طراحي روشنايي محوطه‌ها

مهمترين تفاوت محيطهاي سربسته و محوطه‌هاي باز ، وجود و عدم وجود سطوح انعكاسي است. در داخل اماكن يكي از عوامل توزيع روشنايي، بازتابش سطوح است كه خود به عنوان منابع ثانويه در تامين روشنايي ايفاي نقش مي‌نمايند. در محوطه‌هاي باز اغلب تنها سطح بازتابشي، زمين است. فضاهاي عمومي مانند پاركها، محوطه‌هاي تفريحي، پاركينگها، نمايشگاهها، محوطه‌هاي ورزشي، زمينهاي ورزشي و فضاهاي شغلي مانند كارگاههاي روباز، معادن ،  ايستگاههاي پليس از اين جمله‌اند.

در طراحي روشنايي محوطه‌اي همان اصولي حاكم است كه در طراحي داخلي و طراحي موضعي بيان گرديد، اما ملاحظات ويژه‌اي نيز بايد رعايت گردد كه در اين فصل به آن پرداخته مي‌شود.

در اين مبحث، اصول طراحي روشنايي محوطه ‌اي تشريح مي‌گردد ولي به دليل تنوع اهداف و شرايط نياز مختلف براي طراحي روشنايي محوطه‌اي لازم است كه طراح با رعايت تمام ملاحظات فني، جنبه‌هاي ارگونوميك و هنري به گونه‌اي عمل  نمايد كه علاوه بر تامين شدت روشنايي مورد نياز روي سطوح، جنبه‌هاي رواني و تامين راحتي افراد استفاده كننده را نيز فراهم آورد. خوانندگان محترم استفاده از محوطه‌هاي تفريحي خصوصاً پاركها، در زير نور چراغهاي سديمي را كه داراي رنگ‌دهي پايين هستند را هنگام صرف غذا تجربه نموده‌اند استفاده كامل از مواهب بصري طبيعت ، مستلزم وجود طيف كامل رنگ نور محوطه مي‌باشد.

روشنايي مطلوب محوطه‌ها

سيستم تامين روشنايي محوطه‌اي بايد از جنبه‌هاي ارگونومي،‌ايمني،‌بهداشتي، روانشناسي و هنري به گونه‌اي طراحي شود كه ضمن رعايت اصول فني،‌از نظر زيبايي و تناسب، راحتي استفاده‌كنندگان را تامين نمايد. روشنايي مطلوب محوطه‌ها بايد خصوصيات زير را دارا باشد:

·        متوسط شدت روشنايي ناشي از منابع، بايد حداقل نياز استفاده‌كننده را برآورده نمايد.

·        از منابع روشنايي متناسب استفاده شود.

·        طيف نور رنگدهي مطلوب را تامين نمايد.

·        سايه روشن محسوس نداشته باشد.

·        منابع روشنايي در ديد مستقيم افراد قرار نداشته باشد

·        جنبه‌هاي هنري در طراحي رعايت شده باشد.

استاندارد روشنايي محوطه‌ها

مقادير توصيه شده متوسط شدت روشنايي محوطه‌هاي شهري توسط انجمن مهندسين روشنايي آمريكاي شمالي IESNA ارائه شده است كه مهمترين آنها در جدول (1-9) آمده است . شكل منحني قطبي تابش نور توسط چراغ ونحوه نصب آن از نظر تامين راحتي استفاده كنندگان حائز اهميت است. منحني قطبي قائم توزيع نور چراغهايي كه روشنايي را در سطح وسيع تامين مي‌كنند،‌ بايد بين زاويه صفر (زير چراغ) و 75 درجه حداكثر ميزان خود باشد و در زواياي بالاتر حداقل تابش را داشته باشند.