمل جدید در صدد است زمینه دسترسی شهروندان به خدمات عمومی را از طریق قابلیت های فناوری اطلاعات فراهم سازد و روابط مدیریت دولتی و شهروندان را به گونه های جدید پایه ریزی کند (یعقوبی، 1386، ص103).

تعریف دولت الکترونیک

از دولت الکترونیک تعاریف مختلفی ارایه شده است که از میان آنها به چند مورد اشاره می شود.

گرونلند دولت الکترونیک را به عنوان فرآیندهای تجدید ساختار جهت نیل به کارایی بهتر، خدمات بهتر و مشارکت دموکراتیک تعریف می کند(گرولند[7]،2001).

دولت الکترونیک عبارت است از استفاده از تکنولوژی اطلاعات بویژه اینترنت، در ارائه خدمات عمومی، با سهولت بیشتر، مشتری پسندتر، با صرفه تر، و در مجموع به طریقی متفاوت و بهتر.  به عقیده هیوز در تعریفی وسیع تر می توان دولت الکترونیک را پذیرش هر نوع تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات از جانب دولت تعریف کرد (هیوز، 1383).

دولت الکترونیک، شیوه ای برای دولتها به منظور استفاده از فناوری اطلاعات و دیگر فناوری های جدید است که به افراد تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی، اصلاح کیفیت آنها و ارائه فرصت های گسترده برای مشارکت در فرآیندها و نمادهای مردم سالار می دهد (رضائی و داوری، 1383).

فرگوسن معتقد است دولت الکترونیک مستلزم سبک های رهبری جدید؛ روش جدید بحث و اخذ خط مشی و سرمایه گذاری، روش های جدید ارزیابی آموزشی، روش های جدید گوش دادن به شهروندان، و روش های نوین سازماندهی و ارائه خدمات و اطلاعات می باشد ( فرگوسن[8]،1993).  

دولت الکترونیک عبارت است از ارائه خدمات و اطلاعات دولتی از طریق اینترنت یا سایر رسانه های الکترونیکی که در این صورت سیستم های ارائه خدمات و اطلاعات مبتنی بر اینترنت بر خلاف ساختارهای سنتی که سلسله مراتبی، خطی و یک طرفه اند حالتی غیرسلسله مراتبی، غیرخطی و دو طرفه به خود گرفته و به صورت بیست و چهار ساعته و هفت روز در هفته به ارایه خدمات بر خط می پردازد (وست،2004).  دولت الکترونیک به معنای استفاده دولت از اینترنت در راستای ارائه خدمات عمومی، جمع آوری داده ها و بهبود فرآیندهای مردم سالار به کار رفته است (ریچ نیدر[9]،2003).

دولت الکترونیک به معنی اجرای الگوهای سودمند برای شهروندان، صنعت، کارکنان و سایر ذینفعان با هدف جهت دهی به تعاملات برخط کسب و کار به کار رفته است و درصدد یکپارچه کردن استراتژی، فرآیند، سازمان و فن آوری است، به گونه ای که کاربران قادر باشند با روشی آسان به خدمات دسترسی پیدا کنند (واتسون وداویس[10]،2002).

دولت الکترونیک عبارت است از روش های مختلفی که مدیران دولتی با شهروندان از طریق اینترنت، پست الکترونیکی، ویدئو کنفرانس، و سایر روش های دیجیتالی ارتباط برقرار کنند (کرادو و رامیتو[11]،2003).

کمیسیون اروپا دولت الکترونیک را بدین گونه توصیف می کند: "کاربرد ICT در مدیریت دولتی که با تغییر سازمانی و مهارت های جدید به منظور بهبود خدمات دولتی و فرآیند دموکراتیک، و حمایت قوی جهت خط مشی های عمومی، ترکیب شده است"(اکسون واسکالن[12]،2008).

بسیاری از صاحب نظران از آنجا که دولت الکترونیک را یک عامل مهم در افزایش دموکراسی می دانند آنرا بدین صورت تعریف می نمایند: "دولت الکترونیک فضایی برای تعاملات قوی مبتنی بر آزادی، بازبودن، و بحث و مطالعه منطقی جهت ایجاد درک از دیدگاه های متفاوت و ارتقاء توافقات مستدل بر موضوع های سیاسی می باشد"(دالبری[13]،2001).

- ويژگي‌هاي دولت الکترونيک

هدف دولت الكترونيك ارائه خدمات بهتر، با هزينه، كمتر و اثر بخشي بيشتر است؛ ولي نمي‌توان استاندارد مشخصي براي ساير ويژگي‌هاي آن معرفي كرد، زيرا هر دولتي مي‌تواند با توجه به نيازهاي جامعه خودش نظام دولت الكترونيك را پايه‌ريزي كند، در واقع دولت الکترونیکی به نوعی دولت باهوش است:

                       دولت باهوش      Government SMART  = Government - E

- (S (SMALL : دولت الكترونيك نبايد گستردگي بيش از حد داشته باشد؛ تا بتواند از اتلاف نيروي انساني و سرمايه جلوگيري كند؛ بنابراين بهتر است دولت‌هاي بزرگ به دولت‌هاي محلي كوچك‌تر تقسيم شوند؛

- (M (MORAL: دولت الكترونيك بايد مقيد به اخلاق بوده و حريم اطلاعات خصوصي شهروندان را حفظ نمايد؛

- (A (AUDITABLE: دولت الكترونيك بايد نسبت به فعاليت اجتماعي، اقتصادي و سياسي كه انجام مي‌دهد جواب گو باشد؛ بدين معني كه شهروندان بتوانند تا حد امكان از روند پيشرفت اين فعاليت‌ها آگاهي‌هاي لازم را كسب كنند؛

فرمت ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات:72

مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری

همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن

پیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلی

منابع فارسی کامل

منابع انگلیسی کامل