دانلود مقاله تحقیقی با عنوان خوشنویسی در دوره صفویه که شامل 12 صفحه میباشد:

نوع فایل : Word

فهرست محتوا

خوشنویسی در دوره صفویه

مقدمه :

بعد از اسلام در ايران هفت نوع خط معروف وجود داشته كه اگر هنرمند خوشنويسي قادر بود اين هفت خط را كامل بنويسد سمت استادي داشت و او را در حد كمال و «هفت خط» مي‌ناميدند.

خطهاي هفت گانة اسلامي كه در ايران متداول بوده و هست به ترتيب قدمت عبارت‌اند از: خط كوفي، خط محقّق و ريحان، خط ثلث، خط نسخ، خط تعليق و ديواني، خط نستعليق و خط شكسته نستعليق كه رقعه را نيز بايد به اين جمع اضافه نمود. هر كدام از اين خطها مشتقات و گونه‌هاي مختلف دارد.

تاريخ خط فارسي را با تاريخ تحول خط عربي همزمان مي دانند زيرا با ظهور دين اسلام و گسترش آن در ايران خط عربي كوفي جايگزين خط پهلوي شد.

خط كوفي در ابتدا بدون نقطه و اعراب بود اما در سال 69 هجري قمري ابوالاسود دولي از شاگردان حضرت علي (ع) براين خط اعراب نهاد و ديگري به نام نصر بن عاصم نقطه گذاري كرد.

در اصفهان تا قرن دوم هجري خط همان خط پهلوي بود كه از عهد ساسانيان رايج بود و تا سال 132 هجري قمري تغييري در خط معمول اين شهر پيدا نشد.

با روي كار آمدن عباسيان و قدرت يافتن ابومسلم، براي اولين بار خط اسلامي در شهر اصفهان متداول شد و به تدريج مكاتيب عمومي از خط پهلوي به خط اسلامي تبديل شد.

قرن پنجم و ششم زمان رواج خط كوفي در اصفهان است. از قرن هفتم هجري استقبال از اين خط به شدت كاهش يافت. اما متروك نشد.

آخرين نمونه اين نوع خط در كتيبه دور گنبد امامزاده جعفر است كه تاريخ آن 725 هجري قمري است.

از اوائل قرن پنجم رواج خط نستعليق كه خط تحريري خاص ايراني بود شروع شد و در قرن ششم و هفتم رواج كامل يافت بطوري كه اكثر كتب فارسي و برخي از كتب عربي با اين خط نوشته مي شد. 

چکیده :

دوره صفويان از درخشان ترين ادوار ترقي و تكامل خطوط مختلف ايراني بويژه ثلث، (نسخ) و (نستعليق) است.

در اين زمان بيشتر شاهان و شاهزادگان و رجال و امراء صفويه خود خوشنويس بوده اند و خطاطان و اساتيد خوشنويس از احترامي ويژه برخوردار شدند و مكتب خط و خطاطي در اين شهر دائر شد و اين شهر در حدود 4 قرن مهد بزرگترين خطاطان و خوشنويسان شد.

خط نستعليق در دوران صفويه به آنچنان جايگاهي رسيد كه نه تنها در ايران و افغانستان (كه در آن هنگام جزئي از ايران بود) بلكه در ممالك مجاور و دور دست همچون هندوستان و عثماني و مصر و عربستان نيز طرفداراني پيدا كرد و اساتيد بزرگي مانند مير معزكاشي نستعليق نويس بزرگ دوران شاه عباس اول به هند سفر كرد و اين خط را در آن كشور رواج داد.

دوران صفويه زمان رونق خط ثلث نيز هست.

در ادامه مقاله بیشتر با رشد این هنر در دوره صفویه آشنا می شویم .

خوشنویسی در دوره صفویه

ثلث نويسان و نسخ نويسان معروف اصفهاني

محمدرضا امامي اصفهاني:

محمد صالح اصفهاني:

علي نقي امامي:

باباشاه اصفهاني:

عبدالجبّار اصفهاني:

نوراي اصفهاني:

ميريحيي اصفهاني:

ابوتراب اصفهاني:

محمدصالح اصفهاني:

محمدباقر سمسوري:

ميرزا غلامرضا اصفهاني:

ميرزا عبدالجواد:

ميرزا عبدالرحيم افسر:

ميرزا فتح اله جلالي:

ميرزا ابوالقاسم محمد نصير طرب:

خوشنويسان اصفهاني

محمد علي اصفهاني:

ميرزا كوچك اصفهاني:

محمدرضا اصفهاني:

خواجه تاج سلماني اصفهاني:

سيدعلي اكبر گلستانه:

جلوهاي ديگر از هنر خوشنويسي و كتاب آرائي. قرآن كريم در دوره صفوي

قرآن خطي نفيس و منحصر به فرد؛

يادگار مرجان الكاتب الاسلامي، خوشنويس زن دوره صفويه

نتیجه :

منابع :