*دارای چکیده به زبان انگلیسی
چکیده:
نوروزک(Salvia leriifolia) بومی استان خراسان رضوی و سمنان و گیاهی در معرض خطر انقراض می باشد. این پژوهش با هدف بررسی امکان ریزازدیادی گیاه نوروزک از طریق کشت جوانه انتهایی انجام گرفت. برای این هدف گیاهچه ها از طریق کشت جنین در محیط کشت MS 2/1 حاوی 1میلی گرم در لیتر BAP و1میلی گرم درلیتر NAA بدست آمدند و جوانه انتهایی این گیاهچه ها در محیط کشت MS دارای هورمونهای BAP وKIN به تنهایی و یا در ترکیب با IBA جهت ساقه زایی کشت شدند. ریشه زایی ساقه ها در محیط MS دارای سطوح مختلف از هورمونهای IBA ، NAAو2,4-D مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه وتحلیل آماری توسط نرم افزارهای JMP و MSTAT-C انجام شد. نتایج نشان داد ترکیب BAP و IBA نتیجه مناسب تری در ارتباط با ساقه زایی به ازای هر ریزنمونه داشت و BAP در غلظت 2 میلی گرم در لیتر همراه با IBA در غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر بهترین تیمار ساقه زایی بود.همچنین برای ریشه زایی ساقه ها وجود اکسین ضروری است وIBA در غلظت 1 میلی گرم برلیتر بهترین تیمار ریشه زایی بود. براین اساس استفاده از تیمارهای مذکور جهت ریزازدیادی گیاه نوروزک با استفاده از جوانه انتهایی پیشنهاد می شود.
English Abstract
Salvia leriifolia (Lamiaceae) is endemic of Khorasan and Semnan province and an endangered plant. In this research for the first time, micropropagation of this plant was studied through shoot tip proliferation. Plantlet was obtained via embryo culture in ½ MS culture medium supplemented with 1mg/lit BAP and 1mg/lit NAA .For micropropagation Shoot tips of the plantlet was cultured on MS medium supplemented with different concentration of BAP and KIN alone or in combination whit IBA. For rooting, MS medium containing different concentration of IBA, NAA and 2,4-D was used. Statistical analysis was performed according to the JMP and MSTAT-C software. The results showed that combination of BAP and IBA was appropriate for shoot proliferation and MS medium containing 2mg/lit BAP and 0.5mg/lit IBA was optimum for proliferation. Auxin was necessary for root formation and the best treatment for rooting was MS medium supplemented with 1mg/lit IBA. It can be concluded that, this treatment may be recommended for micropropagation of Salvia leriifolia via shoot tip culture