فلوئید اینکلوژن - آنالیز مخرب  Destructive Analysis Approaches 

سمینار کلاسی کارشناسی ارشد زمین شناسی با موضوع Destructive Analysis Approaches   

تعداد صفحات : 13 و قابل ویرایش 

مقدمه :

روش­های آنالیز و ترمومتری سیالات درگیر مانند Heating و Cooling روش­های مفید و کارآمدی برای شناخت ترکیب شیمیایی فلوئید اینکلوژن­ ها می­باشند. این روش­ها که بدون تخریب و آسیب رساندن به ساختمان فلوئید اینکلوژن انجام می­گیرند به روش­های غیر مخرّب یا Non- Destructive معروفند.

از آنجائیکه ترکیبات شرکت کننده در درون فلوئید اینکلوژن ها پیچیده بوده و شناسائی دقیق و آنالیز کلی این ترکیبات از روش غیر مخرب امکان پذیر نمی­باشد، بنابراین از روش دیگری به نام آنالیز مخرب یا Destructiveاستفاده می­شود.

تشریح آنالیز مخرب :

روش­های آنالیز مخرب، روش­های حجمی هستند که در این روش محتویات فلوئید اینکلوژن ها در اثر خردایش یا افزایش ناگهانی درجه حرارت آزاد گشته و جمع آوری می­گردند. در مرحله بعدی محتویات جمع آوری شده چه به صورت مایع ویا گازی توسط روش آنالیزی مناسب تحت آزمایش و تجزیه قرار می­گیرند. به منظور مشخص نمودن مقادیر کتاین­ها و اناین­های مختلف در روش مخرب از آنالیز­های متفاوتی استفاده می­شود.

عموماً آنالیز با مشکلات بیشتری مواجه است که احتمالا به خاطر نبود اطلاعات منتشره در مورد فراوانی آنیون­ها در داخل فلوئید اینکلوژن­ها می­باشد. کلراید فراوان­ترین یون موجود در فلوئید اینکلوژن ها است. گرچه سولفات و بیکربنات نیز دارای اهمیت می­باشند. تعیین مقدار کلراید در فلوئید اینکلوژن­ها به علت فراوانی و همچنین غالب بودن آن نسبتاً راحت تر می­باشد. کتاین­های اصلی موجود در فلوئید اینکلوژن­ها به ترتیب فراوانی شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، آهن و منیزیم هستند. در جدول روش­های آنالیز اناین و کتاین­ها به همراه عناصر مورد نیاز آورده شده که در بحث­های آینده به آنها پرداخته می­شود.

ملاحظاتی در مورد آنالیز مخرب

قبل از تشریح روش­های آماده سازی و استحصال محتوای فلوئید اینکلوژن­ها لازم است به چند نکته توجه شود. همانطور که می­دانیدفلوئید اینکلوژن­ها در داخل کانی­های میزبان محصور شده و نسبت حجم فاز جامد یعنی کانی میزبان به حجم فلوئید اینکلوژن بسیار زیاد است. امکان دارد کانی میزبان از لحاظ شیمیایی دارای ترکیب پیچیده­ای بوده و باعث ایجاد آلودگی در تجزیه فلوئید اینکلوژن­ها شود. روش­های مختلفی برای آنالیز فلوئید اینکلوژن­ها ارائه شده ولی اغلب آنها مخصوص گروه خاصی از عناصر یا مالیکیول­ها یا حالت خاصی از فاز­ها یعنی گاز، مایع و جامد هستند.

احتمال دارد قبل از انجام آنالیز تغییرات مختلفی در محتوای داخلی سیال اتفاق افتد و آنها را بر هم زند، برای مثال ممکن است در هنگام استخراج کانی­های دختر به دلیل انحلال این کانی­ها در آب، فاز­های جامد از محیط خارج شده و امکان تجزیه آنها وجود نداشته باشد. به همین صورت امکان دارد در هنگام گشودن یا باز کردن فلوئید اینکلوژن­ها تعادل بین مایع و گاز به هم خورده و بخشی از فا­های فراّر از محیط خارج شوند. با توجه به اینکه در هنگام استخراج محتوای درونی فلوئید اینکلوژن­هاف تعداد بسیار زیادی از آنها متلاشی می­گردند لذا محلول استحصال شده متعلق به هزاران فلوئید اینکلوژن است و نتایج آنالیز آن ترکیب کلی محتوای درونی فلوئید اینکلوژن­ها را بدست می­دهد.

اصولاً بهتر است که در هنگام تجزیه فلوئید اینکلوژن­ها آنالیز جمعی­های مختلف آنها را به صورت جداگانه و مستقل انجام دهیم.

به هر حال استخراج و استحصال محتوای درونی فلوئید اینکلوژن­ها بدون ایجاد آلودگی یا با کمترین مقدار آلودگی از مهمترین مراحل شناخت ترکیب آنها در روش­های مخرب محسوب می­شود.

روش­های آزاد کردن و استحصال محتوای فلوئید ­اینکلوژن­ها

1) آزادسازی محتویات فلوئید اینکلوژن بدون حضور آب: منظور از باز کردن فلوئید اینکلوژن­ها این است که هنگام انجام این روش هیچ نوع آبی به محیط اضافه نمی­شود و گشودن فلوئید اینکلوژن در یک محیط خشک صورت می­گیرد. از طریق باز نمودن فلوئید اینکلوژن در یک محیط واسطه و بدون استفاده از دستگاههای پیشرفته می­توان آزمایش­های ساده­ای بر روی محتویات درونی آن انجام داد.

شکل مقابل دستگاه مخصوص باز کردن فلوئید اینکلوژن­ها می­باشد که از سوزن فولادی، پایه و پیچ تنظیم تشکیل شده است. امکان استفاده از این دستگاه به شرطی وجود دارد که فلوئید­هال به قدری بزرگ باشند که با بزرگنمائی متوسط میکروسکوپ دیده شوند.

طریقه دستی دیگر استفاده از دو لام شیشه­ای در زیر میکروسکوپ است. به این صورت که چند دانه کوچک از سنگ میزبان در داخل قطره­ای از روغن مثل گلیسیرین بدون آب بر روی یک صفحه شیشه­ای زیر میکروسکوپ قرار گرفته و صفحه شیشه­ای دوم روی آن قرار می­گیرد. پس از انتخاب فلوئید اینکلوژن مورد نظر با یک سوزن فولادی به شیشه بالائی فشار می­آورند تا نمونه خرد شده و فلوئید اینکلوژن آن باز شود. پس از شکافتن فلوئید اینکلوژن­ها می­توان فاز­های دختر را به روغنی با ضریب شکست معین وارد کرده و خواص نوری کانی مثل بیرفرنژانس، انیزوتروپی و خواص خاموشی را بدست آورده و اقدام به شناسائی فاز دختر نمود.