سقراط.. 4

افلاطون.. 7

ارسطو. 9

زنون.. 11

اپيكور. ش12

متفكران اسلامى.. 13

فارابى.. 14

غزالى.. 15

خواجه طوسى و ابن مسكويه. 16

پى‏نوشتها: 26

پیشگفتار

يكى از مفاهيم مهم در اخلاق و فلسفه ‏اخلاق، مفهوم سعادت است. واژه سعادت كه ‏در زبان انگليسى با و در لاتين با eudaimonia به آن اشاره مى‏شود از ديربازنقشى اساسى در اخلاق و فلسفه اخلاق داشته‏ است مكاتب مختلف يونان باستان هر يك ‏بگونه ‏اى خاص اين مفهوم را در نظام اخلاقى ‏خود جاى داده و كاركردى ويژه براى آن در نظرگرفته ‏اند. در نظام اخلاقى اسلام نيز مفهوم‏ سعادت‏ مفهومى كليدى ومحورى‏ است‏كه‏ هرچندتشابهات بسيارى با ديگر مفاهيم اين واژه درنظريه ‏هاى اخلاقى گذشته دارد ولى تفاوتى‏ بزرگ نيز دارد كه سبب شده تا فلسفه اخلاق‏ اسلامى از اين حيث نيز ويژگى خاص و ممتاز داشته باشد. در اين نوشتار سعى شده با سيرى‏ گذرا در آثار فلاسفه يونان، خصوصا سقراط،افلاطون، ارسطو، زنون، اپيكور و آثار برخى ازانديشمندان اسلامى ديدى اجمالى نسبت‏ به ‏جايگاه سعادت در دو فلسفه اخلاق يونان و اسلام فراهم آيد. شايان ذكر است كه غرض اين ‏نوشتار نقد و تحليل آراء اين بزرگان در اين‏زمينه نيست و آنچه مى‏تواند موجب بصيرت‏ بيشترى در مورد جايگاه مفهوم سعادت درفلسفه اخلاق شود بررسى پيشينه اين مفهوم در سنت مسيحى و در آراء متفكران غربى مثل‏ها بز، لاك و خصوصا كانت است. 
بحث‏ خود در مورد سعادت را با ذكر دو پيش فرض آغاز مى‏كنيم كه پذيرش آنها براى‏ اعتقاد به سعادت به عنوان غايت نهايى افعال‏ آدمى لازم است. پيش فرض نخست آنكه افعال ‏انسان داراى غايت است و پيش فرض دوم ‏آنكه غايت تمام افعال انسانها واحد است...