مقدمه

گلرنگ (Carthamus thinctorius L.) گیاهی است که از دیرباز در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله هندوستان و ایران و دیگر نقاط خاورمیانه و شرق آفریقا کشت می­ شده است (ناصری، 1370). گلرنگ از گیاهان بومی و با ارزش ایران است که از سالیان دور در کشور کشت می­ گردد. وجود انواع تیپ ­های وحشی که در سراسر کشور پراکنده ­اند نشان از سازگاری بالای این گیاه روغنی به آب و هوای کشور دارد (امیدی تبریزی و همکاران، 1379).

 ایران استعداد قابل توجهی برای کاشت دانه­ های روغنی دارد و در زمینه تولید برخی از آنها چون کرچک، گلرنگ و کنجد سابقه­ ای دیرینه دارد (ناصری، 1370). دانه­ های روغنی از محصولات با ارزش بخش کشاورزی هستند و به دلیل کاربردهای فراوان در تغذیه انسان و دام و طیور از جایگاه ویژه ­ای برخودار می­ باشند (آلیاری و شکاری، 1379).

روغن یکی از منابع اصلی تامین انرژی در انسان است. با توجه به روند روزافزون رشد مصرف روغن که ناشی از افزایش جمعیت و بهبود وضعیت اقتصادی مردم است تامین منابع تولید آن در داخل کشور از ضروریات امر تولید به شمار می­رود. با در نظر گرفتن حداقل مصرف سرانه روغن در ایران که حدود 6/16 کیلوگرم می­باشد، در حال حاضر به 900 هزار تن روغن در سال نیاز داریم که از این مقدار حدود 9 درصد آن در داخل کشور تولید می­ شود و مابقی یعنی (7/91%) را باید از خارج وارد کنیم (نارکی، 1380).