دانلود کتاب زن در تاريخ و انديشه اسلامي

*برای اولین بار تایپ شده با فرمت قابل ویرایش ورد Doc*

فهرست و پیشگفتار

• دیباچه
• پیش‏گفتار
• بخش اول: زن در گذرگاه تاریخ
o 1. زن در تمدن‏ها و شرایع قبل از اسلام
 تمدن یونان
 تمدن سومر
 تمدن مصر
 تمدن هند
 تمدن چین
 تمدن ژاپن
 تمدن ایران باستان
 سایر اقوام و تمدن‏ها
 زن در آئین یهود
 زن در آئین مسیح
o 2. زن در جاهلیت نخستین
 2.1. زنده به گور کردن دختران
 پیشینه تاریخی وئاد (زنده به گور کردن دختران)
 مبارزه اسلام با زنده به گور کردن دختران
 علل و انگیزه‏های وئاد
 2.2. ملائکه، دختران خدا
 2.3. اطاعت از مرد
 2.4. ناپاکی مطلق
 2.5. ازدواج تحمیلی
 2.6 . ارث زوجیّت
 2.7. تحریم پاره‏ای نعمت‏ها
 نتایج
o 3. زن در جاهلیت مدرن
 گرایش‏های فمینیستی
 آسیب‏شناسی فمینیسم
 1. تزلزل نهاد خانواده
 2. تقابل زن و مرد
 3. نفی ارزش‏های اخلاقی
 4. تشابه حقوق زن و مرد
 نتایج
• بخش دوم: نقش تاریخی اسلام در احیای شخصیّت زن
o 1. تکریم و بزرگداشت زن در جایگاه همسری
 ـ زن و مرد مکمل یکدیگر
 ـ مسئولیت، یا تحکّم و ریاست:
 ـ فلسفه سرپرستی مردان بر زنان:
 ـ حدود قیمومت:
 ـ نقد قیمومت
o 2. تکریم و بزرگداشت زن در جایگاه مادری
o 3. تکریم و بزرگداشت زن در جایگاه فرزندی
• بخش سوم: مبانی شخصیّت زن از دیدگاه اسلام
o 1. آفرینش انسان
 نتایج
 خلقت حوّا
 فلسفه خلقت بشر
 فلسفه آفرینش زن
 زن، عامل بقاء نوع بشر
o 2. اشتراک زن و مرد در انسانیت
o 3. بشر، خلیفه الهی
 انسان جانشین کیست؟
 حدود خلافت انسان
 ریشه‏یابی اندیشه عنصر گناه بودن زن
 رد نظریه تورات
 ردّ نظریه مسیحیت
o 4. شیطان، دشمن مشترک زن و مرد
 نتایج
o 5. موازنه حقوق و تکالیف
 معروف در خانواده
 جانبداری، افزون بر حقوق و تکالیف
o 6 . بهره‏مندی از ارزش‏های انسانی
 6 .1. سعادت، فرا راه همه
 6 .2. تکامل و اوج‏گرایی
 6 .3. ملاک ارزشگذاری
 6 .4. حیاء و عفاف1
 6 .5. تعلیم و تعلم
 حدود دانش‏اندوزی زن
 انگیزش فرهنگ علمی در جامعه زنان
o 7. حمایت قانونی یکسان از زن و مرد در نظام اسلامی
o 8 . پاداش و کیفر
• بخش چهارم: تفاوت‏ها و تمایزها
o تمایزات
 الف) بعد جسمانی
 ب) بعد روانی
 ج) بعد هوش و استعداد
o رمز تفاوت‏های زن و مرد
o دیدگاه‏های بشری نسبت به ریشه نابرابری زن و مرد
 1. دیدگاه زیستی ـ ژنتیکی1
 2. دیدگاه کارکرد گرایانه
 3. دیدگاه مناسبات اقتصادی
 4. دیدگاه مناسبات فرهنگی
• بخش پنجم: علل تنزل شخصیّت و مقام زن در جوامع اسلامی
o 1. استبداد و خودکامگی حکّام
o 2. عرف و عادات غیراصیل
 تعارض عرف و شرع
o 3. تحجّر و جمودگرایی:
o 4. پدیده روشنفکری:
 محمد عبده
 ملک حفنی ناصف
o 5. موضع انفعالی جوامع اسلامی در قبال فرهنگ غرب:
 1. تصحیح افکار و اندیشه‏ها
 2. انجام تکالیف
 3. رعایت حقوق
• بخش ششم: تجلّی شخصیّت زن در تاریخ انبیاء
o همسر ابراهیم علیه‏السلام ، و بشارت فرشتگان:
o دختران لوط، و انتخاب راه صحیح:
o آرمان انبیاء؛ خدمت و خیانت زنان:
o زنان الگو در قرآن
o نقش زنان در تحولات سرنوشت‏ساز تاریخ:
 مادر، خواهر و همسر موسی علیه‏السلام و همسر فرعون
 مریم، بانوی برگزیده:
 مقام مادر مریم در قرآن:
 مریم علیهاالسلام صفوة اللّه‏
 فاطمه علیهاالسلام برترین زن هستی
o نتیجه
o سخن آخر
• بخش هفتم: کاربست الگوی صحیح در رسانه
o بررسی نارسایی‏ها و خلأهای موجود
 1. تضعیف جایگاه واقعی زنان
 2. به سستی گراییدن نقش مادری بانوان
 3. ضعف فرهنگی جامعه بانوان
 4. وجود تبعیض‏های جنسی
 5. دگرگونی ارزش‏ها
 6. الگوهای ناهنجار
o راهکارها
o پیام‏های کوتاه
o پیشنهادهای برنامه‏ای
 الف) برگزاری نشست‏ها و کنفرانس‏های علمی
 1. شیوه برخورد قرآن با پدیده‏های عصر جاهلیت:
 2. نقد و بررسی مبانی فکری درباره شخصیت زن
 3. آسیب‏شناسی فمینیسم
 4. نقش اسلام در احیای شخصیت زن
 5. مبانی شخصیت زن از دیدگاه اسلام
 6. بررسی تفاوت‏ها و تمایزهای میان زن و مرد
 7. علل تنزل شخصیت زن در جوامع اسلامی
 8. تجلی شخصیت زن در تاریخ انبیاء
 ب) ارایه فیلم‏ها و سریال‏ها
 1. وضعیت زن قبل از ظهور اسلام (زن، مظلوم تاریخ)
 2. شیطان دشمن مشترک زن و مرد
 3. شناساندن زنان برجسته و الگو
o پرسش‏های کارشناسی
o پرسش‏های عمومی
• کتاب‏نامه

چکیده

زن، نيمي از پيكره جامعه انساني است و بي‏گمان شخصيت، رفتار، فرهنگ و انديشه او، نقش مهمي را در شكل‏گيري جامعه انساني ايفا مي‏كند. در تاريخ بشريت، «وجود زن» شأن و شخصيت او، حدود اختيارش در حيات بشري و پيوند او با مرد و مكانتش در سنجش با مرد همواره موضوع گفت‏وگو بوده است. البته در بستر فرهنگي و اعتقادي كه اسلام ظهور كرد، شخصيت، حقوق و جايگاه زن به‏گونه‏اي خاص تفسير مي‏شد.
اين كتاب پس از بررسي شخصيت زن از نگاه تمدن‏هاي گوناگون بشري و آيين‏هاي مختلف، به فرهنگ روزگار نزول (دوره جاهليت) پرداخته است. در ادامه، نقش اسلام در رهايي زن از اين دوره بيان شده است. سپس به وضع زن در رويكرد افراطي (فمينيستي) نگاهي گذرا داشته است. در بخش سوم، مباني شخصيت زن از ديدگاه اسلام با توجه به خلقت، حقوق و تعالي او از نظر اسلامي بررسي شده است. نويسنده در بخش چهارم، با پذيرش تفاوت‏هاي بين زن و مرد، چگونگي اين تفاوت‏ها و نيز راز و رمزهاي آن را بيان كرده است.در ادامه، نگارنده با طرح اين پرسش بنيادين در مورد جايگاه شايسته و بايسته زنان و عوامل آسيب‏زاي آن، علل تنزل شخصيت و مقام زن در جوامع اسلامي را بررسي كرده و با ارائه نمونه‏هايي از شخصيت مطلوب زن از منظر اسلامي، به بحث تجلي شخصيت زن در تاريخ پيامبران روي آورده است. در بخش هفتم نيز با عنوان كار بست الگوي صحيح در رسانه، مطالب زير طرح شده است: بررسي نارسايي‏ها و خلأهاي موجود، راهكارها، پيام‏هاي كوتاه، پيشنهادهاي برنامه‏اي، پرسش‏هاي كارشناسي و عمومي.

دیباچه
زن در فرهنگ سازی جوامع بشری تأثیر بسزایی داشته و دارد. بر این اساس هماره مورد گفت‏وگوی اندیشمندان جهان بود و در این راستا پژوهشگران مسلمان نیز در عرصه‏های گوناگون علمی و دینی به آن پرداخته‏اند. اسلام در هر شرایطی بر آگاهی، بیداری، آزادگی، انتخاب و خلاقیت زن، تاکید می‏ورزد و هرگز نگاه ابزاری به زن را چه به نحو تفریطی یا افراطی، برنمی‏تابد. اسلام به زن نگاهی عبادی ـ خلیفة اللهی دارد. ازاین‏رو، به زن توصیه می‏کند که گوهر وجودی خویش را ارزان معامله ننماید. متأسفانه هم‏اکنون شاهد وضع رقت‏بار زنان در برخی جوامع هستیم که نسبت به امور آموزشی، پرورشی، سیاسی و اجتماعی به ویژه دینی ـ اخلاقی آنان اهتمام جدّی صورت نمی‏گیرد.

پژوهشگر محترم، سرکار خانم دکتر فتحیه فتاحی‏زاده در تلاش است تا پس از بررسی شخصیت زن از نگاه تمدن‏های گوناگون بشری و آیین‏های مختلف به فرهنگ روزگار نزول (دوره جاهلیت) بپردازد. در این قسمت یکی از روشن‏ترین نمودهای تحقیر جنس زن یعنی زنده به گور کردن او، افزون بر ریشه‏یابی تاریخی، عوامل گوناگون این اقدام ضد انسانی، جست‏وجو و نقش رهایی‏بخش زن از مظلومیت و محرومیت عصر جاهلیت، در پرتو ظهور اسلام، تبیین شده است.

نویسنده پس از آن نگاهی گذرا به وضع زن در رویکرد افراطی و به اصطلاح «فمینیستی» با عنایت به چگونگی شکل‏گیری این اندیشه و آسیب‏شناسی آن و پی‏آمدهای این جریان دارد.

همچنین بررسی مبانی شخصیّت زن از دیدگاه اسلام با توجه به خلقت، حقوق و تعالی او از نظر اسلامی مورد اهتمام این پژوهش است.

نویسنده با پذیرش تفاوت‏های بین زن و مرد، چگونگی این تفاوت‏ها و نیز راز و رمزهای آن را بیان کرده است. نگارنده با طرح سؤال بنیادین جایگاه شایسته و بایسته زنان و عوامل آسیب‏زای آن، علل تنزل شخصیّت و مقام زن در جوامع اسلامی را بررسی و سپس با ارایه نمونه‏هایی از شخصیت مطلوب زن از منظر اسلامی به بحث تجلی شخصیت زن در تاریخ پیامبران رو آورده است...

پیش‏گفتار
«زن» نیمی از پیکره اجتماع انسانی است. شخصیّت، رفتار، فرهنگ و اندیشه او بی‏گمان در شکل‏گیری جامعه انسانی نقش مهمی را ایفا می‏کند. در تاریخ بشریت «وجود زن» شأن و شخصیّت او، حدود اختیار او در حیات بشری و پیوند او با مرد و مکانتش در سنجش با مرد همواره مورد گفت‏وگو بوده است. در بستر فرهنگی و اعتقادی که اسلام ظهور کرد، شخصیّت، حقوق و جایگاه زن به گونه‏ای خاص تفسیر می‏شد.

آیین اسلام در مقابل با آن‏چه در آن روزگار بوده است گاهی موضع تکذیب داشته و در مواردی هم به تصحیح یا تأیید آن پرداخته است. به اقتضای آیات الهی، مفسّران قرآن کریم نیز همواره از این موضوع سخن گفته‏اند و چگونگی شخصیّت و حقوق زن و جایگاهش در حیات بشری را از منظرهای مختلف، بررسی کرده‏اند؛ این نگرش‏ها و تحلیل و تفسیرها در قرن چهاردهم یکسر دگرگون شده است. این دگرسانی از جمله در سؤالهای جدی و مهمی بود که در آن روزگاران و با تحوّلاتی که در دنیای غرب بوجود آمده بود و به سوی جامعه اسلامی گسیل شده بود، ریشه داشت.

مسایل مربوط به «زن» در قرن چهاردهم از مهم‏ترین دل‏مشغولی‏های متفکّران بوده است و این واقعیت را می‏توان از سویی در نهضت «آزادی زنان» و از سوی دیگر در واقع‏نگری برخی مسلمانان نواندیش، ریشه‏یابی کرد.