دانلود پایان نامه ارزیابی و بهره وری ناوگان حمل و نقل ریلی همگانی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی عمران- برنامه ریزی حمل و نقل

بهره وری از دیرباز مورد توجه محققان و صنعتگران بوده است و در دو قرن اخیر، درباره ضرورت و اهمیت اندازه گیری آن کتاب ها و مقالات متعددی نوشته شده است. روش ها و شاخص های مختلفی برای سنجش و ارزیابی بهره وری وجود دارد که می توان در سطوح مختلف بی نالمللی، ملی، صنعت و سازمان از این رو شها و شاخ صها استفاده نمود.

حمل و نقل نقش مهمی را در سطوح کلان اقتصاد بازی می کند و رشد و توسعه کشورها بدون توسعه صنعت حمل و نقل و نگاه ویژه به آن غیرممکن است. بنابراین، اندازه گیری و سنجش بهره وری در این بخش بسیار مهم و بر دیگر بخش ها تاثیر فراوان دارد. تعیین شاخص های بهره وری و اندازه گیری آنها به شناخت منابع ورودی و خروجی های سازمان نیازمند است.

در این مختصر، ابتدا مفاهیم کلی بهره وری و روشهای آن با نگاهی خاص به صنعت حمل و نقل تشریح میگردد و مهمترین عوامل ورودی و خروجی صنعت حمل و نقل تعیین میشود. در ادامه که شاخص هایی برای اندازه گیری بهره وری در سطح کلان حمل و نقل ریلی معرفی میگردد، سعی گردیده است به وسیله شاخص های تعریف شده، کشورهای انتخاب شده با هم از نظر زیرساخت ها و استفاده از این ساختارها مقایسه گردند. به دلیل تعدد عوامل تصمیم گیری، برای رتبه بندی از روش های HAW و آنتروپی استفاده شده است.

مقدمه
همگام با رشد و گسترش جوامع بشری، افزایش روزافزون جمعیت و تعداد وسایل نقلیه و توسعه ارتباطات، روز به روز بر پیچیدگی سیستم های حمل و نقل و مشکلات ناشی از آن ها افزوده می شود، مشکلاتی که هزینه های سنگینی را هم بر سیستم و هم بر استفاده کننده تحمیل م یکند و در صورت عدم مقابله با آن، بر سایر ابعاد جامعه نیز تأثیر منفی خواهد داشت.

سامانه های حمل و نقل امروزی از چندین گونه و روش مختلف هستند که در نوع وسیل هی مورد استفاده و مسیر ها (تسهیلات) با هم متفاوتند. بسته به ویژگی های منطف هی مورد استفاده و نوع وسایل یا کا لاهایی که باید حمل شوند، هر کدام از این روش ها اهمیت و مزایای ویژ هی خود را دارد. در این بین، راه آهن که در سامانه های زمینی تعریف می گردد، مزایای غیرقابل انکاری را در بسیاری موارد دارد.

مزایای منحصر به فرد راه آهن؛ مانند قابلیت حمل انبوه، مصرف انرژی پایین و سازگاری با محیط زیست و ایمنی بالا، در کنار موقعیت جغرافیایی مناسب کشورمان سبب گردیده است که توسعه ی سیستم حمل و نقل ریلی همواره از اولویت های اساسی در نظام برنامه ریزی توسعه ی کشور باشد، چنانکه در برنام هی سوم توسعه بر توسع هی حمل و نقل ریلی اتکا شده است.

بنابراین، با توجه به مزیت های که حمل ریلی در بخش مسافر و بار دارد و موقعیت ویژه ی ایران که در مسیر دالان های ترانزیتی شرقی- غربی و شمالی- جنوبی ست، توجه بیشتر به این بخش، سبب افزایش سهم آن در ترانزیت کالا و حمل مسافر و صرف هجویی در هزینه های حمل می گردد. همچنین، با تاکید بر توسعه ی حمل و نقل ریلی و فراهم ساختن زیرساخت ها و تسهیلات مناسب و پیشرفته در این بخش، امکان قرارگیری مسی رهایی که شامل ایران و شبکه ی ترابری آن می شوند در سامانه های ترابری بین المللی بیشتر می گردد و از این راه درآمد ارزی شایست های نصیب کشور می شود.

برای توسعه ی شبک هی ریلی موجود کشور باید هم به فراهم آوردن زیرساخت ها و تسهیلات لازم پرداخت و هم ارزیابی های به موقع از شبکه ی ریلی کشور انجام داد تا از هر دو راه بتوان بر توان و کارایی شبکه ی ریلی کشور افزود.

فهرست مطالب

مقدمه……………………………………………………………………………………………………..۱

فصل اول: کلیات

پژوهش………………………………………………………………………………………………………۳

-۱- پیشگفتار ……………………………………………………………………………………………….۴
۱-۲- تعریف مساله…………………………………………………………………………………………..۴
۱-۳- هدف از انجام تحقیق …………………………………………………………………………………۴
۱-۴- ضرورت انجام تحقیق ………………………………………………………………………………….۴
۱-۵- روش کار و تحقیق ……………………………………………………………………………………..۵
۱-۶- سیستم حمل و نقل ریلی…………………………………………………………………………….۵
۱-۶-۱-معرفی اجمالی راه آهن ایران …………………………………………………………………….۵
۱-۶-۲-مقای سه ارزش افزوده حمل و نقل ریلی با سایر روشهای حمل و نقل……………………….۶
۱-۶-۳-مزایای حمل و نقل ریلی…………………………………………………………………………….۶
۱-۶-۴-سهم حمل و نقل ریلی ……………………………………………………………………….۸

فصل دوم: ادبیات موضوع

۲-۱- پیشگفتار …………………………………………………………………………………………….۱۱
۲-۲- تعریف های بهره وری …………………………………………………………………………………۱۱
۲-۳- مولفه های بهرهوری ………………………………………………………………………………..۱۲
۲-۳-۱- کارایی …………………………………………………………………………………………….۱۳
۲-۳-۲- اثربخشی…………………………………………………………………………………………۱۴
۲-۳-۳- ارتباط بین اثربخشی و کارایی………………………………………………………………….۱۵
۲-۴- ضرورت اندازه گیری بهره وری ……………………………………………………………………۱۵
۲- ۵-روش های اندازه گیری بهره وری ……………………………………………………………….۱۵

۲-۶- سطوح بهره وری……………………………………………………………………………………۱۶
۲-۷-۱- بهره وری فردی …………………………………………………………………………………۱۶
۲-۶-۲-بهره وری در خانه………………………………………………………………………………..۱۶
۲-۶-۳- بهره وری در موسسه(شرکت)………………………………………………………………..۱۷
۲-۶-۴- بهره وری در صنعت …………………………………………………………………………….۱۸
۲-۶-۵- بهره وری ملی ………………………………………………………………………………….۱۸
۲-۶-۶- بهره وری بین المللی……………………………………………………………………………۱۹

۲-۷- عوامل موثر بر بهره وری…………………………………………………………………………..۲۰
۲-۷-۱- عوامل درونی ……………………………………………………………………………………۲۱
۲-۸- ۲-عوامل بیرونی…………………………………………………………………………………….۲۴
۲-۹- به کارگیری بهره وری ………………………………………………………………………………۲۷
۲-۹-۱- روش اقتصاددانان ………………………………………………………………………………..۲۷
۲-۹-۲- روش مدیران………………………………………………………………………………………۲۸
۲-۹-۳- روش مهندسان صنایع …………………………………………………………………………..۲۸
۲-۱۰- شاخص های بهره وری …………………………………………………………………………۲۸
۲-۱۰-۱- شاخص بهره وری نیروی کار ……………………………………………………………….۲۹
۲-۱۰-۲- شاخص بهره وری سرمایه…………………………………………………………………..۲۹
۲-۱۰-۳- شاخص کل بهره وری سرمایه و نیرو ی کار ………………………………………………..۳۰
۲-۱۱- شاخص بهره وری در سطح بین المللی……………………………………………………….۳۰
۲-۱۱-۱- تعیین قلمرو……………………………………………………………………………………..۳۰

۲-۱۰-۲- تعیین شاخص ………………………………………………………………………………….۳۱
۲-۱۰-۳- تبدیل به ارزهای معتبر بین المللی …………………………………………………………..۳۱
۲-۱۰-۴- تعیین مقایسه روند بهره وری یا اندازه بهره وری……………………………………………۳۱
۲-۱۲- مشکلات تعیین بهره وری………………………………………………………………………..۳۲
۲-۱۳- کاربرد شاخص ها ی بهره وری …………………………………………………………………۳۲
۲-۱۴- انواع شاخص های اندازه گیری بهره وری …………………………………………………….۳۲
۲-۱۵- بهره وری در سازمان های خدماتی ……………………………………………………………۳۴
۲-۱۶- تعیین شاخص های مهم بهره وری در حمل و نقل ………………………………………….۳۴
۲-۱۷- برخی نکات درباره استفاده از شاخص ها ی بهره وری………………………………………۳۵
۲-۱۸- مزایا و محدودیتهای استفاده از شاخص ها ی بهره وری …………………………………..۳۶

فصل سوم: مبانی تئوری

۳-۱- پیشگفتار …………………………………………………………………………………………..۳۹
۳-۲- رویکرد تصمیم گیری……………………………………………………………………………….۳۹
۳-۳- نگرش ها ی تصمیم گیری …………………………………………………………………………۴۱
۳-۳-۱- نگرش علمی ……………………………………………………………………………………۴۱
۳-۳-۲- نگرش سیستمی……………………………………………………………………………….۴۲
۳-۳-۳- نگرش عام………………………………………………………………………………………۴۲
۳-۴- تاریخچه کاربرد تحقیق در عملیات در تصمیم گیری……………………………………………۴۲
۳-۵- کاربرد تحقیق در عملیات در تئور ی تغییرات……………………………………………………۴۳
۳-۶- شرایط حاکم بر تصمیم گیری …………………………………………………………………..۴۵
۳-۷- تصم یمگیری در شرایط اطمینان کامل…………………………………………………………۴۶
۳-۷-۱- مدل های مختلف تصمیم گیری چندمعیاره…………………………………………………۴۶
۳-۷-۲- مدل ها و فنون غیر از MCDM……..ر………………………………………………………..۵۰
۳-۸- بحث در مورد انتخاب مدل……………………………………………………………………….۵۰
۳-۹- ارزیابی و بررس ی مدل های چند شاخصه ………………………………………………….۵۱
۳-۱۰- مدل جبرانی …………………………………………………………………………………….۵۲
۳-۱۱- زیرگروه نمره گذاری و امتیازدهی……………………………………………………………..۵۳
۳-۱۲- روش های تعیین وزن ………………………………………………………………………….۵۸
۳-۱۲-۱- روش آنتروپی شانون………………………………………………………………………۵۸

فصل چهارم: بررسی سیستم ریلی کشور

۴-۱- پیشگفتار ……………………………………………………………………………………۶۲
۴-۲- جایگاه حمل و نقل در رشد و توسعه اقتصادی ……………………………………………۶۲
۴-۳- تاریخچه حمل و نقل …………………………………………………………………………۶۳
۴-۴- اهمیت حمل و نقل ………………………………………………………………………….۶۳
۴-۵- انتخاب بین سیستمهای حمل و نقلی و مزایای هر یک …………………………………۶۴
۴-۶- اهمیت حمل و نقل ریلی……………………………………………………………………۶۶
۴-۷- وضعیت شبکه ……………………………………………………………………………….۶۶
۴-۷-۱- محورها ی پنج گانه راه آهن…………………………………………………………….۶۶
۴-۷-۲- سیستم علائم الکتریکی و ارتباطی شبکه ………………………………………….۶۹
۴-۷-۳- طرحهای توسعه شبکه ………………………………………………………………..۶۹
۴-۸- وضعیت لکوموتیوها ………………………………………………………………………..۷۱
۴-۹- ناوگان باری و مسافری …………………………………………………………………..۷۲

۴-۱۰- ترافیک بار………………………………………………………………………………..۷۳
۴-۱۱- ترافیک مسافر……………………………………………………………………………۷۳
۴-۱۲- فعالیت های عملیاتی مرتبط با حمل کالا در راه آهن ایران …………………………۷۳
۴-۱۳- تعیین شاخص ها………………………………………………………………………..۷۵
۴-۱۳-۱- شاخص های عملیاتی………………………………………………………………۷۶
۴-۱۳-۲- شاخص های مالی………………………………………………………………….۷۶
۴-۱۳-۳- شاخصهای ارزیاب ی کیفیت خدمات ارایه شده …………………………………۷۶
۴-۱۳-۴- گروهی از شاخص های ارزیابی راه آهن …………………………………………۷۷
۴-۱۴- بررس ی وضعیت شاخص های اصلی بخش سیستم ریل ی کشور ……………۸۰
۴-۱۵- شاخصهای بهره وری …………………………………………………………………۸۲
۴-۱۵-۱- شاخصهای بهره وری خط …………………………………………………………۸۲
۴-۱۵-۲- شاخص های بهره وری واگن …………………………………………………….۸۲
۴-۱۵-۳- شاخص های بهره وری خط ………………………………………………………۸۳
۴-۱۶- شاخصهای مقایس های ب یناللملی ……………………………………………..۸۳
۴-۱۷- نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدهای زیربخش ریلی …………………………..۸۵
۴-۱۷-۱- نقاط قوت ………………………………………………………………………….۸۵
۴-۱۷-۲- نقاط ضعف ………………………………………………………………………..۸۵
۴-۱۷-۳- فرصتها…………………………………………………………………………….۸۶
۴-۱۷-۴- تهدیدها …………………………………………………………………………..۸۷
۴-۱۸- تعیین عوامل موثر بر بهره وری حمل و نقل ریلی در قالب تعیین ورودی ها و خروجی ها………۸۸

فصل پنجم: متدولوژی

۵-۱- پیشگفتار …………………………………………………………………………۹۰
۵-۲- ابزارهای مورد نیاز………………………………………………………………….۹۰
۵-۳- تعیین شاخص های بهره وری در حمل و نقل ریلی …………………………..۹۰
۵- ۳-گردآوری اطلاعات لازم……………………………………………………………۹۲
۵-۴- فرآیند تصمبم گیری……………………………………………………………….۹۳
۵-۴-۱- تشکیل ماتریس تصمیم گیری ………………………………………………..۹۳
۵-۴-۲-تعیین وزن شاخص ها با استفاده از روش آنتروپی………………………….۹۳
۵-۴-۳- استفاده از روش SAW به منظور رتبه بندی گزینه ها ……………………..۹۵

فصل ششم: ارزیابی سیستم حمل و نقل ریلی کشور

۶-۱- پیشگفتار …………………………………………………………………………۹۷
۶-۲- بررسی جایگاه سیستم ریل ی کشور……………………………………….۹۷
۶-۲-۱- رتبه بندی سیستم ریل ی کشورهای منتخب عضو UIC..ر……………….۹۷
۶-۲-۲- مقایسه سیستم حمل و نقل ریلی کشور در قالب نمودار……………..۱۱۱
۶-۳- بررسی و ارزیابی بخشها ی سیستم ریل ی کشور ……………………۱۱۷
۶-۳-۱ – کلیات ……………………………………………………………………….۱۱۷
۶-۳-۲- ارزیابی سیستم ریلی کشور به تفکیک نواحی ……………………….۱۱۷
۶-۳-۳- ارزیابی سیستم ریلی کشور به تفکیک نقاط ورودی و خروجی……..۱۲۱

فصل هفتم: نتیجه گیری

۷-۱- نتیجه گیری و جمع بندی………………………………………………………۱۲۷
۷-۲- پیشنهادات …………………………………………………………………….۱۲۸

فهرست منابع ………………………………………………………………………۱۳۰

Abstract