اهداف و دامنه عملكرد ارگونومي
مهمترين اهداف ارگونومي عبارتست از
الف) ايمني ـ بهداشت
ب) توليد ـ بهره وري
فعاليتهاي متنوع صنعتي يا غيرصنعتي بطور دقيق مد نظر دارد.
ميتوان به شرح زير دانست :
1) بررسي ميزان توانمندي شاغلين با توجه به نوع كار و انرژي مصرفي
2) مطالعه ابعاد فيزيكي بدن (آنتروپومتري) و كاربرد اين دسته از اطلاعات در طراحي ايستگاه هاي كار
3) طراحي ارگونوميك ابزارهاي دستي
4) طراحي ايستگاه هاي كار نشسته، ايستاده (يا توام) و آناليز سيستم انسان ـ ماشين
5) بررسيهاي روانشناختي از ديدگاه نحوه ارتباط بين افراد
6) تعيين رژيمهاي كار و استراحت (زمانهاي استراحت و مدت انجام كار)
7) بررسي روشهاي حمل دستي كالا و طراحي خطوط بسته بندي و بارگيري دستي
8) بررسي صدمات اسكلتي عضلاني مرتبط با كار و آناليز وضعيتهاي بدني
9) بيومكانيك شغلي
10) ارگونومي و كار در منزل
11) كاربرد بهينه رنگ و موسيقي در محيطهاي كار
آنچه در بالا ذكر شد بخشي از موضوعاتي است كه از ديدگاه مهندسي انساني قابل بررسي و ارزيابي ميباشد، كه نكاتي در مورد برخي از آنها به اختصار ذكر ميشود.
سيستم انسان ـ ماشين
سيستم انسان ـ ماشين يكي از سيستمهاي فراگير در مبحث ارگونومي است كه داراي چهار فاكتور اساسي ميباشد كه عبارتند از انسان ـ محيط تجهيزات ـ شغل، بديهي است چنانچه بتوان در هر سيستم يا محيطي اين چهار عامل را آناليز نمود ميتوان مزايا و معايب آن سيستم يا ساختار را معين ساخت و بدنبال آن به بررسي معايب و رفع آنها پرداخت به بيان ديگر هر سيستم كاري شامل عناصر و اِلِمانهاي انساني و تجهيزاتي ميباشد كه مستقر در يك محيط تعريف شده اي هستند اين سيستمها يا به تعبيري ارگوسيستمها ميتوانند به شكلهاي ساده يا پيچيده كه تحت نام كلي سيستم انسان ـ ماشين نيز خوانده ميشوند، مطرح گردند.
بالطبع هر يك از المانهاي تشكيل دهنده يك سيستم انسان ـ ماشيني ميتواند بر حسب نوع و شرايط، اثرات قوي يا ضعيفي را بر روي ديگر عوامل سيستم بگذارند.
ارگونومی چیست؟
توانایی همگام سازی بدن با حرکات ورزشی را ارگونومی گویند
نرمش در هنگام استراحت و بين کار سودمند است . ( براي رفع خستگي مي توان از حرکات کششي استفاده نمود ) . براي کاهش خستگي چشم بايد هر چند مدت يک بار به نقطه اي در فواصل دور نگاه کنيد . در هنگام کار با رايانه اگر بدن کشيده باشد و سر بالا نگاه داشته شود و شانه ها آويزان باشد بالا تنه در راحت ترين حالت قرار خواهد گرفت ، چرا که بد نشستن انجام کار را سخت تر کرده و منجر به خستگي ماهيچه ها و ايجاد عوارض مي شود .